Đề khảo sát học sinh giỏi lần 2 năm học: 2015 - 2016 môn: Hóa học 9 trường THCS Bồ Lý

 PHÒNG GD & ĐT TAM ĐẢO
TRƯỜNG THCS BỒ LÝ
---------------
ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI LẦN 2
NĂM HỌC: 2015 - 2016
MÔN: Hóa học 9
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
( Đề này gồm 01 trang)
Câu 1 (2 điểm). Cho hỗn hợp A gồm: Al, Fe, Cu vào dung dịch HCl dư, sau phản ứng thu được khí B, dung dịch C và chất rắn D, lọc chất rắn D. Cho NaOH dư vào trong dung dịch C được dung dịch E và kết tủa F. Lấy F nung trong không khí đến khối lượng không đổi. Sục khí CO2 dư vào dung dịch E. Viết tất cả các phương trình phản ứng xảy ra.
Câu 2 (2 điểm). Có một hỗn hợp gồm các oxit: SiO2, Al2O3, Fe2O3, CuO. Hãy trình bày phương pháp hoá học để tách riêng từng oxit.
Câu 3 (2 điểm). Hỗn hợp A gồm Na và Al.
Cho m gam A vào một lượng dư nước thì thu được 1,344 lit khí, dung dịch B và phần không tan C.
Cho 2m gam A tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được 20,832 lit khí.
a. Tính khối lượng từng kim loại trong m gam A?
b.Cho 50 ml dung dịch HCl vào dung dịch B. Sau khi phản ứng kết thúc thu được 0,78 gam kết tủa. Xác định nồng độ M của dung dịch HCl đã dùng?
Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn và thể tích khí đo ở đktc.
Câu 4 (2 điểm). 
1. Hấp thụ 5,6 lít khí CO2 (đkc) vào 400 ml dung dịch NaOH 1M nhận được dung dịch A. Hỏi trong A chứa muối gì với lượng bằng bao nhiêu?
2. Cho từ từ một luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp gồm Fe , FeO, Fe3O4 , Fe2O3 đun nóng thu được 64 gam sắt, khí đi ra sau phản ứng cho đi qua dung dịch Ca(OH)2 dư được 40 gam kết tủa. Tìm m?
Câu 5 (2 điểm). Hòa tan 5,33 gam hỗn hợp 2 muối RCln và BaCl2 vào nước được 200 gam dung dịch X. Chia X thành 2 phần bằng nhau:
Phần 1: Cho tác dụng với 100 g dung dịch AgNO3 8,5% thu được 5,74 g kết tủa X1 và dung dịch X2. Phần 2: Cho tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng, dư thu được 1,165 gam kết tủa X3.
a. Xác định tên kim loại R và công thức hóa học RCln.
b. Tính nồng độ % các chất trong dung dịch X2
Biết: Fe = 56, Ca = 40, H = 1, Na = 23, Al = 27, O = 16, Cl = 35,5, C = 12, K = 39, N = 14, Ag = 108, Ba = 137.
----------------------------------------------------------------------
Lưu ý : Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KS HỌC SINH GIỎI LẦN 2
MÔN : Hóa học 9
Câu
ý
Nội dung, đáp án.
Điểm
1
(2điểm)
Khi cho hỗn hợp A vào dung dịch HCl dư, chỉ có Al và Fe tan:
2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
Fe + 2HCl FeCl2 + H2
Khí B là H2, chất rắn D là Cu, dung dịch C gồm: AlCl3, FeCl2, HCl dư. Khi cho NaOH dư vào C, xảy ra phản ứng: 
 NaOH + HCl NaCl + H2O
FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl
AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
NaOH + Al(OH)3 NaAlO2 + 2H2O
Kết tủa F là: Fe(OH)2, dung dịch E gồm: NaAlO2 và NaOH dư. Khi nung F trong không khí đến khối lượng không đổi:
 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3
2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O
Sục CO2 vào dung dịch E:
 CO2 + NaOH NaHCO3
 CO2 + 2H2O + NaAlO2 Al(OH)3 + NaHCO3
0,1
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,15
0,1
0,15
0,15
2
(2điểm)
- Cho hh tác dụng với dd HCl -> SiO2 không tan, các oxit khác tan. 
 Al2O3 + 6HCl à 2AlCl3 + 3 H2O
 Fe2O3 + 6HCl à 2FeCl3 + 3H2O
 CuO + 2HCl à CuCl2 + H2O
- dd nước lọc gồm AlCl3, FeCl3, CuCl2 cho tác dụng với dd NaOH dư.
PTPƯ:
AlCl3 +3 NaOH à Al(OH)3 + 3NaCl
Al(OH)3 +NaOH àNaAlO2 + 2H2O
FeCl3 +3 NaOH à Fe(OH)3 + 3NaCl
CuCl2 +2 NaOH à Cu(OH)2 + 2NaCl
 - Lọc thu được dd nước lọc là: NaAlO2 , NaCl và kết tủa: Fe(OH)3, Cu(OH)2.
 - Cho HCl vừa đủ vào dd nước lọc thu được Al(OH)3
 PTPƯ : NaAlO2 + HCl + H2O -> Al(OH)3 + NaCl
 2Al(OH)3 Al2O3 + 3 H2O( Thu được Al2O3) - Nhiệt phân Cu(OH)2, Fe(OH)3 thu được CuO và Fe2O3
 Cu(OH)2 CuO + H2O
 2 Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O
- Cho CO dư tác dụng với CuO và Fe2O3 nung nóng -> Cu và Fe.
 CO + CuO Cu + CO2
 3 CO + Fe2O3 2Fe + 3CO2
 Cho Cu và Fe tác dụng với dd HCl -> FeCl2 và Cu tách ra
 Fe + 2HCl à FeCl2 + H2O
2Cu +O2 2 CuO (Thu được CuO)
 Cho: FeCl2 + 2NaOH -> Fe(OH)2 + 2NaCl
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O -> 4Fe(OH)3
2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O ( Thu được Fe2O3)
(HS có thể làm theo cách khác: tách được mỗi chất được 0,5đ)
0,5
0,5
0,5
0,5
3
(2điểm)
a.
b.
 Đặt x, y lần lượt là số mol của Na và Al trong m gam hỗn hợp A.
-Cho m gam hỗn hợp A vào nước dư thu được dd B và chất rắn C chứng tỏ chất rắn C là Al dư.
PTHH: 2Na + 2H2O 2NaOH + H2 (1)
 x mol x mol 0,5x mol
 2Al + 2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2 (2)
 x mol x mol x mol 1,5x mol
Số mol H2 là: 1,344 : 22,4 = 0,06(mol)
Theo PTHH: nH2 = 0,5x + 1,5x = 2x (mol) 
 2x = 0,06 => x = 0,03(mol)
-Cho 2m gam hỗn hợp A vào dd NaOH dư thì Na và Al đều tan hết. các phản ứng xảy ra như (1) và (2) :
nH2 = 20,832 : 22,4 = 0,93(mol)
Số mol Na trong 2m gam A là : 0,03 . 2 = 0,06 (mol)
Theo PTHH(1) : nH2 = 12nNa = 0,063 = 0,03 (mol)
nH2(2) = 0,93 – 0,03 = 0,9 (mol)
Theo (2) : nAl = 2/3 nH2 = 2/3 . 0,9 = 0,6 ( mol)
 Số mol Al trong m gam hỗn hợp A là: 0,6 : 2 = 0,3 (mol)
Vậy khối lượng từng kim loại trong m gam hỗn hợp A là:
mNa = 0,03 . 23 = 0.69 (g)
mAl = 0,3 . 27 = 8,1 ( g)
 Tính CM của dung dịch HCl
Dung dịch B chứa 0,03 mol NaAlO2
Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch HCl:
PTHH: HCl + NaAlO2 + H2O NaCl + Al(OH)3 (3)
Nếu dư HCl: 3HCl + Al(OH)3 AlCl3 + 3H2O (4)
Theo đề bài: Sau phản ứng thu được 0,78 gam kết tủa nên nAl(OH)3 = 0,78 : 78 = 0,01(mol)
Theo (3) nếu NaAlO2 phản ứng hết và không xảy ra (4) thì nAl(OH)3 = nNaAlO2 = 0,03mol
Vì trên thực tế số mol Al(OH)3 chỉ có 0,01< 0,03 nên có 2 trường hợp xảy ra:
TH1: NaAlO2 dư – chỉ xảy ra phản ứng (3):
Theo (3) nHCl = n Al(OH)3 = 0,01mol
CM(HCl) = 0,01/ 0,05 = 0,2(M)
TH2: NaAlO2 phản ứng hết – Xảy ra (3) và Al(OH)3 bị hòa tan một phần theo (4)
Theo (3): nHCl = nNaAlO2 = 0,03 mol
 Vì sau phản ứng còn 0,01mol Al(OH)3 nên nAl(OH)3 bị hòa tan = 0,03 – 0,01 = 0,02 (mol)
Theo PTHH (4) nHCl = 3n(Al(OH)3 = 3.0,02 = 0,06(mol)
Tổng số mol HCl đã TGPƯ là: 0,03 + 0,06 = 0,09(mol)
CM(HCl) = 0,09 : 0,05 = 1,8(M)
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
4
(2điểm)
 1.
2.
 nCO= 5,6 : 22,4= 0,25 (mol)
 NNaOH = = 0,4 ( mol)
 Ta có: 1< < 2 Sản phẩm tạo 2 muối.
 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O (1)
 x 2x x
 CO2 + NaOH NaHCO3 (2)
 y y y
 Gọi số mol của CO2 trong PTHH 1, 2 lần lượt là x, y 
 Ta có: x+y = 0,25
 2x + y = 0,4
 Giải ra ta được x= 0,15 , y = 0,1
 mNaCO= 0,15 x 106= 15,9 g
 mNaHCO= 0,1 x 84 = 8,4 g
 mmuối = 15,9+8,4= 24,3 g
 PTHH: FeO + CO Fe + CO2 
 Fe2O3 + 3 CO 2 Fe + 3 CO2 
 Fe3O4 + 4 CO 3 Fe + 4 CO2 
 CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
 nCaCO= 40 : 100= 0,4 mol 
 Theo các PTHH trên nO trong các oxit = nCaCO= 0,4 mol
 nO = 0,4 x 16 = 6,4 gam
 m = 64+ 6,4 = 70,4 gam 
0,1
0,1
0,1
0,15
0,15
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
0,2
5
(2điểm)
a.
b.
Gọi a,b là số mol của RCln và BaCl2 có trong 2,665 gam mỗi phần
Phần 1: RCln + n AgNO3 → R(NO3)n + n AgCl (1)
 a an a	an (mol)
 BaCl2 + 2 AgNO3 → Ba(NO3)2 + 2 AgCl (2) 
 b 2b b 2b (mol)
nAgCl = = 0,04 mol à an + 2b = 0,04
Phần 2: BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2 HCl (3) 
	b b mol
 2RCln + nH2SO4 → R2(SO4)n + 2nHCl (4) 
Từ phản ứng(3) cứ 1 mol BaCl2 chuyển thành 1 mol BaSO4 khối lượng muối tăng 25 gam. Từ phản ứng (4) cứ 2 mol RCln chuyển thành 1 mol R2(SO4) khối lượng tăng 12,5 n gam. Nhưng khối lượng X3 < m hỗn hợp muối ban đầu. Chứng tỏ (4) không xảy ra. → X3 là BaSO4
Số mol BaSO4 = = 0,005 mol ð b = 0,005 ð an = 0,03.
mhh = a(MR + 35,5n) + 0,005. 208 = 2,665 ð aMR = 0,56
aMR / an = 0,56 / 0,03 ð MR = 
n
1
2
3
MR
18,7
37,3
56(Fe)
 Vậy R là kim loại sắt Fe. Công thức hóa học của muối: FeCl3
 nAgNO3 bđ = 0,05 mol
số mol AgNO3 phản ứng theo PTHH (1), (2) =. 0,04 mol
số mol AgNO3 dư = 0,05 - 0,04 = 0,01 mol
Dung dịch X2 gồm: Fe(NO3)3 ( 0,01 mol) ð m Fe(NO3)3 = 
0,01. 242 = 2,42 g
 Ba(NO3)2 ( 0,005 mol) ð mBa(NO3)2 = 0,005. 261= 1,305 g
 AgNO3 dư (0,01 mol) ð m AgNO3 = 0,01 . 170 = 1,7 g
mdd = + 100 - 5,74 =194,26 g
C% Fe(NO3)3 = = 1,246%
C% Ba(NO3)2 = = 0,672%
C% AgNO3 = 
0,3
0,3
0,3
0,3
0,15
0,15
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
Chú ý : Học sinh có thể có nhiều cách giải khác nhau nên khi chấm cần căn cứ vào bài làm của học sinh. Nếu đúng thì vẫn cho điểm tối đa.