Giáo án lớp 11 môn Vật lý - Tuần 23 đến tuần 25

Ngaøy soaïn : 24/01/2016	 Tuần : 23
Ngaøy daïy : 27/01/2016	Tiết : 44
CHUYÊN ĐỀ : CAÛM ÖÙNG ÑIEÄN TÖØ 
A. Xác định vấn đề cần giải quyết của chuyên đề
Chuyên đề “CAÛM ÖÙNG ÑIEÄN TÖØ” đề cập nghiên cứu khái niệm từ thông , hiện tượng cảm ứng điện từ, địnhluật len sơ về chiều dòng điện cảm ứng, suất điện động cảm ứng , hiện tượng tự cảm, năng lượng cảu cuộn dây tự cảm . 
B. Nội dung kiến thức cần xây dựng trong chuyên đề
 	Nội dung 1: TÖØ THOÂNG. CAÛM ÖÙNG ÑIEÄN TÖØ 
I. Từ thông :
 1. Ñònh nghóa Töø thoâng qua moät dieän tích S ñaët trong töø tröôøng ñeàu: F = BScosa
Vôùi a laø goùc giöõa phaùp tuyeán vaø . 
2. Ñôn vò töø thoâng 
 Trong heä SI ñôn vò töø thoâng laø veâbe (Wb). 
1Wb = 1T.1m2.
II. Hieän töôïng caûm öùng ñieän töø.
khi moät trong caùc ñaïi löôïng B, S hoaëc a qua khung daây thay ñoåi thì töø thoâng F bieán thieân thì trong maïch kín (C) xuaát hieän moät doøng ñieän goïi laø hieän töôïng caûm öùng ñieän töø.
III. Ñònh luaät Len-xô veà chieàu doøng ñieän caûm öùng
1.Định luật Len – xơ :
 Doøng ñieän caûm öùng xuaát hieän trong maïch kín coù chieàu sao cho töø tröôøng caûm öùng coù taùc duïng choáng laïi söï bieán thieân cuûa töø thoâng ban ñaàu qua maïch kín.
2.Trường hợp từ thông qua (C) biến thiên do chuyển động :
 Khi töø thoâng qua maïch kín (C) bieán thieân do keát quaû cuûa moät chuyeån ñoäng naøo ñoù thì töø tröôøng caûm öùng coù taùc duïng choáng laïi chuyeån ñoäng noùi treân. 
IV. Doøng ñieän Fu-coâ
Dòng điện Fu – Cô : Là dòng điện cảm ứng suất hiện trong khối kim loại khi khối KL chuyển động trong từ trường có phương không song song với đường sức từ .
	Nội dung 2: SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
I. Suaát ñieän ñoäng caûm öùng trong maïch kín
1. Ñònh nghóa: Suaát ñieän ñoäng caûm öùng laø suaát ñieän ñoäng sinh ra doøng ñieän caûm öùng trong maïch kín.
2. Ñònh luaät Fa-ra-ñaây Suaát ñieän ñoäng caûm öùng: eC = - 
 Neáu chæ xeùt veà ñoä lôùn cuûa eC thì: |eC| = ||
 Ñoä lôùn cuûa suaát ñieän ñoäng caûm öùng xuaát hieän trong maïch kín tæ leä vôùi toác ñoä bieán thieân töø thoâng qua maïch kín ñoù.
II. Quan heä giöõa suaát ñieän ñoäng caûm öùng vaø ñònh luaät Len-xô
 Söï xuaát hieän daáu (-) trong bieåu thöùc cuûa eC laø phuø hôïp vôùi ñònh luaät Len-xô.
 Tröôùc heát chọn véctơ pháp tuyến dương
 - Neáu F taêng thì eC < 0: chieàu cuûa suaát ñieän ñoäng caûm öùng (chieàu cuûa doøng ñieän caûm öùng) ngöôïc chieàu vôùi chieàu cuûa maïch.
 - Neáu F giaûm thì eC > 0: chieàu cuûa suaát ñieän ñoäng caûm öùng (chieàu cuûa doøng ñieän caûm öùng) cuøng chieàu vôùi chieàu cuûa maïch.
III. Chuyeån hoùa naêng löôïng trong hieän töôïng caûm öùng ñieän töø
 Coâng cô hoïc laøm xuaát hieän suaát ñieän ñoäng caûm öùng trong maïch, nghóa laø taïo ra ñieän naêng. Vaäy baûn chaát cuûa hieän töôïng caûm öùng ñieän töø ñaõ neâu ôû treân laø quaù trình chuyeån hoùa cô naêng thaønh ñieän naêng.
	Nội dung 3: TỰ CẢM
I. Töø thoâng rieâng qua moät maïch kín
 Töø thoâng rieâng cuûa moät maïch kín coù doøng ñieän chaïy qua: F = Li
Với L : độ tự cảm .( 1H = )
VD : - Ñoä töï caûm cuûa moät oáng daây:
L = 4p.10-7..S
- Neáu oáng daây coù loõi theùp :
L = 4p.10-7.m..S
Vôùi m laø ñoä töø thaåm ñaëc tröng cho loõi theùp .
II. Hieän töôïng töï caûm
1. Ñònh nghóa: Hiện tượng tự cảm là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên của từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch.
2. Một số ví dụ về hiện tượng tự cảm
III. Suất điện động tự cảm
1. Suất điện động tự cảm
 Suất điện động cảm ứng trong mạch xuát hiện do hiện tượng tự cảm gọi là suất điện động tự cảm.
 Biểu thức suất điện động tự cảm:
etc = - L
 Suất điện động tự cảm có độ lớn tỉ lệ với tốc độ biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch.
2. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm (Đọc thêm)
IV. Ứng dụng
 Hiện tượng tự cảm có nhiều ứng dụng trong các mạch điện xoay chiều. Cuộn cảm là một phần tử quan trọng trong các mạch điện xoay chiều có mạch dao động và các máy biến áp.
 C. Chuẩn kiến thức, kĩ năng và một số năng lực có thể được phát triển 
I. Kiến thức :
	+ Vieát ñöôïc coâng thöùc vaø hieåu ñöôïc yù nghóa vaät lyù cuûa töø thoâng.
	+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø hieåu ñöôïc khi naøo thì coù hieän töôïng caûm öùng ñieän töø.
	+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät Len-xô theo nhöõng caùch khaùc nhau vaø bieát vaän duïng ñeå xaùc ñònh chieàu cuûa doøng ñieän caûm öùng trong caùc tröôøng hôïp khaùc nhau.
	+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa vaø neâu ñöôïc moät soá tính chaát cuûa doøng ñieän Fu-coâ.
	+ Vieát ñöôïc coâng thöùc tính suaát ñieän ñoäng caûm öùng.
	+ Vaän duïng caùc coâng thöùc ñaõ hoïc ñeå tính ñöôïc suaát ñieän ñoäng caûm öùng trong moät soá tröôøng hôïp ñôn giaõn. 
	+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa töø thoâng rieân vaø vieát ñöôïc coâng thöùc ñoä töï caûm cuûa oáng daây hình truï.
	+ Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa hieän töôïng töï caûm vaø giaûi thích ñöôïc hieän töôïng töï caûm khi ñoùng vaø ngaét maïch ñieän.
	+ Vieát ñöôïc coâng thöùc tính suaát ñieän ñoäng töï caûm.
	+ Neâu ñöôïc baûn chaát vaø vieát ñöôïc coâng thöùc tính naêng löôïng cuûa oáng daây töï caûm.
II. Kĩ năng :
	+ Vận dụng được các công thức từ thông , sđđ cảm ứng , sđđ tự cảm để giải các bài tập đơn giản . 
	+ Vận dụng được định luật Len – Xơ để xác định được chiều dòng điện cảm ứng .
III. Thái độ
- Say mê khoa học kĩ thuật; khách quan, trung thực, cẩn thận.
- Tự lực, tự giác học tập, tham gia xây dựng kiến thức.
IV. Năng lực có thể phát triển
BẢNG MÔ TẢ CÁC NĂNG LỰC THÀNH PHẦN
Năng lực thành phần
Nhóm năng lực
K1: Trình bày được kiến thức về các hiện tượng, đại lượng, định luật, nguyên lí vật lí cơ bản, các phép đo, các hằng số vật lí
Nhóm NLTP liên quan đến sử dụng kiến thức vật lí
K2: Trình bày được mối quan hệ giữa các kiến thức vật lí 
K3: Sử dụng ‏được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập
K4: Vận dụng (giải thích, dự đoán, tính toán, đề ra giải pháp, đánh giá giải pháp ) kiến thức vật lí vào các tình huống thực tiễn
P1: ‏Đặt ra những câu hỏi về một sự kiện vật lí
Nhóm NLTP về phương pháp (tập trung vào năng lực thực nghiệm và năng lực mô hình hóa)
P2: mô tả được các hiện tượng tự nhiên bằng ngôn ngữ vật lí và chỉ ra các quy luật vật lí trong hiện tượng đó
P3: Thu thập, ‏đánh giá, lựa chọn và xử lí thông tin từ các nguồn khác nhau để giải quyết vấn đề trong học tập vật lí
P4: Vận dụng sự t‏ương tự và các mô hình để xây dựng kiến thức vật lí
P5: Lựa chọn và sử dụng các công cụ toán học phù hợp trong học tập vật lí.
P6: chỉ ra ‏được điều kiện lí tưởng của hiện tượng vật lí
P7: ‏đề xuất được giả thuyết; suy ra các hệ quả có thể kiểm tra được.
P8: xác định mục đích, đề xuất phương án, lắp ráp, tiến hành xử lí kết quả thí nghiệm và rút ra nhận xét. 
P9: Biện luận tính đúng đắn của kết quả thí nghiệm và tính đúng đắn các kết luận được khái quát hóa từ kết quả thí nghiệm này.
X1: trao ‏đổi kiến thức và ứng dụng vật lí bằng ngôn ngữ vật lí và các cách diễn tả đặc thù của vật lí 
Nhóm NLTP trao đổi thông tin
X2: phân biệt được những mô tả các hiện tượng tự nhiên bằng ngôn ngữ đời sống và ngôn ngữ vật lí (chuyên ngành) 
X3: lựa chọn, ‏đánh giá được các nguồn thông tin khác nhau‏,
X4: mô tả được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các thiết bị kĩ thuật, công nghệ
X5: Ghi lại ‏được các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm)
X6: trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm) một cách phù hợp
X7: thảo luận ‏được kết quả công việc của mình và những vấn đề liên quan dưới góc nhìn vật lí 
X8: tham gia hoạt ‏động nhóm trong học tập vật ‏lí
C1: Xác định được trình độ hiện có về kiến thức, kĩ năng , thái độ của cá nhân trong học tập vật lí
Nhóm NLTP liên quan đến cá nhân
C2: Lập kế hoạch và thực hiện được kế hoạch, điều chỉnh kế hoạch học tập vật lí nhằm nâng cao trình độ bản thân.
C3: Chỉ ra ‏được vai trò (cơ hội) và hạn chế của các quan điểm vật lí đối trong các trường hợp cụ thể trong môn Vật lí và ngoài môn Vật lí 
C4: So sánh và đánh giá được - dưới khía cạnh vật lí- các giải pháp kĩ thuật khác nhau về mặt kinh tế, xã hội và môi trường 
C5: Sử dụng ‏được c vật lí để đánh giá và cảnh báo mức độ an toàn của thí nghiệm, của các vấn đề trong cuộc sống và của các công nghệ hiện đại 
C6: Nhận ra ‏được ảnh hưởng vật lí lên các mối quan hệ xã hội và lịch sử.
D Tiến trình dạy học :
Đặt vấn đề : - Ngày nay phần lớn điện năng sử dụng đều được tạo ra từ máy phát điện cảm ứng hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Vậy cảm ứng điện từ là gì?
Giôùi thieäu chöông.
Hoaït ñoäng 1 :Tìm hiểu từ thông .
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Vẽ hình 23.1.
 Giới thiệu khái niệm từ thông.
 Giới thiệu đơn vị từ thông.
Vẽ hình.
 Ghi nhận khái niệm.
 Cho biết khi nào thì từ thông có giá trị dương, âm hoặc bằng 0.
 Ghi nhạn khái niệm.
I. Từ thông 
1. Định nghĩa 
 Từ thông qua một diện tích S đặt trong từ trường đều:
F = BScosa
 Với a là góc giữa pháp tuyến và .
2. Đơn vị từ thông 
 Trong hệ SI đơn vị từ thông là vêbe (Wb). 
1Wb = 1T.1m2.
K1:Nắm được Đ/N từ thông.
K2: trình bày được mối quan hệ 
K3;K4;P1,P5,
P7, X6,X7, X8, C1, C4
Hoạt động 2 : Tìm hiểu hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Vẽ hình 22.3.
 Giới thiệu các thí nghiệm.
 Cho học sinh nhận xét qua từng thí nghiệm.
 Yêu cầu học sinh thực hiện C2.
 Yêu cầu học sinh rút ra nhận xét chung.
 Yêu cầu học sinh rút ra kết luận.
 Vẽ hình.
 Quan sát thí nghiệm.
 Giải thích sự biến thiên của từ thông trong thí nghiệm 1.
 Giải thích sự biến thiên của từ thông trong thí nghiệm 2.
 Giải thích sự biến thiên của từ thông trong thí nghiệm 3.
Thực hiện C2.
 Nhận xét chung cho tất cả các thí nghiệm.
 Rút ra kết luận.
II. Hiện tượng cảm ứng điện từ
1. Thí nghiệm
a) Thí nghiệm 1
 Cho nam châm dịch chuyển lại gần vòng dây kín (C) ta thấy trong mạch kín (C) xuất hiện dòng điện.
b) Thí nghiệm 2
 Cho nam châm dịch chuyển ra xa mạch kín (C) ta thấy trong mạch kín (C) xuất hiện dòng điện ngược chiều với thí nghiệm 1.
c) Thí nghiệm 3
 Giữ cho nam châm đứng yên và dịch chuyển mạch kín (C) ta cũng thu được
kết quả tương tự.
d) Thí nghiệm 4
 Thay nam châm vĩnh cửu bằng nam châm điện. Khi thay đổi cường độ dòng điện trong nam châm điện thì trong mạch kín (C) cũng xuất hiện dòng điện.
2. Kết luận
a) Tất cả các thí nghiệm trên đều có một đạc điểm chung là từ thông qua mạch kín (C) biến thiên. Dựa vào công thức định nghĩa từ thông, ta nhận thấy, khi một trong các đại lượng B, S hoặc a thay đổi thì từ thông F biến thiên.
b) Kết quả của thí nghiệm chứng tỏ rằng:
+ Mỗi khi từ thông qua mạch kín (C) biến thiên thì trong mạch kín (C) xuất hiện một dòng điện gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
+ Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên.
K1 ; K2; K3 ; K4; P1;P5;P7, X6;X7; X8; C1; C2; C3;C4
Hoạt động 3 : Củng cố kiến thức bài 
+ Nắm được đ/n từ thông : ; Đon vị từ thông (Wb) và nắm được hiện tượng cảm ứng điện từ .
 Hoạt động 4 : Vận dụng : 
Câu 1: Một vòng dây kín, phẳng, đặt trong từ trường đều. Trong các yếu tố sau : 
I Diện tích S của vòng dây	II Cảm ứng từ của từ trường
III Khối lượng của vòng dây	IV Góc hợp bởi mặt phằng của vòng dây và đường cảm ứng từ
Từ thông qua diện tích S phụ thuộc các yếu tố nào ?
A. I và II	B. I, II, và III	C. I và III	D. I, II và IV 
Câu 2: Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong một ống dây kín là do sự thay đổi :
A Chiều dài của ống dây 	B. Khối lượng của ống dây 
C. Từ thông qua ống dây 	D. Cả A, B và C
Câu 3: Một khung dây tròn, đặt trong một từ trường đều có mặt phẳng khung dây vuông góc với các đường cảm ứng từ.Trong các trường hợp sau :
I. Khung dây chuyển động tịnh tiến trong từ trường theo một phương bất kỳ
II. Bóp méo khung dây 	III. Khung dây quay quanh một đường kính của nó
Ở trường hợp nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng trong khung dây ?
A. I và II	B. II và III 	C. III và I	D. Cả A, B và C
Câu 4: Một nam châm thẳng N-S đặt gần khung dây tròn, Trục cuả nam châm vuông góc với mặt phẳng của khung dây. Giữ khung dây đứng yên.Lần lượt làm nam châm chuyển động như sau :
I. Tịnh tiến dọc theo trục của nó
II. Quay nam châm quanh trục thẳng đứng của nó. 
III. Quay nam châm quanh một trục nằm ngang và vuông góc với trục của nam châm
Ở trường hợp nào có dòng điện cảm ứng xuất hiện trong khung dây ?
A. I và II 	B. II và III	C. I và III	D. Cả ba trường hợp trên 
Câu 5: Trong một vùng không gian rộng có một từ trường đều. Tịnh tiến một khung dây phẳng, kín, theo những cách sau đây 
I. Mặt phẳng khung vuông góc với các đường cảm ứng
II. Mặt phẳng khung song song với các đường cảm ứng
III. Mặt phẳng khung hợp với đường cảm ứng một góc α
Trường hợp nào xuất hiện dòng điện cảm ứng trong khung ?
A. I 	B. II 	C. III 	D. Không có trường hợp nào 
Câu 6: Muốn cho trong một khung dây kín xuất hiện một suất điện động cảm ứng thì một trong các cách đó là
	A. làm thay đổi diện tích của khung dây.	B. Đặt khung dây kín vào trong từ trường đều.
	C. làm cho từ thông qua khung dây biến thiên.	D. quay khung dây quanh trục đối xứng của nó.
Câu 7. Một khung dây phẵng diện tích S = 12 cm2, đặt trong từ trường đều cảm ứng từ B = 5.10-2 T. Mặt phẵng của khung dây hợp với véc tơ cảm ứng từ một góc a = 300. Từ thông qua diện tích S bằng
	A. 3.10-4Wb. B. 3.10-4Wb. C. 3.10-5Wb. D. 3.10-5Wb.
Câu 8. Một khung dây có diện tích 5cm2 gồm 50 vòng dây.Đặt khung dây trong từ trường đều có cảm ứng từ B và quay khung theo mọi hướng.Từ thông qua khung có giá trị cực đại là 5.10-3 Wb.Cảm ứng từ B có giá trị nào ?
A. 0,2 T	B. 0,02T 	C. 2,5T	D. 3,00T
Hoạt động 5 : Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 
	- Lý thuyết: Trả lời câu hỏi SGK.
	- Bài tập: SGK.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
..
Ngaøy soaïn : 24/01/2016	 Tuần : 23
Ngaøy daïy : 29/01/2016	Tiết : 45
TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ (2)
1. Mục tiêu:
	a) Về kiến thức:
	+ Phát biểu được định luật Len-xơ theo những cách khác nhau và biết vận dụng để xác định chiều của dòng điện cảm ứng trong các trường hợp khác nhau.
	+ Phát biểu được định nghĩa và nêu được một số tính chất của dòng điện Fu-cô.
	b) Về kỹ năng:
	+ Vận dụng được định luật len xơ xác định chiều dòng điện cảm ứng.
	+ Vận dụng được kiến thức trong bài để giải các bài tập liên quan.
	c) Về thái độ:
	+ Có thái độ nghiêm túc, chăm chỉ học tập.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
	a) Chuẩn bị của GV:
+ Chuẩn bị các hình vẽ về các đường sức từ trong nhiều ví dụ khác nhau.
	+ Chuẩn bị các thí nghiệm về cảm ứng từ.
	b) Chuẩn bị của HS: 
	+ Ôn lại về từ thông và các ví dụ về hiện tượng cảm ứng điện từ.
3. Tiến trình bài dạy:
	* Ổn định lớp: 
	a) Kiểm tra bài cũ: 
	* Câu hỏi:
	1. Viết công thức định nghĩa từ thông, giải thích các đại lượng trong công thức?
	2. Nêu các thí nghiệm cảm ứng điện từ?
	* Đáp án:
	1. F = BScosa + giải thích như (SGK).
	2. 4 thí nghiệm (mô tả trong SGK).
	* Đặt vấn đề .
	- Chiều của dòng điện cảm ứng xác định như thế nào?. Dòng điện cảm ứng còn xuất hiện trong những trường hợp đặc biệt nào?
	b) Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động 1 : Tìm hiểu định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
Trình bày phương pháp khảo sát qui luật xác định chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín
 Giới thiệu định luật.
 Yêu cầu học sinh thực hiện C3.
 Giới thiệu trường hợp từ thông qua (C) biến thiên do kết quả của chuyển động.
 Giới thiệu định luật.
Nghe , thảo luận liên hệ với trường hợp các thí nghiệm vừa tiến hành tim hiểu về chieeufdongf điện cảm ứng .
 Ghi nhận định luật.
 Thực hiện C3.
 Ghi nhận cách phát biểu định luật trong trường hợp từ thông qua (C) biến thiên do kết quả của chuyển động.
III. Định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng
 Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch kín.
 Khi từ thông qua mạch kín (C) biến thiên do kết quả của một chuyển động nào đó thì từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại chuyển động nói trên.
K1;K3;K4;P1,P2; P5 ;P7,P9 X6,X7, X8, C1, C4
Hoạt động 2 : Tìm hiểu dòng điện Fu-cô.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Giới thiệu hình vẽ 23.6 và thí nghiệm 1.
 Giới thiệu hình vẽ 23.6 và thí nghiệm 2.
 Yêu cầu học sinh giải thích kết quả các thí nghiệm.
 Nhận xét các câu thực hiện của học sinh.
 Giải thích đầy đủ hiện tượng và giới thiệu dòng Fu-cô.
 Giới thiệu tính chất của dòng Fu-cô gây ra lực hãm điện từ.
 Yêu cầu học sinh nêu ứng dụng.
 Giới thiệu tính chất của dòng Fu-cô gây ra hiệu ứng tỏa nhiệt.
 Yêu cầu học sinh nêu các ứng dụng của tính chất này.
 Giới thiệu tác dụng có hại của dòng điện Fu-cô.
 Yêu cầu học sinh nêu các cách làm giảm điện trở của khối kim loại.
Liên hệ ứng dụng dòng Fu cô trong gia đình?
 Quan sát thí nghiệm, rút ra nhận xét.
 Quan sát thí nghiệm, rút ra nhận xét.
 Giải thích kết quả các thí nghiệm.
 Ghi nhận khái niệm.
Ghi nhận tính chất.
 Nêu ứng dụng.
 Ghi nhận tính chất.
 Nêu ứng dụng.
 Ghi nhận tác dụng có hại của dòng điện Fu-cô.
 Nêu các cách làm giảm điện trở của khối kim loại.
Tìm ứng dụng dòng Fu cô gần gũi với đời sống
IV. Dòng điện Fu-cô
1. Thí nghiệm 1
 Một bánh xe kim loại có dạng một đĩa tròn quay xung quanh trục O của nó trước một nam châm điện. Khi chưa cho dòng điện chạy vào nam châm, bánh xe quay bình thường. Khi cho dòng điện chạy vào nam châm bánh xe quay chậm và bị hãm dừng lại.
2. Thí nghiệm 2
 Một khối kim loại hình lập phương được đặt giữa hai cực của một nam châm điện. Khối ấy được treo bằng một sợi dây một đầu cố dịnh; trước khi đưa khối vào trong nam châm điện, sợi dây treo được xoắn nhiều vòng. Nếu chưa có dòng điện vào nam châm điện, khi thả ra khối kim loại quay nhanh xung quanh mình nó.
 Nếu có dòng điện đi vào nam châm điện, khi thả ra khối kim loại quay chậm và bị hãm dừng lại.
3. Giải thích
 Ở các thí nghiệm trên, khi bánh xe và khối kim loại chuyển động trong từ trường thì trong thể tích của chúng cuất hiện dòng điện cảm ứng – những dòng điện Fu-cô. Theo định luật Len-xơ, những dòng điện cảm ứng này luôn có tác dụng chống lại sự chuyển dơi, vì vậy khi chuyển động trong từ trường, trên bánh xe và trên khối kim loại xuất hiện những lực từ có tác dụng cản trở chuyển động của chúng, những lực ấy gọi là lực hãm điện từ.
4. Tính chất và công dụng của dòng Fu-cô
+ Mọi khối kim loại chuyển động trong từ trường đều chịu tác dụng của những lực hãm điện từ. Tính chất này được ứng dụng trong các bộ phanh điện từ của những ôtô hạng nặng.
+ Dòng điện Fu-cô gây ra hiệu ứng tỏa nhiệt Jun – Len-xơ trong khối kim loại đặt trong từ trường biến thiên. Tính chất này được ứng dụng trong các lò cảm ứng để nung nóng kim loại.
+ Trong nhiều trường hợp dòng điện Fu-cô gây nên những tổn hao năng lượng vô ích. Để giảm tác dụng của dòng Fu-cô, người ta có thể tăng điện trở của khối kim loại.
+ Dòng Fu-cô cũng được ứng dụng trong một số lò tôi kim loại.
* Bếp từ, công tơ điện.
K1: Trình bày được khái niệm dòng điện Fu-cô
K4 : Giải thích được các hiện tượng khi có dòng điện Fu – Cô
P1: Đặt ra câu hỏi về dòng điện Fu-Cô
P8: Đề xuất được phương án thí nghiệm và rút ra nhạn xét . 
P9;
X6; X8;
C1; C2; 
C3
C4; 
C5;
C6;
Hoạt động 3 : Vận dụng.
Câu 1 : Định luật Len-xơ được dùng để :
A. Xác định độ lớn của suất điện động cảm ứng trong một mạch điện kín .
B. Xác định chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong một mạch điện kín .
C. Xác định cường độ của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong một mạch điện kín .
D. Xác định sự biến thiên của từ thông qua một mạch điện kín , phẳng .
Câu 2 : Chọn câu đúng. Thời gian dòng điện cảm ứng xuất hiện trong một mạch điện kín sẽ :
A .Tỉ lệ thuận với tốc độ biến thiên của từ thông qua mạch.
B .Tỉ lệ thuận với điện trở của mạch điện .
C .Bằng với thời gian có sự biến thiên của từ thông qua mạch kín .
D .Càng lâu nếu khối lượng của mạch điện kín càng nhỏ 
Câu 3 : Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?
A. Dßng ®iÖn c¶m øng ®­îc sinh ra trong khèi vËt dÉn khi chuyÓn ®éng trong tõ tr­êng hay ®Æt trong tõ tr­êng biÕn ®æi theo thêi gian gäi lµ dßng ®iÖn Fuc«.
B. Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn khi cã sù biÕn thiªn tõ th«ng qua m¹ch ®iÖn kÝn gäi lµ dßng ®iÖn c¶m øng.
C. Dßng ®iÖn Fuc« ®­îc sinh ra khi khèi kim lo¹i chuyÓn ®éng trong tõ tr­êng, cã t¸c dông chèng l¹i chuyÓn ®éng cña khèi kim lo¹i ®ã.
D. Dßng ®iÖn Fuc« chØ ®­îc sinh ra khi khèi vËt dÉn chuyÓn ®éng trong tõ tr­êng, ®ång thêi to¶ nhiÖt lµm khèi vËt dÉn nãng lªn.
Câu 4 : Muèn lµm gi¶m hao phÝ do to¶ nhiÖt cña dßng ®iÖn Fuc« g©y trªn khèi kim lo¹i, ng­êi ta th­êng:
A. chia khèi kim lo¹i thµnh nhiÒu l¸ kim lo¹i máng ghÐp c¸ch ®iÖn víi nhau.
B. t¨ng ®é dÉn ®iÖn cho khèi kim lo¹i.	C. ®óc khèi kim lo¹i kh«ng cã phÇn rçng bªn trong.
D. s¬n phñ lªn khèi kim lo¹i mét líp s¬n c¸ch ®iÖn.
c) Củng cố, luyện tập: 
	- Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản.
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 
	- Lý thuyết: Trả lời câu hỏi SGK.
	- Bài tập: trang 147, 148 sgk các bài tập 23.1, 23.6 sbt.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
..
Ngaøy soaïn :14/02/2016	Tuần : 24
Ngaøy daïy : 17/02/2016	Tiết : 46
BÀI TẬP
1. Mục tiêu:
	a) Về kiến thức: 	
	+ Nắm được định nghĩa và phát hiện được khi nào có hiện tượng cảm ứng điện từ.
	+ Phát biểu được định luật Len-xơ theo các cách và vận dụng để xác định chiều dòng điện cảm ứng trong các trường hợp khác nhau. Giải các bài tập liên quan.
	b) Về kỹ năng:
	+ Vận dụng thành thạo định luật Len-xơ để xác định chiều dòng điện cảm ứng.
	c) Về thái độ:
	- Có thái độ nghiêm túc, chăm chỉ học tập.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
	a) Chuẩn bị của GV:
	- Xem, giải các bài tập sgk và sách bài tập.
	- Chuẩn bị thêm nột số câu hỏi trắc nghiệm và bài tập khác. 
	b) Chuẩn bị của HS: 
	- Giải các câu hỏi trắc nghiệm và bài tập thầy cô đã ra về nhà.
	- Chuẩn bị sẵn các vấn đề mà mình còn vướng mắc cần phải hỏi thầy cô.
3. Tiến trình bài dạy:
	* Ổn định lớp: (1 phút )
	a) Kiểm tra bài cũ: (0 phút )
	+ Kiểm tra trong khi dạy bài mới.
	b) Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động 1 : Nêu các lưu ý khi giải bài tập về hiện tượng cảm ứng điện từ:
	+ Trong một từ trường đều , từ thông qua một diện tích S giới hạn bởi một vòng dây kín phẵng được xác định bởi biểu thức: F = BScosa
	+ Khi giải bài tập cần xác định được góc a hợp bởi véc tơ cảm ứng từ và pháp tuyến của mặt phẵng vòng dây. Lưu ý, số đường sức từ xuyên qua diện tích S càng nhiều thì từ thông f càng lớn. Khi một mạch điện chuyển động trong từ trường thì công của các lực điện từ tác dụng lên mạch điện được đo bằng tích của cường độ dòng điện với độ biến thiên từ thông qua mạch: DA = IBS = I.DF
Hoạt động 2 : Giải các câu hỏi trắc nghiệm.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Y/C hs thực hiện tại sao chọn 
 Y/C hs thực hiện tại sao chọn 
 Y/C hs thực hiện tại sao chọn .
 Giải thích lựa chọn.
 Giải thích lựa chọn.
 Giải thích lựa chọn.
Câu 3 trang 147 : D
Câu 4 trang 148 : A
Câu 23.1 : D
K3; X1; X3; X6;X8.
Hoạt động 3 : Giải các bài tập tự luận.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Vẽ hình trong từng trường hợp và cho học sinh xác định chiều của dòng điện cảm ứng.
 Yêu cầu học sinh viết công thức xác định từ thông F.
 Yêu cầu học sinh xác định góc giữa và trong từng trường hợp và thay số để tính F trong từng trường hợp đó.
 Xác định chiều dòng điện cảm ứng trong từng trường hợp.
 Viết công thức xác định từ thông F.
 Xác định góc giữa và trong từng trường hợp và thay số để tính F trong từng trường hợp đó.
Bài 5 trang 148
a) Dòng điện trong (C) ngược chiều kim đồng hồ.
b) Dòng điện trong (C) cùng chiều kim đồng hồ.
c) Trong (C) không có dòng điện.
d) Trong (C) có dòng điện xoay chiều.
Bài 23.6 
 a) F = BScos1800 = - 0,02.0,12 
 = - 2.10-4(Wb).
 b) F = BScos00 = 0,02.0,12 = 2.10-4(Wb).
 c) F = 0
 d) F = Bscos450 = 0,02.0,12. 
 = .10-4(Wb).
 e) F = Bscos1350 = - 0,02.0,12. 
 = - .10-4(Wb).
K2; 
K2; 
K2; 
K2; 
 K3; 
K3;
K3;
K3;
Hoạt động 4 : Vận dụng.
Câu 1: Mét h×nh vu«ng c¹nh 5 (cm), ®Æt trong tõ tr­êng ®Òu cã c¶m øng tõ B = 4.10-4 (T). Tõ th«ng qua h×nh vu«ng ®ã b»ng 10-6 (Wb). Gãc hîp bëi vect¬ c¶m øng tõ vµ vect¬ ph¸p tuyÕn víi h×nh vu«ng ®ã lµ:
A. α = 00.	B. α = 300.	C. α = 600.	D. α = 900.
Câu 2 : Mét h×nh ch÷ nhËt kÝch th­íc 3 (cm) x 4 (cm) ®Æt trong tõ tr­êng ®Òu cã c¶m øng tõ B = 5.10-4 (T). Vect¬ c¶m øng tõ hîp víi mÆt ph¼ng mét gãc 300. Tõ th«ng qua h×nh ch÷ nhËt ®ã lµ:
A. 6.10-7 (Wb).	B. 3.10-7 (Wb).	C. 5,2.10-7 (Wb).	D. 3.10-3 (Wb).
Câu 3 : Một khung dây diện tích 5cm2 gồm 50 vòng dây. đặt khung dây trong từ trường đều có cảm ứng từ và quay khung dây theo mọi hướng . Từ thông qua khung dây có giá trị cực đại là 5.10-3Wb .Cảm ứng từ có giá trị : 	0,2T	; 0,02T	; 2,5T	; 	3,5 T ?
Câu 4 : Một khung dây có 10 vòng, diện tích mổi vòng dây là 24 cm2. Khung dây đặt trong từ trường đều có độ lớn của cảm ứng từ B = 0,05(T). Từ thông qua khung dây có giá trị 6.10-4 Wb. Góc hợp bởi mặt phẳng khung dây và đường sức từ là:	300	B. 600	C.900	D.450
c) Củng cố, luyện tập: 
	- Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản.
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 
	- Lý thuyết: Trả lời câu hỏi còn lại trong SGK.
	- Bài tập: hoàn thành các bài tập còn lại trong SGK.
RÚT KINH NGHIỆM
.
..
Ngaøy soaïn :14/02/2016	Tuần : 24
Ngaøy daïy : 19/02/2016	Tiết : 47
Bài 24. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
1. Mục tiêu:
	a) Về kiến thức: 	
	+ Viết được công thức tính suất điện động cảm ứng.
	b) Về kỹ năng:
	+ Vận dụng các công thức đã học để tính được suất điện động cảm ứng trong một số trường hợp đơn giãn. 
	c) Về thái độ:
	- Có thái độ nghiêm túc, chăm chỉ học tập.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
	a) Chuẩn bị của GV:
	- Chuẩn bị một số thí nghiệm về suất điện động cảm ứng.
	b) Chuẩn bị của HS: 
	- Ôn lại khái niệm về suất điện động của một nguồn điện.
3. Tiến trình bài dạy:
	* Ổn định lớp: )
	a) Kiểm tra bài cũ: 
	+ Kiểm tra trong khi dạy bài mới.
	* Đặt vấn đề :
	- Làm thế nào xác định được giá trị cường độ dòng điện trong mạch kín?
	b) Dạy nội dung bài mới:
Hoạt động 1 : Tìm hiểu suất điện động cảm ứng trong mạch kín.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Yêu cầu học sinh thực hiện C1.
 Nêu khái niệm suất điện động cảm ứng. 
Biểu thức nào đặc trưng cho tốc độ biến thiên từ thông?
Yêu cầu học sinh thực hiện C2.
 Thực hiện C1.
 Ghi nhận khái niệm.
 Nhận định Đặc trưng cho tốc độ biến thiên từ thông.
 Thực hiện C2.
I. Suất điện động cảm ứng trong mạch kín
1. Định nghĩa 
 Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.
2. Định luật Fa-ra-đây
 Suất điện động cảm ứng:
eC = - 
 Nếu chỉ xét về độ lớn của eC thì:
|eC| = ||
 Độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.
K1
K1; K2
 K3;P5; 
P7; 
C1;
 X5.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Nhận xét và tìm mối quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ.
 Hướng dẫn cho học sinh định hướng cho (C) và chọn chiều pháp tuyến dương để tính từ thông.
 Yêu cầu học sinh xác định chiều của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong (C) khi F tăng và khi F giảm.
 Yêu cầu học sinh thực hiện C3.
 Nắn được cách định hướng cho (C) và chọn chiều dương của pháp tuyến.
 Xác định chiều của dòng điện cảm ứng xuất hiện trong (C) khi F tăng và khi F giảm.
 Thực hiện C3.
II. Quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len-xơ
 Sự xuất hiện dấu (-) trong biểu thức của eC là phù hợp với định luật Len-xơ.
 Trước hết mạch kín (C) phải được định hướng. Dựa vào chiều đã chọn trên (C), ta chọn chiều pháp tuyến dương để tính từ thông qua mạch kín.
 Nếu F tăng thì eC < 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) ngược chiều với chiều của mạch.
 Nếu F giảm thì eC > 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) cùng chiều với chiều của mạch.
K1;
K3;
K4;P1,
P2; P5 ;
P7,P9 
X6,X7, 
X8, 
C1, C4
Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Năng lực cần đạt
 Phân tích cho học sinh thấy bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ và sự chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ.
 Nêu ý nghĩa to lớn của định luật Fa-ra-đây.
 Nắm được bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ.
 Biết cách lí giải các định luật cảm ứng điện từ bằng định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.
 Nắm được ý nghĩa to lớn của định luật Fa-ra-đây.
III. Chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ
Có sự chuyển hóa qua lại giữa cơ năng và điện năng
K1;
K3;
K4; 
P1,
P2;
Hoạt động 4 : Vận dụng .
Câu 1 :. Máy phát điện xoay chiều hoạt động dựa vào hiện tượng
	A. lực điện do điện trường tác dụng lên hạt mang điện.
	B. cảm ứng điện từ.
	C. lực Lo-ren-xơ tác dụng lên hạt mang điện chuyển động.
	D. lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn mang dòng điện.
Câu 2 :. Một mạch kín (C) không biến dạng đặt trong từ trường đều, trong trường hợp nào thì trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng
	A. mạch chuyển động tịnh tiến.	
	B. mạch quay xung quanh trục vuông góc với mặt phẵng (C).
	C. mạch chuyển động trong mặt phẵng vuông góc với từ trường.
	D. mạch quay quanh trục nằm trong mặt phẵng (C).
Câu 3 :. Một khung dây dẫn có 100 vòng được đặt trong từ trường đều sao cho các đường sức từ vuông góc với mặt phẵng của khung dây. Diện tích của mỗi vòng dây là 2 dm2, cảm ứng từ giảm đều từ 0,5 T đến 0,2 T trong thời gian 0,1 s. Suất điện động cảm ứng trong khung dây là
	A. 6 V.	B. 60 V.	C. 3 V.	D. 30 V.
Câu 4 :. Một khung dây hình vuông có cạnh 5 c