Bài giảng Hóa học Lớp 8 - Bài 10: Hóa trị

HÓA HỌC LỚP 8 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Viết CTHH và tính PTK c ủa các chất sau: 
Tên chất 
Thành phần phân tử 
CTHH 
PTK 
 khí Clo 
Nước 
Axit sunfuric 
Muối 
2Cl 
2H, 1O 
2H, 1S, 4O 
1Na, 1Cl 
Với O = 16đvC; Cl = 35,5đvC; H = 1đvC; S = 32đvC; Na = 23đvC 
Cl 2 
H 2 O 
H 2 SO 4 
NaCl 
71đvC 
18đvC 
98đvC 
58,5đvC 
Axit sunfuric 
Nước oxi già H 2 O 2 
Mô hình phân tử 
NH 3 
HCl 
H 2 O 
Mô hình phân tử 
Chẳng hạn một hợp chất 2Al; 3S; 12O. 
Ta viết là Al 2 S 3 O 12, ??? 
Hoàn toàn không có chất này trong thực tế 
 mà chỉ có CTHH là Al 2 (SO 4 ) 3 
Vậy thì làm cách nào để chúng ta 
Biết cách lập CTHH trên?? 
Muối nhôm sunphat 
BÀI 10: HÓA TRỊ 
I. Hóa trị của một nguyên tố: 
1. Cách xác định: 
Hóa trị là con số biểu thị khả năng liên kết. Người ta gán cho khả năng tạo liên kết của H là 1. Do đó H có hóa trị I (Được viết bằng chữ số La Mã ) . 
Tên gọi 
CTHH 
Cấu tạo 
Hóa trị 
Giải thích 
Axit clohidric 
HCl 
H - Cl 
Nước 
H 2 O 
Amoniac 
NH 3 
Hãy cho biết hóa trị của các nguên tố Cl, O, N dựa vào số hóa trị của H là I, theo bảng sau?? 
O 
H 
H 
N 
H 
H 
H 
Cl hóa trị I 
O hóa trị II 
N hóa trị III 
Xung quanh Cl có 1 liên kết 
Xung quanh O có 2 liên kết 
Xung quanh N có 3 liên kết 
Một cách nhanh chóng, ta dựa vào số nguyên tử H mà xác định hóa trị. 
VD: CH 4 
H 2 S 
Hãy tìm hóa trị P trong PH 3 Và F trong HF?? 
Trả lời : P có hóa trị III trong PH 3 và F có hóa trị I trong HF 
Vậy xác định 1 nhóm nguyên tử liên kết với H cũng vậy 
VD: H 2 SO 4 trong hợp chất có 2 nguyên tử H nên nhóm SO 4 có hóa trị II 
 H 3 PO 4 trong hợp chất có 3 nguyên tử H nên nhóm PO 4 có hóa trị 2 
có 4 nguyên tử H vậy C có hóa trị IV 
có 2 nguyên tử H vậy S có hóa trị II 
Hãy tìm hóa trị nhóm NO 3 trong hợp chất HNO 3 ? 
Trả lời: Nhóm NO 3 có hóa trị I trong hợp chất HNO 3 
Dựa vào cách xác định trên ta biết Oxi có hóa trị II. Em hãy xác định hóa trị của các nguyên tố khác khi liên kết với Oxi?? 
Tên gọi 
CTHH 
Cấu tạo 
Hóa trị 
Giải thích 
Natri oxit 
Na 2 O 
O 
Canxi oxit 
CaO 
Ca=O 
Cacbon đioxit 
CO 2 
O=C=O 
Na 
Na 
Na hóa trị I 
Ca hóa trị II 
C hóa trị IV 
Xung quanh Cl có 1 liên kết 
Xung quanh O có 2 liên kết 
Xung quanh N có 3 liên kết 
Tương tự nhanh hơn, ta cũng dựa vào số nguyên tử O mà tính hóa trị của các nguyên tố khác. 
Vd: SO 3 thì S có hóa trị VI (vì 1 nguyên tử H có II hóa trị mà S liên kết với 3 nguyên tử H) 
Vậy Hóa trị là gì? 
Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) 
 là con số biểu thị khả năng liên kết 
của nguyên tử nguyên tố này 
 với nguyên tử nguyên tố khác 
II. QUI TẮC HÓA TRỊ: 
Ta kiểm chứng một số công thức: 
Chú ý : Dù là hóa trị là số La Mã nhưng khi tính toán vẫn như số bình thường. 
Ví dụ : Hóa trị I (như số 1); Hóa trị IV (như số 4) 
CTHH 
Tích của hóa trị và chỉ số của nguyên tố thứ nhất 
Tích của hóa trị và chỉ số của nguyên tố thứ hai 
Mối quan hệ của 2 tích 
K 2 O 
Al 2 O 3 
III II 
I II 
2 x I 
(kết quả là 2) 
2 x III 
(kết quả là 6) 
1 x II 
(kết quả là 2) 
3 x II 
(kết quả là 6) 
2 x I = 1 x II 
2 x III = 3 x II 
Vậy em nào hãy rút ra qui tắc hóa trị? 
QUI TẮC HÓA TRỊ: 
Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia. 
Công thức chung : A x B y 
 a b 
x . a = y . b 
Công thức: 
Công thức chung : A x B y 
x . a = y . b 
Công thức: 
Vd1: Zn(OH) 2 
 Ta có: 1.II = 2.I (với hóa trị của nhóm OH là I) 
II I 
Vd 2 : Tính hóa trị của Cu trrong hợp chất Cu(OH) 2 , biết nhóm OH có hóa trị I. 
Trả lời : Gọi a là hóa trị của Cu 
Ta có: Cu(OH) 2 ; 1. a = 2. I suy ra a = II 
 a I 
- Các em về xem phần 2 vận dụng. 
- Học bài, làm BT từ 1 đến 5 trong SGK. 
DẶN DÒ: 
GOOD LUCK !