Tài liệu Các chuyên đề Bồi dưỡng Học sinh giỏi Hóa học Trung học cơ sở - Chuyên đề 4: Tách - Tinh chế chất - Điều chế

CHUYÊN ĐỀ: TÁCH – TINH CHẾ CHẤT – ĐIỀU CHẾ
I/ TÁCH CHẤT – TINH CHẾ CHẤT
Một hỗn hợp rắn gồm: BaCO3, BaO, BaSO4, NaCl. Chỉ được dùng nhiệt độ và các hóa chất là nước, dung dịch HCl, dung dịch Na2CO3. Hãy trình bày sơ đồ tách các chất trên ra khỏi hỗn hợp (các hóa chất phải dùng dư). Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra. 
 (HSG TP. Biên Hòa năm học 2015-2016)
Một loại muối ăn có lẫn các tạp chất: CaCl2, MgCl2, Na2SO4, MgSO4, CaSO4. Hãy trình bày cách loại bỏ các tạp chất để thu được muối ăn tinh khiết.
	(HSG TP. Biên Hòa năm học 2013-2014)
Một dung dịch chứa hai muối CuSO4 và Ag2SO4. Bằng cách nào để có thể tách hai muối này ra khỏi nhau bằng phương pháp hóa học? Trình bày cách thực hiện và viết phương trình phản ứng xảy ra.
(Đề thi HSG Tỉnh Đồng Nai năm học 2003-2004)
Hãy trình bày cách làm, viết phương trình hóa học xảy ra (nếu có) để thu được muối ăn tinh khiết từ một mẫu muối ăn có lẫn các tạp chất: MgCl2, MgSO4, Na2SO4, Ca(HCO3)2, NaHCO3. 
(Đề thi HSG Tỉnh Đồng Nai năm học 2015-2016)
Bằng phương pháp hóa học, hãy tách riêng từng chất rắn ra khỏi hỗn hợp gồm: Ag, Zn, Fe và Mg. Viết các phương trình hóa học (nếu có)?
(HSG huyện Nhơn Trạch năm học 2014-2015)
Có một hỗn hợp gồm 4 kim loại: Fe, Cu, Ag và Mg. Hãy trình bày phương pháp hóa học để tách riêng từng kim loại ra khỏi hỗn hợp .
(HSG TX. Long Khánh năm học 2015-2016)
Muối ăn có lẫn tạp chất là Na2SO4, MgCl2, CaCl2 và CaSO4. Bằng phương pháp hóa học loại bỏ các tạp chất ra khỏi muối ăn.
(HSG huyện Tân Phú năm học 2014-2015)
Một hỗn hợp gồm: đá vôi, vôi sống, thạch cao, muối ăn. Chỉ được phép dùng nhiệt độ phòng (lò nung) và các hóa chất là nước, axit HCl và Na2CO3 . Hãy tách riêng ra từng chất nguyên chất. 
(HSG huyện Vĩnh Cửu năm học 2015-2016)
 Một hỗn hợp gồm Fe, Al và Cu. Bằng phương pháp hoá học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
(HSG huyện Cẩm Mỹ năm học 2011-2012)
 Bằng phương pháp hóa học hãy tách từng chất ra khỏi hỗn hợp chất rắn gồm FeCl3, CaCO3, AgCl.
(HSG huyện Cẩm Mỹ năm học 2013-2014)
 Có một hỗn hợp gồm 4 kim loại: Fe, Cu, Ag và Mg. Hãy trình bày phương pháp hóa học để tách riêng từng kim loại ra khỏi hỗn hợp .
(HSG huyện Cẩm Mỹ năm học 2015-2016)
Trình bày phương pháp hóa học để tách các khí ra khỏi hỗn hợp: 
a/ SO2 và O2. 
b/ CO2 và HCl. 
(HSG TX. Long Khánh năm học 2014-2015)
Bằng pương pháp hóa học, hãy tách khí SO2 ra khỏi hỗn hợp khí: SO2, SO3, O2.
(Đề thi HSG Tỉnh Bình Phước năm học 2011-2012)
Có hỗn hợp gồm các chất rắn: SiO2, CuO, BaO. Nêu phương pháp tách riêng từng chất ra khỏi hỗn hợp với điều kiện không làm thay đổi khối lượng các chất. Viết phương trình phản ứng xảy ra (nếu có).
(Đề thi HSG Tỉnh Cà Mau năm học 2011-2012)
Một hỗn hợp gồm Al, Fe, Cu, và Ag. Bằng phương pháp hóa học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
(Đề thi HSG Tỉnh Đăk Nông năm học 2011-2012)
Có 1 hỗn hợp gồm 5 kim loại: Al, Mg; Fe, Cu, Ag. Hãy dùng PPHH để tách riêng từng kim loại với khối lượng không đổi. Viết PTHH xảy ra trong quá trình tách.
(Đề thi HSG Tỉnh Phú Thọ năm học 2011-2012)
Một hỗn hợp rắn A gồm 0,2 mol Na2CO3; 0,1 mol BaCl2 và 0,1 mol MgCl2. Chỉ được dùng thêm nước hãy trình bày cách tách mỗi chất trên ra khỏi hỗn hợp. Yêu cầu mỗi chất sau khi tách ra không thay đổi khối lượng so với ban đầu (Các dụng cụ, thiết bị cần thiết kể cả nguồn nhiệt, nguồn điện cho đầy đủ).
(Đề thi HSG Tỉnh Nghệ An năm học 2011-2012)
Có hỗn hợp 3 oxit: MgO, CuO, Fe2O3. Trình bày phương pháp hoá học tách riêng từng oxit.
(Đề thi HSG Tỉnh Ninh Bình năm học 2012-2013)
Hỗn hợp A gồm các dung dịch: NaCl, Ca(HCO3)2, CaCl2, MgSO4, Na2SO4. Làm thế nào để thu được muối ăn tinh khiết từ hỗn hợp trên?
(Đề thi HSG Tỉnh Long An năm học 2011-2012)
Từ hỗn hợp: Fe2O3, Al2O3 hãy viết các phương trình hoá học để điều chế từng kim loại riêng biệt
(Đề thi HSG Tỉnh Tây Ninh năm học 2014-2015)
Al2O3 có lẫn tạp chất: Fe2O3 và SiO2. Làm thế nào để thu được Al2O3 tinh khiết? Viết phương trình hoá học xảy ra.
(Đề thi TS 10 chuyên Bình Phước năm học 2008-2009)
Một hỗn hợp rắn gồm BaO , MgCO3, Al2O3, và CuO. Trình bày phương pháp tách riêng từng chất từ hỗn trên với điều kiện không làm thay đổi khối lượng mỗi chất so với ban đầu .
(Đề thi TS 10 chuyên ĐHSP Hà Nội 2013-2014)
Trong phòng thí nghiệm điều chế khí CO2 từ CaCO3 và dung dịch HCl, khí CO2 tạo ra bị lẫn một ít khí HCl (hiđroclorua) và H2O (hơi nước). Trình bày phương pháp hóa học tách để thu được khí CO2 tinh khiết.
(Đề thi TS 10 chuyên Hòa Bình 2014-2015)
Trình bày phương pháp tách:
a/ Fe2O3 ra khỏi hỗn hợp Fe2O3, Al2O3, SiO2 ở dạng bột.
b/ Ag ra khỏi hỗn hợp Ag, Cu, Fe ở dạng bột.
Với mỗi trường hợp chỉ dùng một thuốc thử duy nhất. Lượng oxit hoặc kim loại cần tách ra vẫn giữ nguyên khối lượng ban đầu. Viết các phương trình phản ứng (ghi rõ điều kiện nếu có).
(Đề thi TS 10 chuyên Lâm Đồng 2008-2009)
1/ Từ kim loại Cu, hãy viết hai phương trình phản ứng điều chế trực tiếp CuCl2?
2/ Bằng phương pháp hóa học hãy tách riêng từng kim loại Fe, Cu, Au ra khỏi hỗn hợp gồm ba kim loại Fe, Cu, Au.
(Đề thi TS 10 chuyên Lâm Đồng 2010-2011)
Một hỗn hợp gồm Al, Fe, Cu và Ag. Bằng phương pháp hoá học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
(Đề thi TS 10 chuyên Thanh Hóa 2010-2011)
Lập sơ đồ tách riêng các kim loại Al, Fe và Mg ra khỏi hỗn hợp ở dạng bột bằng PP hóa học.
(Đề thi TS 10 chuyên Ninh Bình 2013-2014)
Một hỗn hợp gồm Al, Fe, Cu và Ag. Bằng phương pháp hoá học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
(Đề thi TS 10 chuyên Nam Định 2010-2011)
Trình bày phương pháp tinh chế NaCl từ hỗn hợp rắn gồm: NaHCO3, Na2CO3, CaCl2, NaCl.
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Ngãi 2012-2013)
Một loại muối ăn (NaCl) có lẫn các tạp chất CaCl2, MgCl2, Na2SO4, MgSO4, CaSO4. Hãy trình bày cách loại các tạp chất để thu được muối ăn tinh khiết.
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Nam 2013-2014)
Một hỗn hợp gồm Al, Fe, Cu và Ag. Bằng phương pháp hoá học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
(Đề thi TS 10 chuyên Thanh Hóa 2010-2011)
Cho hỗn hợp gồm các chất rắn BaO, CuO và SiO2. Trình bày phương pháp hóa học tách riêng từng chất ra khỏi hỗn hợp với điều kiện không làm thay đổi khối lượng các chất.
(Đề thi TS 10 chuyên Điện Biên năm học 2018-2019)
Một loại muối ăn ở dạng bột, có lẫn các tạp chất magie cacbonat và magie sunfat. Chỉ được dùng thêm không quá ba loại hóa chất vô cơ, hãy trình bày cách loại bỏ tạp chất để thu được muối ăn tinh khiết. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra (nếu có).
(Đề thi HSG tỉnh Hưng Yên năm 2017-2018)
Trình bày phương pháp hóa học để tách lấy từng kim loại ra khỏi hỗn hợp rắn gồm Na2CO3, BaCO3, MgCO3 và viết các phương trình phản ứng xảy ra. 
(HSG tỉnh Quảng Trị năm 2017-2018)
Hỗn hợp A gồm dung dịch chứa các chất kali clorua, magie hiđrocacbonat, canxi clorua, magie sunfat , kali sunfat . Làm thế nào để thu được muối kaliclorua tinh khiết từ hỗn hợp trên?
(Đề thi TS 10 chuyên Thái Nguyên 2012-2013)
Hỗn hợp chất rắn X gồm: Cu, Ag, MgO. Hãy trình bày cách tách từng chất ra khỏi hỗn hợp X. Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra (nếu có) để minh hoạ. 
(Đề thi TS 10 chuyên Thanh Hóa 2010-2011)
II/ ĐIỀU CHẾ
 Một hợp chất có công thức CuCO3.Cu(OH)2. Từ chất đó có thể có những phương pháp nào điều chế được Cu? Phương pháp nào thu được Cu tinh khiết hơn cả?
(HSG huyện Tân Phú năm học 2012-2013)
Chỉ từ FeS2, không khí, NaCl, H2O, các chất xúc tác và các thiết bị cần thiết có đủ. Hãy viết các phương trình hóa học điều chế 3 axit và 2 bazơ.
(HSG huyện Cẩm Mỹ năm học 2012-2013)
 Từ các nguyên liệu ban đầu là quặng pirit, muối ăn, không khí, nước, các thiết bị và các chất xúc tác cần thiết khác sẵn có, hãy viết các phương trình phản ứng điều chế FeSO4, NaHSO4, Fe2O3. 
(Đề thi HSG Tỉnh Đồng Nai năm học 2011-2012)
 Từ NaCl, MnO2, H2SO4 đặc, Fe, H2O. Viết các phương trình điều chế FeCl2, FeCl3. 
(HSG huyện Nhơn Trạch năm học 2015-2016)
Từ các chất: KMnO4, NH4HCO3, Fe, Na2SO3, BaS và các dung dịch Ba(OH)2, HCl đặc có thể điều chế được những khí gì? Viết các phương trình hóa học.
Khi điều chế các khí trên thường các khí có bị lẫn hơi nước. Để làm khô được tất cả các khí đó chỉ cần chọn một trong các chất nào sau đây: CaO, CaCl2 khan, H2SO4 đặc, P2O5, NaOH rắn? 
(HSG huyện Long Thành năm học 2014-2015)
Có các chất: CaCO3, H2O, CuSO4, KClO3, FeS2. Hãy viết các phương trình hóa học điều chế các chất sau: vôi sống, vôi tôi, CuO, CuCl2, Ca(OCl)2, CaSO4, KOH, Fe2(SO4)3. Cho biết rằng các điều kiện phản ứng và các chất xúc tác cần thiết coi như có đủ. 
(HSG huyện Vĩnh Cửu năm học 2015-2016)
 Công thức của Gluxit có dạng: Cn(H2O)m .Cây xanh có thể tổng hợp được Gluxit bằng quá trình quang hợp.
a/ Hãy viết phương trình hóa học sự tổng hợp Gluxit nói trên của cây xanh.
b/ Hãy cho biết vai trò của cây xanh trong việc chống biến đổi khí hậu. Thái độ của em về vấn đề đó?
(HSG huyện Long Thành năm học 2014-2015)
Cho các hóa chất CaCO3, NaCl, H2O và các dụng cụ cần thiết để làm thí nghiệm, trình bày phương pháp để điều chế dung dịch gồm 2 muối Na2CO3 và NaHCO3 có tỉ lệ số mol là 1:1.
(Đề thi HSG Tỉnh Bắc Ninh năm học 2011-2012)
Có bốn chất sau: KCl, H2O, MnO2, H2SO4 đặc .Từ những chất trên làm thế nào có thể điều chế: HCl; Cl2 ; KClO3. Viết phương trình phản ứng đã dùng.
(Đề thi HSG Tỉnh Quảng Nam năm học 2011-2012)
 Cho hỗn hợp chất rắn gồm FeS2, CuS, Na2O. Chỉ được dùng thêm nước và các điều kiện cần thiết (nhiệt độ, xúc tác, ...). Hãy viết các phương trình phản ứng hóa học xảy ra để điều chế FeSO4, Cu(OH)2. 
(Đề thi HSG Tỉnh Ninh Bình năm học 2012-2013)
Từ những chất đã cho là H2O, Cu, NaCl. Hãy viết các phương trình hóa học điều chế Cu(OH)2, nước Javel?
(Đề thi TS 10 chuyên An Giang năm học 2011-2012)
Từ quặng pirit, than cốc và không khí, viết phương trình hóa học điều chế axit sunfuric, muối sắt (III) sunfat, sắt (II) sunfat.
 (Đề thi TS 10 chuyên An Giang năm học 2014-2015)
Từ H2O, S, Cu với các thiết bị và điều kiện cần thiết, viết phương trình hoá học điều chế CuSO4.
(Đề thi TS 10 chuyên Bình Phước năm học 2008-2009)
Từ quặng pirit (FeS2), O2, H2O, điều kiện phản ứng có đủ. Hãy viết các phương trình phản ứng điều chế sắt (II) sunfat, sắt (III) sunfat.
(Đề thi TS 10 chuyên Đà Nẵng năm học 2008-2009)
Từ quặng pirit sắt, natri clorua, oxi, nước, hãy viết các phương trình hóa học điều chế các chất: FeSO4, FeCl2, FeCl3, Fe(OH)3, Na2SO3, NaHSO4.
(Đề thi TS 10 chuyên Đăk Lăk 2010-2011)
Viết các loại phương trình hóa học có thể dùng để điều chế NaOH và Cu(OH)2.
(Đề thi TS 10 chuyên Đăk Lăk 2013-2014)
Cho hỗn hợp chất rắn gồm FeS2, CuS, Na2O. Chỉ được dùng thêm nước và các điều kiện cần thiết (nhiệt độ, xúc tác, ...). Hãy trình bày phương pháp và viết các phương trình phản ứng hóa học xảy ra để điều chế FeSO4, Cu(OH)2. 
(Đề thi TS 10 chuyên Quốc học Huế 2008-2009)
Từ NaCl, BaCO3, H2O và các điều kiện cần thiết khác, hãy viết các phương trình hóa học điều chế Na2CO3, NaOH, nước Gia - ven (ghi rõ điều kiện nếu có).
(Đề thi TS 10 chuyên Long An 2014-2015)
Viết các phương trình phản ứng để điều chế sắt từ FeCO3 và điều chế nhôm từ Al(OH)3.
(Đề thi TS 10 chuyên Vũng Tàu 2013-2014)
Trong phòng thí nghiệm giả sử chỉ có: khí CO2, bình tam giác có một vạch chia, dung dịch NaOH, pipet, đèn cồn, giá đỡ. Trình bày hai phương pháp điều chế Na2CO3.
(Đề thi TS 10 chuyên Nghệ An 2011-2012)
Cho các chất NaCl, HCl, H2SO4, KMnO4, KClO3, Hãy viết phương trình phản ứng điều chế Clo từ các chất trên bằng một phương trình phản ứng hoá học (ghi rõ điều kiện phản ứng). 
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Nam 2010-2011)
Từ KMnO4, FeS, Zn và dung dịch axit clohiđric, hãy viết các phương trình hoá học điều chế 6 chất khí. Giả sử các thiết bị thí nghiệm và điều kiện phản ứng coi như có đủ.
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Nam 2013-2014)
Từ các chất: Na2SO3, NH4HCO3, Al, KMnO4, dung dịch HCl đặc, dung dịch NaOH, viết tất cả các phương trình phản ứng điều chế chất khí (điều kiện phản ứng có đủ )
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Ngãi 2012-2013)
Có dung dịch NaOH, khí CO2, ống đong chia độ và cốc thủy tinh các loại. Trình bày phương pháp điều chế dung dịch Na2CO3.
(Đề thi TS 10 chuyên Quảng Ngãi 2012-2013)
Cho hỗn hợp chất rắn gồm FeS, CuS, K2O. Chỉ được dùng thêm nước và các điều kiện cần thiết (nhiệt độ, xúc tác, ...) hãy trình bày phương pháp và viết các PTHH của các phản ứng xảy ra để điều chế FeSO4, Cu(OH)2.
(Đề thi TS 10 chuyên Thái Nguyên 2012-2013)
Từ các nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên là: Natriclorua, quặng pirit và nước. Không dùng thêm hoá chất (dụng cụ và xúc tác coi như có đủ). Hãy viết phương trình hoá học của các phản ứng (ghi điều kiện, nếu có) tạo thành 6 muối trung hoà khác nhau.
Từ nguyên liệu là quặng apatit, quặng pirit, các chất vô cơ và điều kiện cần thiết, hãy viết các phương trình hoá học biểu diễn các phản ứng điều chế supephotphat đơn và supephotphat kép.
(Đề thi TS 10 chuyên Thanh Hóa 2008-2009)
Trong phòng thí nghiệm có hỗn hợp Na2CO3.10H2O và K2CO3 (các phương tiện, hóa chất cần thiết có đủ). Bằng cách nào xác định được % khối lượng các chất trong hỗn hợp trên.
(Đề thi TS 10 chuyên Thanh Hóa 2008-2009)