Đề 1 thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2015 - 2016 môn thi: Lịch sử - Lớp 9 thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

UBND TỈNH BẮC NINH
ĐỀ CHÍNH THỨC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2015 - 2016
Môn thi: Lịch sử - Lớp 9
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 24 tháng 3 năm 2016
==========
PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM (14,0 điểm)
Câu 1. (3,0 điểm)
	Trình bày sự kiện đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Miền Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công.
Câu 2. (3,0 điểm)
Ý nghĩa lịch sử và ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ đối với nước ta và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
Câu 3. (3,0 điểm)
Phân tích vai trò của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Câu 4. (5,0 điểm)
Hãy thống kê 6 sự kiện lịch sử quan trọng của cách mạng Việt Nam từ khi chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ đến thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 theo mẫu sau:
Thời gian
Sự kiện lịch sử
Trong những sự kiện lịch sử trên, sự kiện nào quan trọng nhất đối với sự phát triển của cách mạng nước ta? Giải thích vì sao?
PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI (6,0 điểm)
Câu 5. (6,0 điểm)
Trình bày những nét chính về sự phát triển và thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi từ năm 1945 đến nay. So sánh đặc điểm phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi với phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á theo yêu cầu sau: Tổ chức lãnh đạo phong trào, hình thức đấu tranh, mức độ độc lập, sự phát triển kinh tế sau khi giành độc lập.
=======Hết======
Thí sinh không được sử dụng tài liệu
Giám thị coi thi không giải thích gì thêm
UBND TỈNH BẮC NINH
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2015 - 2016
Mụn thi: Lịch sử - Lớp 9 
 (Hướng dẫn chấm cú 04 trang)
Cõu
Nội Dung
Điêm
A. LỊCH SỬ VIỆT NAM
1
Trỡnh bày sự kiện đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cỏch mạng Miền Nam từ thế giữ gỡn lực lượng sang thế tiến công.
3,0
- Sự kiện đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Miền Nam từ thế giữ gỡn lực lượng sang thế tiến công là phong trào “Đồng khởi” 
0,5
- Hoàn cảnh: Trong những năm 1957 - 1959 Mỹ - Diệm tăng cường khủng bố, đàn áp, giết hại nhiều người vô tội. Trước tỡnh hỡnh đó, Hội nghị TW Đảng lần thứ 15 (đầu năm 1959) đó xỏc định con đường cơ bản của cách mạng miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân ... đó làm bùng lên ngọn lửa đấu tranh của nhân dân miền Nam
0,5
- Diễn biến: 
+ Thực hiện Nghị quyết của Đảng, phong trào nổi dậy của quần chúng từ chỗ lẻ tẻ ở từng địa phương như ở Vĩnh Thạnh (Bỡnh Định), Bắc Ái (Ninh Thuận) tháng 02/1959, Trà Bồng (Quảng Ngói) tháng 08/1959. Sau đó lan rộng ra khắp miền Nam tạo thành cao trào cách mạng với cuộc "Đồng khởi" tiờu biểu ở Bến Tre. 
+ 17/01/1960 dưới sự lónh đạo của Tỉnh uỷ Bến Tre, nhân dân các xó Định Thủy, Phước Hiệp, Bỡnh Khỏnh thuộc huyện Mỏ Cày với cỏc loại vũ khí có trong tay đó đồng loạt nổi dậy đánh đồn bốt, diệt ác ôn, giải tán chính quyền địch. Từ 3 xó điểm cuộc nổi dậy lan ra toàn huyện Mỏ Cày và tỉnh Bến Tre.
 + Từ Bến Tre, phong trào "Đồng khởi" lan ra khắp Nam Bộ, Tây Nguyên và một số nơi ở miền Trung Trung Bộ.
0,25
0,5
0,25
- Kết quả: Phong trào "Đồng khởi" đó phỏ vỡ từng mảng lớn chớnh quyền địch ở thôn xó, UBND tự quản được thành lập, lực lượng vũ trang nhân dân ra đời và phát triển, ruộng đất của địa chủ cường hào bị tịch thu đem chia cho dân nghốo
0,5
- í nghĩa: 
+ “Đồng khởi” đó giỏng đũn nặng nề vào chớnh sỏch thực dõn mới của Mỹ ở miền Nam, làm lung lay tận gốc chớnh quyền tay sai Ngụ Đỡnh Diệm. 
+ "Đồng khởi" thắng lợi, đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng miền Nam từ thế giữ gỡn lực lượng sang thế tiến công.
+ Từ trong khí thế đó, Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời (20/12/1960)
0,5
2
 í nghĩa lịch sử và ảnh hưởng của chiến thắng Điện Biên Phủ đối với nước ta và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
3,0
- í nghĩa:
+ Chiến thắng Điện Biên Phủ là thắng lợi lớn nhất, vĩ đại nhất của nhân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mĩ, như một Bạch Đằng, Chi Lăng ... của thế kỷ XX. Thể hiện cao độ tinh thần quyết chiến quyết thắng và chủ nghĩa anh hựng cỏch mạng của quõn và dõn ta.
0,5
+ Làm phá sản hoàn toàn kế hoạch Nava, giáng một đũn quyết định vào ý chớ xõm lược của thực dân Pháp, buộc Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ thừa nhận nền độc lập chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lónh thổ của 3 nước Đông Dương.
0,5
+ Bảo vệ và phát triển những thành quả của cách mạng tháng Tám giải phóng được miền Bắc, chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp trong gần một thế kỷ.
0,5
+ Giáng một đũn nặng nề vào hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, mở đầu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ. Cổ vũ phong trào cách mạng thế giới.
0,5
- Ảnh hưởng: 
+ Chiến thắng Điện Biên Phủ đó cổ vũ to lớn phong trào giải phúng dõn tộc trờn thế giới đặc biệt ở Châu Á (như ở Lào, Campuchia...), Châu Phi (như ở Angiêri, Tuynidi...). Góp phần làm thu hẹp hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
0,5
+ Nêu tấm gương sáng ngời về tinh thần đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân. 
0,25
+ Từ sau chiến thắng Điện Biên Phủ, phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới phỏt triển mạnh mẽ và thu được nhiều thắng lợi to lớn.
0,25
3
Phõn tớch vai trũ của lónh tụ Nguyễn Ái Quốc trong Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam 
3,0
- Khái quát: Đến cuối 1929 do sự phát triển của phong trào dân tộc dân chủ ở nước ta, đặc biệt là phong trào của quần chúng công - nông phát triển mạnh, thêm vào đó là sự khủng bố, đàn áp dó man của thực dõn phỏp, đặt ra yêu cầu phải có một chính đảng lónh đạo đấu tranh.
 Tuy nhiờn, ở Việt Nam lúc đó lại có 3 tổ chức cộng sản hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnhh hưởng...Nếu kéo dài sẽ có nguy cơ dẫn đến chia rẽ lớn . Vỡ vậy yờu cầu bức thiết của cỏch mạng Việt Nam lỳc này là phải cú một Đảng Cộng sản thống nhất trong cả nước để lónh đạo phong trào cách mạng tiến lên.
0,5
- Lónh tụ Nguyễn Ái Quốc là người đó đáp ứng được yêu cầu của lịch sử Việt Nam lúc đó:
+ Cuối năm 1929, trước yêu cầu cấp bách của cách mạng Việt Nam và được sự uỷ nhiệm của Quốc tế cộng sản, NAQ từ Xiêm về Cửu Long 
(Hương Cảng - Trung Quốc). Tại đây Người trực tiếp triệu tập và chủ trỡ Hội nghị thống nhất 3 tổ chức cộng sản của Việt Nam. 
0,5
+ Trong Hội nghị:
 Người đó phõn tớch tỡnh hỡnh thế giới và trong nước. Phê phán những hành động thiếu thống nhất... của 3 tổ chức cộng sản và nờu ra yờu cầu cấp thiết phải thống nhất 3 tổ chức cộng sản.
0,5
 NAQ đó thống nhất ba tổ chức cộng sản ở Việt Nam thành một Đảng duy nhất lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam .
0,5
 Người đó soạn thảo Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều lệ túm tắt của Đảng, được Hội nghị thành lập Đảng thông qua trở thành Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. 
0,5
- Kết luận: Với việc sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam và thảo ra Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng, NAQ là người có vai trũ lớn nhất trong việc giải quyết khủng hoảng về đường lối và giai cấp lónh đạo cho cách mạng Việt Nam từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX.
0,5
4
Hóy thống kờ 6 sự kiện lịch sử quan trọng của cỏch mạng Việt Nam từ khi chiến tranh thế giới thứ hai bựng nổ đến thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 theo mẫu sau:
Thời gian
Sự kiện lịch sử
Trong những sự kiện lịch sử trên, sự kiện nào quan trọng nhất đối với sự phát triển của cách mạng nước ta? Giải thích vỡ sao?
5,0
Thống kờ 6 sự kiện lịch sử
Thời gian
Sự kiện lịch sử
11/1939
Hội nghị của Đảng Cộng sản Đông Dương họp ở Hóc môn (Gia Định) đề ra chủ trương chỉ đạo chiến lược cách mạng Việt Nam thời kỡ 1939 -1945.
10-19/5/1941
Hội nghị lần thứ 8 BCHT Đảng Cộng sản Đông Dương họp ở Pác Bó (Cao Bằng) do NAQ chủ trỡ đó hoàn chỉnh chủ trương chỉ đạo chiến lược cách mạng Việt Nam được đề ra trong Hội nghị tháng 11-1939.
12/3/1945
Ban thường vụ TW Đảng ra chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” và phát động cao trào “Kháng Nhật, cứu nước” làm tiền đề tiến tới tổng khởi nghĩa.
14-15/8/1945
Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào (Tuyên Quang) quyết định phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.
30/8/1945
Vua Bảo Đại tuyên bố thoái vị. Chế độ phong kiến Việt Nam hoàn toàn sụp đổ
2/9/1945
Tại Quảng trường Ba Đỡnh Hà Nội, Chủ tịch HCM thay mặt Chớnh phủ lõm thời đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước VNDCCH. 
Chỳ ý: Học sinh có thể lấy sự kiện khác (trừ sự kiện 2/9/1945) vẫn cho điểm tối đa.
0,5
1,0
0,5
0,5
0,5
1,0
b
- Trong cỏc sự kiện lich sử trờn thỡ sự kiện 2/9/2945 Chủ tịch HCM đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước VNDCCH là quan trọng nhất đối với sự phát triển của cỏch mạng nước ta.
0,5
- Giải thích: Đó đánh dấu cuộc cách mạng DTDC của nhân dân ta đó giành thắng lợi. Đó đánh đổ ách thống trị của đế quốc, phát xít, phong kiến, thành lập chớnh quyền cụng-nông lần đầu tiên ở nước ta. Mở ra kỉ nguyên mới của lịch sử dân tộc là độc lập và tự do.
0,5
	B. PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI (6,0 điểm)
5
a/ Trỡnh bày những nét chính về sự phát triển và thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi từ năm 1945 đến nay.
4,0
- Từ sau chiến tranh thế giới thứ 2, phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, đũi độc lập dân tộc đó diễn ra sụi nổi ở Chõu Phi. Phong trào nổ ra sớm nhất ở Bắc Phi. Khởi đầu là thắng lợi của Ai Cập
1,0
- Sau đó phong trào lan rộng ra các khu vực khác. Tiêu biểu là thắng lợi của nhân dân Angiêri từ 1954 - 1962 đó lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp giành độc lập dân tộc.
1,0
- Năm 1960 được lịch sử ghi nhận là “Năm Châu Phi” với 17 nước Châu Phi tuyên bố độc lập.
1,0
- Sau đó nhân dân Châu Phi liên tục vùng dậy đấu tranh giành độc lập, chủ quyền. Với thắng lợi của nhân dân Môdămbích và Ănggôla (1975) lật đổ nền thống trị của thực dân Bồ Đào Nha thỡ chủ nghĩa thực dõn cũ và hệ thống thuộc địa của nó về cơ bản bị tan ró. Đến năm 1993 cuộc đấu tranh của nhân dân Châu Phi hoàn toàn thắng lợi đánh dấu bằng thắng lợi của Namibia và thắng lợi của cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi.
1,0
b/ So sánh đặc điểm phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi với phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á theo yêu cầu sau: Tổ chức lónh đạo phong trào, hỡnh thức đấu tranh, mức độ độc lập, sự phát triển kinh tế sau khi giành độc lập.
2,0
Nội dung so sỏnh
Phong trào giải phúng dõn tộc ở Chõu Phi
Phong trào giải phúng dõn tộc ở Chõu Á
Tổ chức lónh đạo phong trào.
Lónh đạo phong trào hầu hết là các chính Đảng hoặc tổ chức chính trị của giai cấp tư sản dân tộc, cũn giai cấp vụ sản chưa trưởng thành.
Lónh đạo phong trào hầu hết là các chính Đảng của giai cấp tư sản dân tộc hoặc giai cấp vô sản ở từng nước.
Hỡnh thức đấu tranh.
Chủ yếu là đấu tranh chính trị, hợp pháp.
Đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang.
Mức độ độc lập.
Các nước giành được độc lập ở mức độ khác nhau.
Các nước giành được độc lập ở mức độ tương đối đồng đều.
Sự phát triển kinh tế sau khi giành độc lập.
Kinh tế phát triển không đồng đều sau khi giành độc lập. Hiện nay đa số các nước Châu Phi vẫn cũn rất khó khăn.
Phát triển nhanh chóng về kinh tế sau khi giành được độc lập và khá đồng đều về kinh tế. Một số nước phát triển mạnh trở thành “Con rồng nhỏ” của Châu Á như: Hàn Quốc, Singapo, Đài loan.
0,5
0,5
0,5
0,5
__________________________Hết_________________________