Chương 1: Este – Lipit (Hóa học 12)

ESTE
LIPIT - CHẤT BÉO
I. ĐẶT CÔNG THỨC:
- Ester : Khi thay nhóm –OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR thì được ester. 
1. ESTE TẠO BỞI R-COOH với R,OH
 R-COO-R,; nếu R và R, no thì este là CnH2nO2 (n ³ 2)
Tên gọi: Tên thông thường của este được gọi như sau
Tên este = Tên gốc hiđrocacbon của ancol + tên anion gốc axit ( đổi đuôi ic at)
 Ví dụ: CH3COOC2H5 etyl axetat
 CH2=CH-COO-CH3 metyl acrylat
*Một số gốc hidrocacbon
(CH3)2CH- (Isopropyl), (CH3)2CH2-CH- ( Isobutyl)
CH3-CH2-CH(CH3)- ( Sec-butyl), (CH3)3-C- (Tert-butyl), 
C6H5- phenyl, C6H5-CH2- Benzyl, CH2= CH- Vinyl
II. TCHH:
1. Phản ứng ở nhóm chức:
 a. Phản ứng thủy phân:
 .Trong dung dịch axit : 
RCOOR, + HOH RCOOH + R,OH
    Phản ứng thuận là phản ứng thủy phân este, 
 Phản ứng nghịch là phản ứng este hóa.
   .Trong dung dịch  bazơ : phản ứng xà phòng hóa.
    Thí dụ : RCOOR, + NaOHRCOONa + R,OH
VD : 
CH3COOCH2CH3 + NaOH à CH3COONa + CH3CH2OH 
CH3COOCH=CH2 + NaOH à CH3COONa + CH3-CHO 
CH3COOC(CH3)=CH2 + NaOH àCH3COONa+ CH3-CO-CH3
RCOOC6H5 + 2NaOH à RCOONa + C6H5ONa + H2O
 b. Phản ứng khử : 
R – COO – R’ RCH2OH + R’OH
 2. Phản ứng cộng ở gốc hiđrocacbon :
Ví dụ: 	 CH3	 
 nCH2 = C - COOCH3 
 CH3	 
Polimetyl metacrylat( thủy tinh hữu cơ )
CH2=C(CH3)COOCH3 + H2 CH3-CH(CH3)COOCH3
Chú ý: -Este fomiat tráng gương được giống như anđehit.
-Cần chú ý 5 trường hợp ancol không bền
TH1: RCH(OH)2R-CH=O
TH2: R-C(OH)2-R,R-CO-R
TH3: R-CH=CH-OHR-CH2-CH=O
TH4: R-C(OH)=CH2R-CO-CH3
III. ĐIỀU CHẾ: 
 1. Este của ancol:a. Thực hiện phản ứng este hoá
RCOOH + R,OH RCOOR, + HOH
2. Este của phenol:
 Từ anhiđrit axit và phenol
(CH3CO)2O+HOC6H5CH3COOC6H5+ CH3COOH    
3. Từ axetylen: CH≡CH + CH3COOH CH3COOCH=CH2
I. ĐẶT CÔNG THỨC:
-- Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không tan trong nước, tan trong dm hữu cơ. Lipit bao gồm :chất béo, sáp, steroit, photpholipit.
Chất béo (nguồn gốc động vật, thực vật) là este của glixerol với axit béo . 
Công thức tổng quát của chất béo.
Trong đó R1, R2, R3 có thể giống nhau hoặc khác nhau.
-Một số axit béo thường gặp.
Axit panmitic: C15H31COOH	
Axit stearic: C17H35COOH
Axit oleic: C17H33COOH	
Axit linoleic: C17H31COOH
-Thường gặp các chất béo pha tạp.
Ví dụ:
 Glixeryl tristearat
- Trong chất béo, ngoài este của glixerol với axit béo còn có một lượng nhỏ axit ở dạng tự do được đặc trưng bởi chỉ số axit.
II. TCHH:
1. Phản ứng thủy phân: 
+ Trong môi trường nước hoặc axit
Chất béo ít tan trong nước nên không bị thuỷ phân bởi nước lạnh hay nước sôi.
Để thuỷ phân chất béo phải đun nóng trong nước ở áp suất cao (25atm) để đạt đến nhiệt độ cao (220oC):   
triglixerit glixerol axit béo 
Có thể dùng axit vô cơ (axit sunfuric loãng) để tăng tốc độ phản ứng thuỷ phân. Axit béo không tan trong nước, được tách ra.
+Trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hoá):
Nấu chất béo với kiềm :
 triglixerit glixerol xà phòng
2. Phản ứng cộng hiđro :(sự hiđro hoá) biến glixerit chưa no (dầu) thành glixerit no (mỡ).
Ví dụ: (C17H33COO)3C3H5 + 3H2 
 (C17H35COO)3C3H5
* Lưu ý : Thuỷ phân este bằng dung dịch kiềm ( KOH, NaOH ) thông thường ta thu được muối và ancol, tuy nhiên đối với những este tạo từ ancol không no hoặc phenol có thể có các trường hợp đặc biệt sau đây :
+ Este đơn chức + KOH( NaOH) à Muối + anđêhít :
 RCOOCH= R’ + NaOH à RCOONa + R” CHO 
 VD : CH3COOCH=CH2 + NaOH à CH3COONa + CH3-CHO ( do CH2= CH – OH không bền )
+ Este đơn chức + NaOH à Muối + xe ton 
 RCOOC(R’)=R” + NaOH à RCOONa + R’-CO-R”
VD: CH3COOC(CH3) =CH2 + NaOH à CH3COONa + CH3-CO-CH3
+ Este đơn chức + NaOH à Muối + muối + H2O 
 RCOOC6H5 + 2NaOH à RCOONa + C6H5ONa + H2O 
ð Este của phenol là este duy nhất tác dụng với dung dịch NaOH( KOH) theo tỉ lệ mol 2: 1
PHẦN II: CÁC DẠNG BÀI TẬP ESTE - LIPIT
DẠNG 1: VIẾT CÔNG THỨC CẤU TẠO
Công thức tính nhanh số đồng phân este no đơn chức CnH2nO2 (2<n<5): N= 2n-2
Công thức tính nhanh số đồng phân axit no đơn chức CnH2nO2 (2<n<7): N= 2n-3
Câu 1: Có bao nhiêu chất hữu cơ đơn chức, đồng phân cấu tạo của nhau có cùng công thức phân tử C4H8O2, đều tác dụng được với dung dịch NaOH?
 A.5	 B.3	 C.4 	 D.6
Câu 2: : Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C4H8O2 là
A. 5.	B. 2.	C. 4.	D. 6.
Câu 3: Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2 lần lượt tác dụng với: Na, NaOH, NaHCO3. Số phản ứng xảy ra là
A. 2.	B. 5.	C. 4.	D. 3.
Câu 4: Tổng số hợp chất hữu cơ no, đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C5H10O2, phản ứng được với dung dịch NaOH nhưng không có phản ứng tráng bạc là
A. 4.	B. 5.	C. 8.	D. 9.
Câu5(A-10): : Tổng số chất hữu cơ mạch hở, có cùng công thức phân tử C2H4O2 là
A. 1.	B. 2.	C. 4.	D. 3.
Câu 6: Số hợp chất là đồng phân cấu tạo, có cùng công thức phân tử C4H8O2, tác dụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với Na là
A. 3.	B. 2.	C. 4.	D. 1.
Câu 7: Tổng số hợp chất hữu cơ no, đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C5H10O2, phản
ứng được với dung dịch NaOH nhưng không có phản ứng tráng bạc là
A. 4.	B. 5.	C. 8.	D. 9.
DẠNG 2: TÌM CTPT DỰA VÀO PHẢN ỨNG CHÁY
Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 7,4 gam hỗn hợp hai este đồng phân, thu được 6,72 lít CO2 ( ở đktc) và 5,4 gam H2O. CTPT của hai este là
 A. C3H6O2	 B. C2H4O2	C. C4H6O2	D. C4H8O2
Câu 2: Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì số mol CO2 sinh ra bằng số mol O2 đã phản
ứng. Tên gọi của este là
A. metyl fomiat.	B. etyl axetat.	C. n-propyl axetat.	D. metyl axetat.
Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 1,48 gam este X thu được 1,344 lit khí CO2 (đktc) và 1,08 gam nước. CTPT của X là
   A. C2H4O2.    B. C3H6O2.    C. C4H8O2.   D. C4H6O2.
Câu 4: Hỗn hợp Z gồm hai este X và Y tạo bởi cùng một ancol và hai axit cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cần dùng 6,16 lít khí O2 (đktc), thu được 5,6 lít khí CO2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Công thức este X và giá trị của m tương ứng là
A. (HCOO)2C2H4 và 6,6. 	B. HCOOCH3 và 6,7.
C. CH3COOCH3 và 6,7. 	D. HCOOC2H5 và 9,5.
DẠNG 3: TÌM CTCT CỦA ESTE DỰA VÀO PƯ THỦY PHÂN TẠO RA MUỐI VÀ ANCOL
Câu 1: X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH4 là 5,5. Nếu đem đun 2,2 gam este X với dung dịch NaOH (dư), thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là 
A. HCOOCH2CH2CH3.	B. C2H5COOCH3.	C. CH3COOC2H5.	D. HCOOCH(CH3)2.
Câu 2: Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hoá hơi 1,85 gam X, thu được thể tích
hơi đúng bằng thể tích của 0,7 gam N2 (đo ở cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X và Y là (cho H = 1, C = 12, N = 14, O = 16)
A. HCOOC2H5 và CH3COOCH3.	B. C2H3COOC2H5 và C2H5COOC2H3.
C. C2H5COOCH3 và HCOOCH(CH3)2.	D. HCOOCH2CH2CH3 và CH3COOC2H5.
Câu 3: Thủy phân este có công thức phân tử C4H8O2 (với xúc tác axit), thu được 2 sản phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Vậy chất X là
A. rượu metylic.	B. etyl axetat.	C. axit fomic.	D. rượu etylic.
Câu 4: Cho glixerol (glixerin) phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C17H35COOH và C15H31COOH,
số loại trieste được tạo ra tối đa là
A. 6.	B. 3.	C. 5.	D. 4.
Câu 5: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là (cho H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23)
A. 3,28 gam.	B. 10,4 gam.	C. 8,56 gam.	D. 8,2 gam.
Câu 6: Khi đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam chất hữu cơ X đơn chức thu được sản phẩm cháy chỉ gồm
4,48 lít CO2 (ở đktc) và 3,6 gam nước. Nếu cho 4,4 gam hợp chất X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 4,8 gam muối của axit hữu cơ Y và chất hữu cơ Z. Tên của X là (Cho H = 1; C = 12; O =16; Na = 23)
A. etyl propionat.	B. metyl propionat.	C. isopropyl axetat.	D. etyl axetat.
 Câu 8: Xà phòng hoá hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp hai este bằng dung dịch NaOH thu được 2,05 gam muối của một axit cacboxylic và 0,94 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của hai este đó là
A. CH3COOCH3 và CH3COOC2H5.	B. C2H5COOCH3 và C2H5COOC2H5.
C. CH3COOC2H5 và CH3COOC3H7.	D. HCOOCH3 và HCOOC2H5.
Câu 9: Xà phòng hoá một hợp chất có công thức phân tử C10H14O6 trong dung dịch NaOH (dư), thu
được glixerol và hỗn hợp gồm ba muối (không có đồng phân hình học). Công thức của ba muối đó là:
A. CH2=CH-COONa, CH3-CH2-COONa và HCOONa.
B. HCOONa, CH≡C-COONa và CH3-CH2-COONa.
C. CH2=CH-COONa, HCOONa và CH≡C-COONa.
D. CH3-COONa, HCOONa và CH3-CH=CH-COONa.
Câu 10: Hỗn hợp X gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa đủ 3,976 lít khí O2 (ở đktc), thu được 6,38 gam CO2. Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức phân tử của hai este trong X là
A. C2H4O2 và C5H10O2. B. C2H4O2 và C3H6O2.	C. C3H4O2 và C4H6O2. D. C3H6O2 và C4H8O2..
Câu 11: Cho 20 gam một este X (có phân tử khối là 100 đvC) tác dụng với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 23,2 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là
A. CH2=CHCH2COOCH3.	B. CH3COOCH=CHCH3.
C. C2H5COOCH=CH2.	D. CH2=CHCOOC2H5.
Câu 12: Thuỷ phân hoàn toàn 0,2 mol một este E cần dùng vừa đủ 100 gam dung dịch NaOH 24%, thu được một ancol và 43,6 gam hỗn hợp muối của hai axit cacboxylic đơn chức. Hai axit đó là
A. HCOOH và C2H5COOH.	B. HCOOH và CH3COOH.
C. C2H5COOH và C3H7COOH.	D. CH3COOH và C2H5COOH.
DẠNG 4: TÌM CTCT CỦA ESTE DỰA TRÊN PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA TẠO RA MUỐI VÀ CHẤT HỮU CƠ KHÁC
Câu 1: Một este có công thức phân tử là C4H6O2, khi thuỷ phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là
A. CH3COO-CH=CH2.	B. CH2=CH-COO-CH3.
C. HCOO-C(CH3)=CH2.	D. HCOO-CH=CH-CH3.
Câu 2: Este X không no, mạch hở, có tỉ khối hơi so với oxi bằng 3,125 và khi tham gia phản ứng xà phòng hoá tạo ra một anđehit và một muối của axit hữu cơ. Có bao nhiêu công thức cấu tạo phù hợp với X? (Cho H = 1; C = 12; O =16)
A. 2.	B. 5.	C. 3.	D. 4.
Câu 3: Thuỷ phân chất hữu cơ X trong dung dịch NaOH (dư), đun nóng, thu được sản phẩm gồm 2 muối và ancol etylic. Chất X là
A. CH3COOCH2CH2Cl. 	B. CH3COOCH2CH3.
C. CH3COOCH(Cl)CH3. 	D. ClCH2COOC2H5.
DẠNG 5: HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA
Câu 1: Cho 45 gam axit axetic phản ứng với 69 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc), đun nóng, thu được 41,25 gam etyl axetat. Hiệu suất của phản ứng este hoá là
A. 31,25%. 	B. 40,00%. 	C. 62,50%. 	D. 50,00%.
Câu 2: Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và axit CH3COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 5,3 gam hỗn hợp X tác
dụng với 5,75 gam C2H5OH (có xúc tác H2SO4 đặc) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất của các
phản ứng este hoá đều bằng 80%). Giá trị của m là (cho H = 1, C = 12, O = 16)
A. 10,12.	B. 16,20.	C. 6,48.	D. 8,10.
Câu 3: Đun nóng 6,0 gam CH3COOH với 6,0 gam C2H5OH (có H2SO4 làm xúc tác, hiệu suất phản
ứng este hoá bằng 50%). Khối lượng este tạo thành là
A. 6,0 gam.	B. 4,4 gam.	C. 8,8 gam.	D. 5,2 gam.
DẠNG 6: TÍNH TOÁN DỰA THEO PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA
Câu 1: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là
A. 17,80 gam.	B. 18,24 gam.	C. 16,68 gam.	D. 18,38 gam.
Câu 2: Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu cần dùng là
A. 300 ml.	B. 200 ml.	C. 150 ml.	D. 400 ml.
Câu 3: Este đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH4 là 6,25. Cho 20 gam X tác dụng với 300 ml dung
dịch KOH 1M (đun nóng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 28 gam chất rắn khan. Công thức
cấu tạo của X là
A. CH2=CH-COO-CH2-CH3.	B. CH3-CH2-COO-CH=CH2.
C. CH3 -COO-CH=CH-CH3.	D. CH2=CH-CH2-COO-CH3.
DẠNG 7: CÁC LOẠI CHỈ SỐ
Câu 1: Để trung hoà 15 gam một loại chất béo có chỉ số axit bằng 7, cần dùng dung dịch chứa a gam NaOH. Giá trị của a là
A. 0,150. 	B. 0,200. 	C. 0,280. 	D. 0,075.
Câu 1: Trung hoà 2,8 gam chất béo cần 3ml dung dịch KOH 0,1 M. Tính chỉ số axit của chất béo?
 A. 6	 B. 0,6	 C. 0,06	D. 0,006
Câu 2: Khi xà phòng hoá hoàn toàn 2,52 gam chất béo trung tính cần 90 ml dung dịch KOH 0,1M. Tính chỉ số xà phòng của chất béo trên?
 A. 200	 B. 192	 C. 190	D. 198
Câu 3: khi xà phòng hoá hoàn toàn 2,52 gam chất béo trung tính thu được 0,2484gam glixerol. Tính chỉ số xà phòng của chất béo?
 A. 18	 B. 80	 C. 180	D. 8
Câu 4: Để xà phòng hoá hoàn toàn 100gam chất béo có chỉ số axit bằng 7 người ta dùng hết 0,32 mol KOH. Khối lượng glixerol thu được là bao nhiêu gam?
 A. 9,4 gam	 B. 9,3gam	 C. 8,487 gam	D. 9,43 gam
Câu 5: Tính khối lượng KOH cần dùng để trung hoà 4 gam chất béo có chỉ số axit là 7?
 A. 28mg	 B. 14mg	 C. 82mg	D. Đáp án khác.
Câu 6: Tính khối lượng NaOH cần dùng để trung hoà axit tự do có trong 5 gam béo với chỉ số axit bằng 7?
 A. 0,025mg	B. 0,025g	C. 0,25mg	 D. 0,25g
Câu 7: Xà phòng hoá 1kg lipit có chỉ số axit là 2,8 người ta cần dùng 350 ml KOH 1M. Khối lượng glixerol thu được là bao nhiêu?
 A. 9,2gam	B. 18,4 gam	C. 32,2 gam	D. 16,1 gam
Câu 8: Một loại mỡ chứa 40% triolein, 20% tripanmitin, 40% tristearin. Xà phòng hoá hoàn toàn m gam mỡ trên bằng NaOH thu được 138 gam glixerol. Giá trị của m là?
 A. 1209	 B. 1304,27	C. 1326	D. 1335
Câu 9: Một loại mỡ chứa 70% triolein và 30% tristearin về khối lượng. Tính khối lượng xà phòng thu được khi xà phòng hoá hoàn toàn 100kg chất mỡ đó bằng NaOH?
 A. 90,8kg	 B. 68kg	 C. 103,16kg	D. 110,5kg
Câu 11: Tính chỉ số este của một loại chất béo chứa 89% tristearin?
 A. 168	 B. 84	C. 56	 D. Đáp án khác
Câu 14: Để xà phòng hoá 63mg chất béo trung tính cần 10,08 mg NaOH. Tính chỉ số xà phòng hoá của chất béo?
 A. 200	B. 224	C. 220	 D. 150
Câu 15: Để trung hoà axit tự do có trong 5,6 gam chất béo cần 6 ml dung dịch NaOH 0,1 M. Tính chỉ số axit của chất béo nói trên?
 A. 3,2	 B. 4	C. 4,7	 D. Đáp án khác
Câu 16: Để phản ứng với 100 gam chất béo có chỉ số axit bằng 7 phải dùng hết 17,92 gam KOH. Tính khối lượng muối (xà phòng) thu được?
 A. 108,265g	B. 100,265g	C. 100g	D. 120g
BÀI TẬP LÝ THUYẾT
CHỦ ĐẾ 1. ESTE: CẤU TẠO _ ĐỒNG PHÂN _ DANH PHÁP
1.1(2012_TX)Etyl fomat có công thức 
A. HCOOC2H5 .B. CH3COOC2H5. C. CH3COOCH3. 	D. HCOOCH3
1.2(2012) Chất X có công thức cấu tạo CH2 = CH – COOCH3. Tên gọi của X là
A. metyl acrylat.	B. propyl fomat.	C. metyl axetat.	D. etyl axetat.
1.3(2010_GDTX) Chất nào sau đây là este? 
A. HCOOH. 	B. CH3CHO. 	C. CH3OH. 	D. CH3COOC2H5.
1.4(2010) Vinyl axetat có công thức là 
A. C2H5COOCH3. 	B. HCOOC2H5. 	C. CH3COOCH3	D. CH3COOCH=CH2. 
1.5(2009_GDTX) Metyl acrylat có công thức cấu tạo thu gọn là
A. CH3COOC2H5.	B. CH3COOCH3.	C.C2H5COOCH3.	D.CH2=CHCOOCH3.
1.6(2008_Lần 1) Este etyl fomat có công thức là
	A. CH3COOCH3.	B. HCOOC2H5.	C. HCOOCH=CH2.	D.HCOOCH3.
1.7(2007_Lần 1) Số đồng phân este ứng với CTPT C3H6O2 là 
A. 5.	B. 4.	C. 2.	 	D. 3.
1.8(2007_GDTX) Este etyl axetat có công thức là
A. CH3COOC2H5. 	B. CH3COOH. 	C. CH3CHO. 	D. CH3CH2OH.
1.9. Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C3H6O2 là 
A. 5. 	B. 4. 	C. 2. 	D. 3.
1.10. Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C4H8O2 là 
A. 2.	B. 3.	 	C. 4.	D. 5.
1.11. Số đồng phân đơn chức ứng với công thức phân tử C3H6O2 là 
A. 2.	B. 3.	 	C. 4.	D. 5.
1.12. Số đồng phân đơn chức ứng với công thức phân tử C4H8O2 là 
A. 6.	B. 3. 	C. 4.	D. 5.
1.13. Chất X có công thức phân tử C3H6O2, là este của axit axetic. Công thức cấu tạo thu gọn của X là 
A. C2H5COOH. 	B. HO-C2H4-CHO. 	C. CH3COOCH3. 	D. HCOOC2H5.
1.14. Hợp chất X có công thức cấu tạo: CH3CH2COOCH3. Tên gọi của X là:
 	A. etyl axetat.	B. metyl propionat.	C. metyl axetat.	D. propyl axetat.
1.15. Este etyl axetat có công thức là 
A. CH3CH2OH. 	B. CH3COOH. 	 	C. CH3COOC2H5. D. CH3CHO.
1.16. Este etyl fomat có công thức là 
A. CH3COOCH3. 	B. HCOOC2H5. 	 	C. HCOOCH=CH2. 	D. HCOOCH3.
1.17. Este metyl acrylat có công thức là 
A. CH3COOCH3. 	B. CH3COOCH=CH2.	C. CH2=CHCOOCH3. 	D. HCOOCH3
1.18. Este vinyl axetat có công thức là
A. CH3COOCH3. 	B. HCOOCH3.	C. CH3COOCH=CH2. 	D. CH2=CHCOOCH3. 
1.19. Chất X có công thức phân tử C4H8O2, là este của axit axetic. Công thức cấu tạo thu gọn của X là 
A. C2H5COOCH3. 	B. C2H5COOC2H3. 	C. CH3COOCH3. 	D. CH3COOC2H5.
1.20. Chất X có công thức phân tử C4H8O2, là este của axit propionic. Công thức cấu tạo thu gọn của X là 
A. C2H5COOCH3. 	B. C2H5COOC2H3. 	C. CH3COOCH3. 	D. CH3COOC2H5.
CHỦ ĐỀ 2. ESTE: TÍNH CHẤT
1.21(2012_GDTX) Ở điều kiện thích hợp, hai chất phản ứng với nhau tạo thành metyl fomat (HCOOCH3) là
A. HCOOH và NaOH.	 B. HCOOH và CH3OH. C. HCOOH và C2H5NH2. D. CH3COONa và CH3OH.
1.22(2012_GDTX) Chất phản ứng với dung dịch NaOH tạo ra CH3COONa và C2H5OH là
A. CH3COOCH3.	 B. C2H5COOH.	 C. HCOOC2H5.	 D. CH3COOC2H5.
1.23(2012) Khi đun nóng chất X có công thức phân tử C3H6O2 với dung dịch NaOH thu được CH3COONa. Công thức cấu tạo của X là
A. HCOOC2H5.	 B. CH3COOCH3.	C. C2H5COOH.	 D. CH3COOC2H5.
1.24(2012) Đun nóng este CH3COOC6H5 (phenyl axetat) với lượng dư dung dịch NaOH, thu được các sản phẩm hữu cơ là A. CH3OH và C6H5ONa.	B. CH3COOH và C6H5ONa.
 C. CH3COOH và C6H5OH.	D. CH3COONa và C6H5ONa.
1.25(2010_GDTX) Cho CH3COOCH3 phản ứng với dung dịch NaOH (đun nóng), sinh ra các sản phẩm là
A. CH3COONa và CH3OH. 	B. CH3COONa và CH3COOH.
C. CH3OH và CH3COOH. 	D. CH3COOH và CH3ONa.
1.26(2010) Cho CH3COOCH3 vào dung dịch NaOH (đun nóng), sinh ra các sản phẩm là
A. CH3OH và CH3COOH. 	B. CH3COONa và CH3COOH.
C. CH3COOH và CH3ONa. 	D. CH3COONa và CH3OH.
1.27(2009_GDTX) Este HCOOCH3 phản ứng với dd NaOH (đun nóng), sinh ra các sản phẩm hữu cơ là
A. HCOOH và CH3ONa.	B. HCOONa và CH3OH. 
C. CH3ONa và HCOONa.	D.CH3COONa và CH3OH.
1.28(2008_Lần 1) Đun nóng este HCOOCH3 với một lượng vừa đủ dd NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH3COONa và C2H5OH.	B. HCOONa và CH3OH.	C. HCOONa và C2H5OH.	 	D. CH3COONa và CH3OH.
1.29(2008_GDTX) Đun nóng este CH3COOC2H5 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH3COONa và CH3OH. 	B. CH3COONa và C2H5OH. 
C. HCOONa và C2H5OH 	D. C2H5COONa và CH3OH.
1.30(2008_Lần 2) Chất X có CTPT C3H6O2, là este của axit axetic (CH3COOH). CTCT thu gọn của X là	
 	A. HCOOC2H5.	 	B. HO-C2H4-CHO.	C. C2H5COOH.	D.CH3COOCH3.
1.31(2007_Lần 1) Thủy phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và ancol etylic. Công thức của X là
	A. C2H3COOC2H5.	B. C2H5COOCH3.	C. CH3COOC2H5.	D.CH3COOCH3.
 1.32(2007_Lần 2) Este X phản ứng với dd NaOH, đun nóng tạo ra ancol metylic và natri axetat. 
 Công thức của X là 
A. CH3COOC2H5.	B. HCOOCH3.	C. C2H5COOCH3.	D.CH3COOCH3.
1.33. Thuỷ phân este E có công thức phân tử C4H8O2 (có mặt H2SO4 loãng) thu được 2 sản phẩm
 hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Tên gọi của E là:
 	A. metyl propionat.	B. propyl fomat.	C. ancol etylic.	D. etyl axetat.
 1.34. Đun nóng este HCOOCH3 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH3COONa và C2H5OH. 	B. HCOONa và CH3OH. 
C. HCOONa và C2H5OH. 	D. CH3COONa và CH3OH.
1.35. Đun nóng este CH3COOC2H5 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH3COONa và CH3OH. 	B. CH3COONa và C2H5OH. 
C. HCOONa và C2H5OH. 	D. C2H5COONa và CH3OH.
 1.36. Đun nóng este CH3COOCH=CH2 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH2=CHCOONa và CH3OH. 	B. CH3COONa và CH3CHO.
C. CH3COONa và CH2=CHOH. 	D. C2H5COONa và CH3OH.
 1.37. Đun nóng este CH2=CHCOOCH3 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là
A. CH2=CHCOONa và CH3OH. 	B. CH3COONa và CH3CHO.
C. CH3COONa và CH2=CHOH. 	D. C2H5COONa và CH3OH.
1.38. Một este có công thức phân tử là C4H6O2, khi thuỷ phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là 
A. HCOO-C(CH3)=CH2. 	B. HCOO-CH=CH-CH3. 
C. CH3COO-CH=CH2. 	 	 	D. CH2=CH-COO-CH3.
1.39. Thuỷ phân este E trong môi trường axit thu được cả hai sản phẩm đều có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Công thức cấu tạo thu gọn của este E là 
A. HCOO-C(CH3)=CH2. 	B. HCOO-CH=CH-CH3. 
C. CH3COO-CH=CH2. 	 	 	D. CH2=CH-COO-CH3.
1.40. Chất nào sau đây phản ứng được với dung dịch NaOH, dung dịch brom và dung dịch AgNO3/NH3? 
A. CH3COO-C(CH3)=CH2. 	B. HCOO-CH=CH-CH3. 
C. CH3COO-CH=CH2. 	 	D. CH2=CH-COO-CH3.
CHỦ ĐẾ 3. ESTE: ĐIỀU CHẾ
1.41(2012) Đun sôi hỗn hợp gồm ancol etylic và axit axetic (có axit H2SO4 đặc làm xúc tác) sẽ xảy ra phản ứng
A. trùng ngưng.	B. trùng hợp.	C. este hóa.	D. xà phòng hóa.
1.42(2012) Ở điều kiện thích hợp, hai chất phản ứng với nhau tạo thành metyl fomat là
A. HCOOH và CH3OH. 	B. HCOOH và C2H5NH2.
C. HCOOH và NaOH. 	D. CH3COONa và CH3OH.
1.43(2010) Phản ứng giữa C2H5OH với CH3COOH (xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng) là phản ứng
A. xà phòng hóa.	B. este hóa.	C. trùng hợp.	D. trùng ngưng.
1.44. Phản ứng giữa axit với ancol tạo thành este được gọi là
	A. phản ứng trung hòa.	B. phản ứng ngưng tụ.
	C. phản ứng kết hợp.	D. phản ứng este hóa.
1.45. Propyl fomat được điều chế từ
	A. axit fomic và ancol etylic.	B. axit fomic và ancol propylic.
	C. axit axetic và ancol propylic. 	D. axit propionic và ancol metylic.
1.46. Cho sơ đồ chuyển hoá sau (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng):
 Tinh bột → X → Y → Z → metyl axetat. Các chất Y, Z trong sơ đồ trên lần lượt là:
A. C2H5OH, CH3COOH. 	B. CH3COOH, CH3OH. 
C. CH3COOH, C2H5OH. 	D. C2H4, CH3COOH.
1.47. Chất nào sau đây không tạo este trong phản ứng với axit axetic 
	A. C2H5OH.	B. C2H4(OH)2.	C. C2H2.	D. C6H5OH.
1.48. Từ metan điều chế metyl fomat ít nhất phải qua bao nhiêu phản ứng?
	A. 2.	B. 3	C. 4.	D. 5.
1.49. Biện pháp dùng để nâng cao hiệu suất phản ứng este hóa là
A. thực hiện trong môi trường kiềm.	
B. dùng H2SO4 đặc làm xúc tác.
C. lấy dư một trong hai chất đầu hoặc làm giảm nồng độ các sản phẩm đồng thời dùng H2SO4 đặc làm chất xúc tác.
D. thực hiện trong môi trường axit đồng thời hạ thấp nhiệt độ.
1.50. Vinyl axetat được điều chế từ
	A. axit axetic và ancol etylic.	B. axit axetic và ancol vinylic.
	C. axit axetic và axetilen. 	D. axit axetic và ancol metylic.
 1.51. Đốt cháy hoàn toàn một este X cho số mol CO2 bằng số mol H2O. Để thủy phân hoàn toàn 6,0 gam este 
 X cần dùng dung dịch chứa 0,1 mol NaOH. Công thức phân tử của este là
	A. C2H4O2.	B. C3H6O2.	C. C4H8O2.	D. C5H10O2.
1.52. Đốt cháy hoàn toàn 7,8 gam este X thu được 11,44 gam CO2 và 4,68 gam H2O. Công thức phân tử của este là
A. C4H8O4	B. C4H8O2	C. C2H4O2	D. C3H6O2.
1.53. Đốt cháy este no, đơn chức A phải dùng 0,35 mol O2. Sau phản ứng thu được 0,3 mol CO2. Công thức phân tử của A là
	A. C2H4O2	 	B. C4H8O2	 C. C3H6O2	D. C5H10O2.
1.54. Đốt cháy hoàn toàn 3,7g một este đơn chức X thu được 3,36 lit khí CO2 (đktc) và 2,7g nước. Công thức 
 phân tử của X là:
	A. C2H4O2	 B. C3H6O2	 C. C4H8O2	D. C5H8O2
 1.55. Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol este thu được 19,8g CO2 và 0,45 mol H2O. Công thức phân tử este là
A. C2H4O2	B. C3H6O2	C. C4H8O2	D. C5H10O2.
1.56. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este X rồi dẫn sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 20 gam
 kết tủa. Công thức phân tử của X là
	A. HCOOCH3	B. HCOOC2H5	C. CH3COOCH3	D. CH3COOC2H5.
1.57. Đốt cháy hoàn toàn một este đơn chức thì số mol CO2 sinh ra bằng số mol oxi đem đốt. Tên gọi của este là
	A. metyl axetat.	B. etyl axetat.	C. propyl axetat.	D. metyl fomat.
1.58. Một este no, đơn chức, mạch hở khi cháy cho 3,6 g H2O và V lít CO2 (đktc). Giá trị của V là
	 A. 2,24 lít.	 	B. 1,12 lít.	 	C. 3,36 lít.	 	D. 4,48 lít.
 1.59. Đốt cháy hoàn toàn a gam hỗn hợp các este no, đơn chức, mạch hở. Sản phẩm cháy được dẫn vào 
 bình đựng nước vôi trong, thấy khối lượng bình tăng 6,2 gam. Số mol CO2 và H2O sinh ra lần lượt là
	A. 0,1 và 0,1.	 	B. 0,1 và 0,01.	 	C. 0,01 và 0,1.	 	D. 0,01 và 0,01.
1.60. Đốt cháy hoàn toàn x mol este X tạo bởi ancol no, đơn chức, mạch hở và axit không no (chứa một liên kết đôi), đơn chức, mạch hở thu được 4,48 lít CO2 (đktc) và 1,8 gam H2O. Giá trị của x là
	A. 0,05.	 	B. 0,15.	 	C. 0,10.	 	D. 0,20.
1.61. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp các este no, đơn chức, mạch hở. Sản phẩm cháy được dẫn vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư, thấy khối lượng bình tăng 12,4 gam. Khối lượng kết tủa tạo ra tương ứng là
	A. 12,4 gam.	 	B. 20,0 gam.	 	C. 10,0 gam.	 	D. 24,8 gam.
1.62. Đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam hỗn hợp este gồm metyl propionat và etyl axetat cần V lít khí oxi (đktc). Giá trị của V là
	A. 1,12.	 	B. 2,24.	 	C. 3,36.	 	D. 5,60.
1.63(2007_Lần 2) Cho 3,7 gam este no, đơn chức, mạch hở tác dụng hết với dung dịch KOH, thu được 2,3 gam rượu etylic. Công thức của este là
	A. C2H5COOC2H5.	B. HCOOC2H5.	C. C2H5COOCH3.	D.CH3COOC2H5.
1.64. Thuỷ phân este X có công thức phân tử C4H8O2 trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H2 là 16. X có công thức là
	A. HCOOC3H7	B. CH3COOC2H5	C. HCOOC3H5	D. C2H5COOCH3
1.65. Thủy phân hoàn toàn 8,8 gam este đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch NaOH 1M vừa đủ, thu được muối của axit hữu cơ Y và 4,6 gam ancol Z. Tên gọi của X là:
 	A. etyl fomat	B. etyl propionate	C. etyl axetat	D. propyl axetat.
1.66. Thuỷ phân hoàn toàn 11,44 gam este no, đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch NaOH 1,3M (vừa đủ) thu được 5,98 gam một ancol Y. Tên gọi của X là
A. Etyl fomat	B. Etyl axetat	C. Etyl propionat	D. Propyl axetat.
1.67. Thuỷ phân este X có công thức phân tử C4H8O2 trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Z có tỉ khối hơi so với H2 là 23. Tên của X là
	A. Etyl axetat.	B. Metyl axetat.	C. Metyl propionat	D. Propyl fomat.
1.68. Cho 6 gam một este của axit cacboxylic no đơn chức và ancol no đơn chức phản ứng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của este đó là
	A. Etyl axetat.	B. Metyl axetat.	C. Propyl fomat	D. Metyl fomat.
1.69 (2012_GDTX). Đun nóng 0,15 mol HCOOCH3 trong dung dịch NaOH (dư) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam muối HCOONa. Giá trị của m là
A. 10,2.	B. 13,6.	C. 8,2.	D. 6,8.
1.70 (2012). Este X có công thức phân tử C2H4O2. Đun nóng 9,0 gam X trong dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam muối. Giá trị của m là
A. 8,2. 	B. 15,0. 	 C. 12,3. 	 D. 10,2.
1.71(2010_GDTX) Cho 6,0 gam HCOOCH3 phản ứng hết với dung dịch NaOH (dư), đun nóng. Khối luợng muối HCOONa thu đuợc là 
A. 4,1 gam. 	B. 6,8 gam. 	C. 3,4 gam. 	D. 8,2 gam.
1.72(2010) Xà phòng hoá hoàn toàn 17,6 gam CH3COOC2H5 trong dung dịch NaOH (vừa đủ), thu đuợc dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là 
A. 19,2. 	B. 9,6. 	C. 8,2. 	D. 16,4.
1.73(2009_GDTX) Cho 8,8 gam CH3COOC2H5 phản ứng với dd NaOH (dư), đun nóng. Khối lượng muối CH3COONa thu được là
	A. 12,3 gam.	B. 16,4 gam.	C. 4,1 gam.	D. 8,2 gam.
1.74. Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 150ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là:	
	A. 3,28 g	B. 8,56 g	C. 10,20 g	D. 8,25 g.
1.75. Cho 6 gam axit axetic tác dụng với 9,2 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng). Sau phản ứng thu được 4,4 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hóa là	
A. 75% 	B. 25%	C. 50%	D. 55%
1.76. Cho 12 gam axit axetic tác dụng với 4,6 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng). Sau phản ứng thu được 4,4 g este. Hiệu suất của phản ứng este hóa là	
A. 75% 	B. 25%	C. 50%	D. 55%
1.77. Cho 6 gam axit axetic tác dụng với 9,2 gam ancol etylic (xúc tác H2SO4 đặc, đun nóng), với hiệu suất đạt 80%. Sau phản ứng thu được m gam este. Giá trị của m là 
A. 2,16g	B. 7,04g	C. 14,08g	D. 4,80 g
1.78. Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là 
	A. 50%	B. 62,5%	C. 55%	D. 75%
1.79. PƯ tương tác của rượu tạo thành este đượ gọi là :
A. PƯ trung hoà 	B. PƯ ngưng tụ 	C. PƯ este hoá 	D. PƯ kết hợp
1.80. Tỉ khối hơi của 1 este so với Hlà 41. Khi thuỷ phân este đó tạo nên 2 hợp chất, nếu đốt cháy cùng lượng mỗi hợp chất tạo ra sẽ thu được cùng thể tích CO ( cùng t, p ). Công thức của este đó là : 
 A. HCOOCH 	B. CHCOOCH C. CHCOO CH 	D. CH COO CH 
1.81. Tỉ khối hơi của 1este so với oxi là 2,3125. Khi thuỷ phân este đó tạo nên 2 hợp chất. Nếu đốt cháy cùng 1 lượng mỗi chất tạo ra sẽ thu được thể tích CO( cùng t, p ). Gấp đôi nhau. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là :
 A. CHCOOCH B. CHCOO CH 	C. CH COO CH D. CHCOOH
1.82. Ứng với công thức CHO có bao nhiêu đồng phân este:
 A. 2 	B. 3 C. 4 	 D. 5
1.83. Thuỷ phân este G có công thức phân tử CHO sinh ra 2 sản phẩm X và Y. X tác dụng với AgO/ NH. Còn Y tác dụng với CuO nung nóng thu dược 1 ancol . Công thức cấu tạo của G là :
 A. CHCOOCH-CH 	B. HCOOCH(CH) 
 C. HCOOCH- CH- CH 	D. CH- CH- COOCH
1.84. Đun nóng 9,9 g phenylbenzoat với 150 ml dung dịch NaOH 1M cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m(g) chất rắn khan . Giá trị m là:
 A. 7,2g B. 13 g C. 15g D. 4,88g
1.85. Este X có công thứ đơn giản nhất là CHO. Đun sôi 6,16g chất X với 63g dung dịch KOH 8% đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 8,96g chất rắn khan Công thức cấu tạo của X là:
 A. CHCOOCH B. HCOO CH- CH- CH 
 C. CH CHCOOH 	D. HCOOCH(CH) 
1.86. Đốt cháy 1 este no đơn chức mạch hở thu được 1,8g HO. Thể tích CO thu được là :
 A. 2,24 l B. 4,48 l 	C. 3,36 l 	D. 1,12 l
1.87. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este x rồi dẫn sản phẩm qua dung dịch Ca(OH)dư thu được 20g kết tủa. Công thức cấu tạo của X là :
 	A. HCOOCH B. CHCOOCH C. CHCOOCH D. HCOOCH 
BÀI TẬP TỔNG HỢP
PHẦN I: ESTE
Câu 1: Este nào dưới đây có tỉ khối hơi so với oxi là 1,875 :
	A. êtyl axetat.	B. metyl fomat. 	C. vinyl acrylat. D. phenyl propionat.
Câu 2: Cho các chất sau đây : 1. CH3COOH. 2. CH2=CHCOOH ; 3. CH3COOCH3 ; 4. CH3CH2OH ; 5.CH3CH2Cl ; 6.CH3CHO. Hợp chất nào có pứ với dd NaOH?
 A. 1,2,3,5.	 B. 2,3,4,5. C. 1,2,5,6. D. 2,3,5,6.
Câu 4: Đốt cháy hoàn toàn một este hữu cơ X thu được 13,2g CO2 và 5,4g H2O. X thuộc loại :
 A. este no đơn chức, mạch hở. B. este mạch vòng đơn chức.
 C. este có một liên kết đôi, chưa biết số nhóm chức. D. este hai chức no.
Câu 5: CH3COOCH=CH2 có tên gọi là: