Báo cáo thí nghiệm Hóa vô cơ

Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
Bài 1: KIM LO I KI MẠ Ề
(Phân Nhĩm IA)
I. CHU N B  LÝ THUY T:Ẩ Ị Ế
­ N m  v ng   v   trí   c a   các   kim   lo i   ki m   th   trong   b ng   tu n   hồnắ ữ ị ủ ạ ề ổ ả ầ  
Mendeleev, c u hình electron, tr ng thái oxy hĩa, tính ch t hĩa h c.ấ ạ ấ ọ
­ Trình bày cách đi u ch  cacbonat natri b ng ph ng pháp Solvay.ề ế ằ ươ
II. TH C HÀNH:Ự
1. Thí nghi m 1: Đi u ch  Naệ ề ế 2CO3 b ng ph ng pháp Solvay :ằ ươ
­ Trong cơng nghi p ng i ta th ng đi u ch  Naệ ườ ườ ề ế 2CO3 b ng ph ng pháp ằ ươ
Solvay ( E.sonvay 1838­1922 – ng i B ) b ng ph n  ng thu n ngh ch: ườ ỉ ằ ả ứ ậ ị
NH4HCO3 + NaCl     NaHCO3  + NH4Cl
­ Do NaHCO3 là ch t ít tan k t tinh thành nh ng tinh th  màu tr ng và tách ấ ế ữ ể ắ
ra kh i dung d ch làm cân b ng chuy n d ch theo chi u thu n. Nh ng th cỏ ị ằ ể ị ề ậ ư ự  
t  ng i ta cho khí NHế ườ 3 r i cho khí COồ 2 qua dung d ch NaCl bão hịa đ  ị ể
đi u ch  NaHCOề ế 3.
­ L y 1 ít tinh th  đem cho vào n c r i cho vào đĩ 1 gi t phenolphtalein,ấ ể ướ ồ ọ  
hi n t ng là dung d ch cĩ màu h ng nh t. Do tinh th  NaHCOệ ượ ị ồ ạ ể 3 tan trong 
trong n c cĩ tính baz  y u phân ly t o ướ ơ ế ạ
H2O +   + H2CO3   
­ Cho m t ít tinh th  vào  ng nghi m, đ y b ng nút cao su cĩ g n  ng th yộ ể ố ệ ậ ằ ắ ố ủ  
tinh. Đun nĩng  ng nghi m b ng đèn c n. D n khí thốt ra vào n c vơiố ệ ằ ồ ẫ ướ  
1
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
trong ta th y dung d ch n c vơi trong v n đ c. N u ti p t c d n khí vàoấ ị ướ ẩ ụ ế ế ụ ẫ  
dung d ch v n đ c s  trong tr  l i.Do x y ra các ph n  ng sau đây:ị ẩ ụ ẽ ở ạ ả ả ứ
2NaHCO3    Na2CO3  +  CO2  +  H2O
CO2 + Ca(OH)2CaCO3 + H2O
CO2 + H2O + CaCO3   Ca(HCO3)2  
­ S y ph n tinh th  cịn l i   100ấ ầ ể ạ ở oC ta s  đ c tinh th  Naẽ ượ ể 2CO3 khan. 
Ph ng trình ph n  ng:ươ ả ứ 2NaHCO3    Na2CO3  +  CO2  +  H2O
 K t lu n: trong cơng nghi p ng i ta th ng đi u ch  Naế ậ ệ ườ ườ ề ế 2CO3 b ng ằ
ph ng pháp Solvay do NaHCOươ 3 là ch t ít tan h n các ch t nên cu i ấ ơ ấ ố
quá trình s  thu đ c s n ph m cĩ đ  tinh khi t cao đ ng th i các s n ẽ ượ ả ẩ ộ ế ồ ờ ả
ph m ph  trong quá trình cĩ th  tái s  d ng trong các quá trình khác ẩ ụ ể ử ụ
giúp nang cao hi u qu  kinh t .ệ ả ế
2. Thí nghi m 2: Quan sát màu l a c a kim lo i ki m:ệ ử ủ ạ ề
  Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
- Nhúng m t đ u m u gi y l c vào dung d ch LiCl bão hịa r i đ a vào ng nộ ầ ẫ ấ ọ ị ồ ư ọ  
l a đèn c n. ử ồ
- Hi n t ng: cĩ ng n l a cĩ màu đ  tía.ệ ượ ọ ử ỏ
- Làm t ng t  v i dung d ch NaCl và KCl bão hịa ươ ự ớ ị
 NaCl: ng n l a cĩ màu vàngọ ử
 KCl : ng n l a cĩ màu tím.ọ ử
   Khi thay LiCl b ng Liằ 2SO4 thì  th y màu ng n l a khơng thay đ i.ấ ọ ử ổ
 Gi i thích :ả
- Electron c a nguyên t   và ion kim lo i ki m h p th  năng l ng c a đènủ ử ạ ề ấ ụ ượ ủ  
c n nh y lên các m c năng l ng cao h n khơng b n. L p t c tr  v  m cồ ả ứ ượ ơ ề ặ ứ ở ề ứ  
năng l ng c  b n ban đ u và gi i phĩng các b c x  ánh sáng trong vùngượ ơ ả ầ ả ứ ạ  
kh  ki n, t o ra ng n l a cĩ màu đ c tr ng cho t ng kim lo i.ả ế ạ ọ ử ặ ư ừ ạ
- Cịn khi đ t Liố 2SO4  thì   anion   gi  electron ch t h n nên năng l ng c aữ ặ ơ ượ ủ  
ng n l a đèn c n khơng đ  đ  kích thích electron lên m c năng l ng caoọ ử ồ ủ ể ứ ượ  
h n nên khi thay LiCl b ng Liơ ằ 2SO4 thì  th y màu ng n l a khơng thay đ i.ấ ọ ử ổ
 K t lu n: ế ậ
2
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
-  Khi đ t cháy mu i kim lo i ki m v i năng l ng thích h p  s  cho ng n ố ố ạ ề ớ ượ ợ ẽ ọ
l a cĩ màu đ c tr ng c a t ng kim lo i. Khi đ t mu i c a các kim lo i ử ặ ư ủ ừ ạ ố ố ủ ạ
ki m đi t  trên xu ng theo chi u tăng d n đi n tích h t nhân , màu c a ề ừ ố ề ầ ệ ạ ủ
ng n l a chuy n t  đ  đ n tím, ch ng t  khi  bán kính nguyên t  tăng, ọ ử ể ừ ỏ ế ứ ỏ ử
electron d  chuy n sang m c năng l ng cao h n và gi i phĩng ra năng ễ ể ứ ượ ơ ả
l ng l n h n.ượ ớ ơ
3. Thí nghi m 3: Ph n  ng c a kim lo i ki m v i n c: ệ ả ứ ủ ạ ề ớ ướ
 Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
- Dùng dao nh a c t mi ng Na thành m u nh  ta th y Na r t m m.ự ắ ế ẫ ỏ ấ ấ ề
- Cho vào chén s  cĩ phân n a th  tích n c và 1 gi t phenolphtalein.ứ ử ể ướ ọ
- Hi n t ng: m u Na b c cháy và  ch y trên m t n c, ph n  ng x y ra ệ ượ ẫ ố ạ ặ ướ ả ứ ả
r t mãnh li t, cĩ khĩi tr ng bay lên. Dung d ch chuy n sang màu h ng. Banấ ệ ắ ị ể ồ  
đ u ph n  ng r t nhanh nh ng sau đĩ ch m d n. ầ ả ứ ấ ư ậ ầ
- Làm l i thí nghi m trên nh ng thay n c b ng dung d ch CuSOạ ệ ư ướ ằ ị 4 0.5M.
- Hi n t ng: ph n  ng x y ra mãnh li t h n thí nghi m trên. Na b c cháyệ ượ ả ứ ả ệ ơ ệ ố  
kèm theo ti ng n , cĩ khĩi tr ng xu t hi n, cĩ k t t a màu lam xu t hi nế ổ ắ ấ ệ ế ủ ấ ệ  
và t i ch  Na b c cháy cĩ k t t a màu đen. Xung quanh m u Na cháy cĩạ ỗ ố ế ủ ẫ  
màu h ng xu t hi n r i m t.ồ ấ ệ ồ ấ
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
- Ph ng trình ph n  ng:ươ ả ứ
2Na + 2H2O   2NaOH + H2           (1)
2H2 + O2  2H2O                             (2)
- Na tác d ng v i n c t o ra Hụ ớ ướ ạ 2, ph n  ng (1) t a nhi t r t l n t o đi uả ứ ỏ ệ ấ ớ ạ ề  
ki n cho ph n  ng (2) x y ra, t o ra khĩi tr ng đĩ là h n h p c a Hệ ả ứ ả ạ ắ ỗ ợ ủ 2 và 
h i n c. Ph n  ng sinh ra NaOH là m t baz  m nh nên làm dung d ch cĩơ ướ ả ứ ộ ơ ạ ị  
ch a phenolphtalein hĩa h ng. NaOH sinh ra bao quanh m u Na làm gi mứ ồ ẫ ả  
b  m t ti p xúc c a Na v i Hề ặ ế ủ ớ 2O nên ph n  ng x y ra ch m. Hả ứ ả ậ 2  sinh ra 
phân b  khơng đ u t o nên l c nâng và đ y Na ch y trên m t n c.ố ề ạ ự ẩ ạ ặ ướ
3
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
- Làm l i thí nghi m v i dung d ch CuSOạ ệ ớ ị 4 0.5M, ngồi ph n  ng (1) và (2)ả ứ  
cịn cĩ ph n  ng:ả ứ
2NaOH  +  CuSO4        Cu(OH)2  + Na2SO4
         (xanh lam)
- Khi vào dung d ch CuSOị 4, Na tác d ng v i n c tr c ch  khơng tr c ti pụ ớ ướ ướ ứ ự ế  
kh  ion Cuử 2+
- Natri ph n  ng mãnh li t h n vì: Trong thí nghi m đ u NaOH v a t oả ứ ệ ơ ệ ầ ừ ạ  
thành bao quanh m u Na làm gi m b  m t ti p xúc gi a Na v i Hẫ ả ề ặ ế ữ ớ 2O. Cịn 
thí  nghi m sau NaOH v a t o  thành đã  ph n  ng ngay v i CuSOệ ừ ạ ả ứ ớ 4  nên 
khơng làm gi m b  m t ti p xúc gi a Na v i Hả ề ặ ế ữ ớ 2O. M t khác, do NaOHặ  
m i sinh ra ph n  ng t c th i v i l ng d  CuSOớ ả ứ ứ ờ ớ ượ ư 4  nên dung d ch ch aị ứ  
phenolphtalein ban đ u chuy n sang màu h ng nh ng sau đĩ m t màu.ầ ể ồ ư ấ
- K t t a màu đen là do nhi t t a ra c a ph n  ng (1) làm nhi t phân t aế ủ ệ ỏ ủ ả ứ ệ ủ  
Cu(OH)2 thành CuO cĩ màu đen:
Cu(OH)2 CuO (đen) + H2O
 K t lu nế ậ  : 
- Kim lo i ki m m m, d  c t. Trong các ph n  ng chúng th  hi n tính khạ ề ề ễ ắ ả ứ ể ệ ử 
m nh. R t ho t đ ng v  m t hĩa h c, ph n  ng mãnh li t v i n c t oạ ấ ạ ộ ề ặ ọ ả ứ ệ ớ ướ ạ  
baz   m nh và t a nhi t. ơ ạ ỏ ệ Kim lo i ki m r t d  tác d ng v i n c và oxiạ ề ấ ễ ụ ớ ướ  
trong khơng khí nên ng i ta b o qu n kim lo i ki m trong d u ho . ườ ả ả ạ ề ầ ả
4.  Thí nghi m 4: Đ  tan c a các mu i kiêm lo i ki mệ ộ ủ ố ạ ề
 Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
- Cho vào 2  ng nghi m m i  ng kho ng 1 ml dung d ch LiCl 0.5M và 5ố ệ ỗ ố ả ị  
gi t NHọ 4OH đ m đ c. ậ ặ
- ng 1: thêm vào 1ml dung  d ch NaF 0.5M, l c đ u đ  yên vài phút ta th yỐ ị ắ ề ể ấ  
cĩ t a tr ng t o thành. Khi thêm NHủ ắ ạ 4OH vào thì l ng t a nhi u h n.ượ ủ ề ơ
4
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
- ng 2: thêm vào 1ml dung d ch NaHỐ ị 2PO4 và l c đ u thì khơng th y hi nắ ề ấ ệ  
t ng nh ng khi cho NHượ ư 4OH vào thì cĩ t a tr ng xu t hi n và ti p t củ ắ ấ ệ ế ụ  
đ n d  NHế ư 4OH thì t a v n khơng tan.ủ ẫ
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
- LiF là ch t ít tan nên cĩ k t t a t o thành.  Khi cho  NHấ ế ủ ạ 4OH đ m đ c vào,ậ ặ  
NH4OH làm dung mơi phân c c h n mà LiF cĩ tính  liên k t c ng hĩa trự ơ ế ộ ị 
nên t a nhi u h n. ủ ề ơ
NaF + LiCl   NaCl + LiF
- Li3PO4 tan nh ng khi ư cho  NH4OH đ m đ c vào, dung mơi tr  nên phân c cậ ặ ở ự  
h n nên ơ Li3PO4 tr  nên ít tan h n.ở ơ
OH­ + H2PO4­  H2O + HPO4
2­
OH­ + HPO42­  H2O + PO43­
3Li+ + PO43­   Li3PO4
- Làm l i thí nghi m trên và thay LiCl b ng KCl thì trong các  ng đ u khơngạ ệ ằ ố ề  
cĩ hi n t ng.ệ ượ
 K t lu n :ế ậ
- Đa s  các mu i kim lo i ki m là d  tan tr  m t s  mu i c a Li. Do trongố ố ạ ề ễ ừ ộ ố ố ủ  
các kim lo i ki m Li cĩ bán kính nguyên t  nh  nên l c hút h t nhân v iạ ề ử ỏ ự ạ ớ  
electron ngồi cùng l n làm cho đ  phân c c trong mu i gi m làm cho cácớ ộ ự ố ả  
mu i c a Li khĩ tan trong dung mơi phân c c.ố ủ ự
5. Thí nghi m 5 : ệ
 Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
- L c chung h n h p g m 0.5g LiCl và 0.5g KCl v i 3ml c n trong. L c vàắ ỗ ợ ồ ớ ồ ọ  
r a ph n r n khơng tan v i 1ml c n (3 l n). Ph n c n qua l c và c n dùngử ầ ắ ớ ồ ầ ầ ồ ọ ồ  
5
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
đ  r a g p chung trong m t becher. Đun cách th y đ n khi c n khơ s  thuể ử ộ ộ ủ ề ạ ẽ  
đ c 2 kh i r n: m t   trên gi y l c và m t do cơ c n. L y m u r n trênượ ố ắ ộ ở ấ ọ ộ ạ ấ ẫ ắ  
gi y l c hịa tan trong 2ml n c r i chia thành 2  ng nghi m đ  th  Liấ ọ ướ ồ ố ệ ể ử +:
- ng 1: thêm 1ml NaF và 5 gi t NHỐ ọ 4OH đ m đ cậ ặ
Hi n t ng: khơng cĩ hi n t ng gì x y ra.ệ ượ ệ ượ ả
- ng 2: thêm 10 gi t acid piric vào cĩ xu t hi n k t t a vàng hình kim.Ố ọ ấ ệ ế ủ
Ch ng t  cĩ Kứ ỏ + trong dung d chị
- Làm t ng t  v i m u r n thu đ c do cơ c n thì  ng 1 cĩ k t t a tr ngươ ự ớ ẫ ắ ượ ạ ố ế ủ ắ  
t o thành, cịn  ng 2 khơng cĩ hi n t ng ch ng t  cĩ Liạ ố ệ ượ ứ ỏ 2+
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
- Khi hịa tan h n h p b ng c n thì do Liỗ ợ ằ ồ + cĩ bán kính nguyên t  nh  nên l cử ỏ ự  
hút h t nhân v i electron ngồi cùng l n làm cho đ  phân c c trong mu iạ ớ ớ ộ ự ố  
LiCl gi m mà c n là dung mơi phân c c y u nên LiCl đ c tan t t cịn KClả ồ ự ế ượ ố  
thì khơng tan do tính phân c c m nh. Vì v y, ph n qua l c cĩ ch a LiClự ạ ậ ầ ọ ứ  
cịn m u r n là KCl.ẫ ắ
- Đi u này ch ng t  ch t r n trên l c khơng ch a ion Liề ứ ỏ ấ ắ ọ ứ + mà ch a ion Kứ +.
 K t lu n :ế ậ
- Trong phân nhĩm IA khi đi t  trên xu ng thì đ  phân c c c a mu i kimừ ố ộ ự ủ ố  
lo i tăng d n. Các ch t s  tan d  dàng trong dung mơi phân c c.ạ ầ ấ ẽ ễ ự
BÀI  2: KIM LO I KI M THẠ Ề Ổ
(Phân nhĩm IIA)
I. CHU N B  LÝ THUY T: Ẩ Ị Ế
- N m v ng v  trí c a các kim lo i ki m th  trong b ng tu n hồn ắ ữ ị ủ ạ ề ổ ả ầ
Mendeleev, c u hình electron, tr ng thái oxy hĩa, tính ch t hĩa h c.ấ ạ ấ ọ
6
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
- Bi t các khái ni m v  n c c ng, cách làm m m n c và thang đo đ  ế ệ ề ướ ứ ề ướ ộ
c ng.ứ
II. TH C HÀNH:Ự
1. Thí nghi m 1: quan sát màu ng n l a c a kim lo i ki m th .ệ ọ ử ủ ạ ề ổ
 Cách ti n hành :ế
­ Nhúng m t m u gi y l c s ch vào dung d ch CaClộ ẫ ấ ọ ạ ị 2 bão hịa r i đ a vào ồ ư
ng n l a đèn c n, quan sát màu s c ng n l a. Làm t ng t  đ i v i SrClọ ử ồ ắ ọ ử ươ ự ố ớ 2 
và BaCl2. 
­ Hi n t ng: ệ ượ
CaCl2: ng n l a màu da camọ ử
SrCl2: ng n l a màu đ  t iọ ử ỏ ươ
BaCl2: ng n l a màu vàng l cọ ử ụ
 Gi i thích: ả
­ Do các electron ở l p ngồi cùng c a ion kim lo i trong mu i h p thớ ủ ạ ố ấ ụ 
năng l ng t  ng n l a đèn c n b  kích thích lên m c năng l ng cao h nượ ừ ọ ử ồ ị ứ ượ ơ  
và khi tr  v  tr ng thái c  b n nĩ phát ra b c x  cĩ b c sĩng trong vùngở ề ạ ơ ả ứ ạ ướ  
ánh sáng nhìn th y cĩ màu s c khác nhau đ c tr ng cho m i kim lo i.ấ ắ ặ ư ỗ ạ
 K t lu n:ế ậ
­ Khi đ t cháy cation kim lo i ki m th  s  cho ng n l a cĩ màu đ c tr ng.ố ạ ề ổ ẽ ọ ử ặ ư  
Trong nhĩm IIA, khi đi t  trên xu ng d i (Ca, Sr, Ba) màu đ c tr ng c aừ ố ướ ặ ư ủ  
ng n l a s  đi t  đ  đ n vàng ch ng t  các electron c a các kim lo i cĩọ ử ẽ ừ ỏ ế ứ ỏ ủ ạ  
bán kính tăng d n s  cĩ m c năng l ng cao h n nên d  dàng chuy n lênầ ẽ ứ ượ ơ ễ ể  
m c năng l ng cao h n.ứ ượ ơ
7
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
2. Thí nghi m 2: ph n  ng c a kim lo i ki m th  đ i v i n c.ệ ả ứ ủ ạ ề ổ ố ớ ướ
 Cách ti n hành: ế
­ L y 2  ng nghi m cho vào m i  ng 1­2ml n c, m t ít b t Mg và 1 gi tấ ố ệ ỗ ố ướ ộ ộ ọ  
phenolphtalein
 ng 1: đ    nhi t đ  th ng sau đun nĩng.Ố ể ở ệ ộ ườ
 ng 2: cho thêm 5­6 gi t dung d ch NHỐ ọ ị 4Cl.
 Hi n t ng:ệ ượ
­ ng 1: Khi đ    nhi t đ  th ng t i b  m t ti p xúc xu t hi n màu h ngỐ ể ở ệ ộ ườ ạ ề ặ ế ấ ệ ồ  
nh t đ ng th i xu t hi n r t ch m các b t khí khơng màu. Sau khi đunạ ồ ờ ấ ệ ấ ậ ọ  
nĩng b t khí xu t hi n nhi u h n, màu h ng đ m h n.ọ ấ ệ ề ơ ồ ậ ơ
­   ng 2: khi cho t  t  NHỐ ừ ừ 4Cl vào ph n  ng x y ra m nh h n, màu h ngả ứ ả ạ ơ ồ  
c a dung d ch nh t d n cho đ n m t màu, đ ng th i khí thốt ra nhi uủ ị ạ ầ ế ấ ồ ờ ề  
h n, sau đĩ màu h ng xu t hi n tr  l i.ơ ồ ấ ệ ở ạ
 Gi i thích:ả
­   ng 1: ph n  ng x y ra   ch m vì Mg(OH)Ố ả ứ ả ậ 2  t o thành bám trên b  m tạ ề ặ  
Mg
Mg + 2H2O  Mg(OH)2 + H2   ↑ (1)
Do cĩ  m t  ph n  Mg(OH)ộ ầ 2  tan   t o   thành  ion  khi n  cho  phenolphtaleinạ ế  
chuy n sang màu h ngể ồ
Mg(OH)2   Mg2+ + 2  (2)
 nhi t  đ  cao thì  Mg(OH)Ở ệ ộ 2  tan nhi u  trong n c h n nên dung d chề ướ ơ ị  
chuy n sang màu h ng đâm h n, s  che ph  c a Mg(OH)ể ồ ơ ự ủ ủ 2  trên b  m tề ặ  
Mg gi m nên ph n  ng (1) x y ra nhanh h n và khí Hả ả ứ ả ơ 2 thốt ra nhanh h nơ  
nhi u h nề ơ
­ ng 2: khi thêm NHỐ 4Cl vào thì Mg(OH)2 b  hồ tan theo ph n  ng  (3) nênị ả ứ  
ph n  ng (1) x y ra nhanh h n khí thốt ra nhi u h nả ứ ả ơ ề ơ
2NH4Cl + Mg(OH)2  MgCl2 + 2NH4OH (3)
Màu h ng nh t màu d n cho đ n m t là do Mg(OH)ồ ạ ầ ế ấ 2 tham gia ph n  ngả ứ  
(3)  nên ph n  ng (2) d ch chuy n theo chi u ngh ch làm gi m n ng đ  ả ứ ị ể ề ị ả ồ ộ . 
Sau đĩ màu h ng xu t hi n tr  l i do NHồ ấ ể ở ạ 3   sinh ra   ph n  ng (3) và ở ả ứ ở 
ph n  ng (2) sau khi NHả ứ 4Cl ph n  ng h t.ả ứ ế
8
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
 K t lu n:ế ậ
­ Kim lo i ki m th  t  Mg tr  xu ng đ u tác d ng v i n c t o bazạ ề ổ ừ ở ố ề ụ ớ ướ ạ ơ 
m nh và gi i phĩng khí Hạ ả 2. 
­ Riêng Mg tác d ng ch m v i n c   nhi t đ  th ng, tác d ng m nh khiụ ậ ớ ướ ở ệ ộ ườ ụ ạ  
đ c đun nĩng ho c cĩ đi u ki n ph n  ng thích h p.ượ ặ ề ệ ả ứ ợ
3. Thí nghi m 3:ệ
a. Đi u ch  và tính ch t c a Mg(OH)ề ế ấ ủ 2
   Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
­ Cách ti n hành: cho NaOH tác d ng v i mu i dung d ch Mgế ụ ớ ố ị 2+ trong 3  ngố  
nghi m. Ly tâm b  ph n dung dich phía trên và l y ph n k t t a cho vào 3ệ ỏ ầ ấ ầ ế ủ  
ng nghi mố ệ
 ng 1: tác d ng HClỐ ụ
 ng 2: tác d ng NaOHỐ ụ
 ng 3: tác d ng NHỐ ụ 4Cl
­ Hi n t ng:ệ ượ  Khi cho NaOH vào mu i Mgố 2+  thì xu t hi n k t t a tr ngấ ệ ế ủ ắ  
khơng tan trong n c.ướ
 ng 1: k t t a tan dung d ch trong su tỐ ế ủ ị ố
 ng 2: khơng cĩ hi n t ngỐ ệ ượ
 ng 3: k t t a tan dung d ch trong su t và cĩ khí mùi khai thốt raỐ ế ủ ị ố
  Ph ng trình ph n  ng: ươ ả ứ
Mg2+ + 2  Mg(OH)2 
 ng 1: Mg(OH)Ố 2 + 2HCl  MgCl2 + H2O
9
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
 ng 2: c  2 ch t đ u là baz  nên khơng ph n  ngỐ ả ấ ề ơ ả ứ
 ng 3: Mg(OH)Ố 2 + 2NH4Cl  MgCl2 + 2NH3   + 2H↑ 2O
b. Đi u ch  và tính ch t kim lo i ki m th :ề ế ấ ạ ề ổ
  Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
­ Cách ti n hành: L y 4  ng nghi m m i  ng nghi m l n l t ch a 1mlế ấ ố ệ ỗ ố ệ ầ ượ ứ  
dung d ch mu i Mgị ố 2+  , Ca2+  , Ba2+  , Sr2+   0.5M thêm vào m i  ng 0,5mlỗ ố  
dung d ch NaOH 1M, ly tâm quan sát k t t a.ị ế ủ
­ Hi n t ng: C  4  ng nghi m đ u xu t hi n k t t a theo th  t  tăng d nệ ượ ả ố ệ ề ấ ệ ế ủ ứ ự ầ  
là Ba2+, Sr2+,  Ca2+, Mg2+. 
­ V y đ  tan c a các hydroxit t ng  ng c a chúng gi m d n theo th  tậ ộ ủ ươ ứ ủ ả ầ ứ ự 
trên. 
  Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
Mg2+ +   Mg(OH)2
Ca2+ +   Ca(OH)2
Ba2+ +   Ba(OH)2
Sr2+ +   Sr(OH)2
­ Do đi t  Mg đ n Ba thì bán kính nguyên t  tăng lên nên l c hút h t nhânừ ế ử ự ạ  
v i electron ngồi cùng gi m và do oxi cĩ đ  âm đi n l n nên rút electronớ ả ộ ệ ớ  
v  phía nĩ làm cho phân t  hydroxyt phân c c m nh nên tan đ c trongề ử ự ạ ượ  
n c là dung mơi phân c cướ ự
 K t lu n:ế ậ
­ Cĩ th  đi u ch  các hidroxit c a kim lo i ki m th  b ng cách cho mu iể ề ế ủ ạ ề ổ ằ ố  
tan c a chúng tác d ng v i dung d ch ki m. Hydroxyt c a kim lo i ki mủ ụ ớ ị ề ủ ạ ề  
th  cĩ tính baz .ổ ơ
4. Thí nghi m 4: Kh o sát đ  tan c a mu i sunfat kim lo i ki m th :ệ ả ộ ủ ố ạ ề ổ
10
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
  Cách ti n hành và hi n t ng:ế ệ ượ
­ Cách ti n hành: L y 4  ng nghi m, cho vào m i  ng 1 ml l n l t cácế ấ ố ệ ỗ ố ầ ượ  
dung d ch MgClị 2, CaCl2, BaCl2 và SrCl2. Cho t  t  dung d ch Hừ ừ ị 2SO4 2N vào 
4  ng ngi m trên. Cho thêm Hố ệ 2SO4 vào k t t aế ủ
­ Hi n t ng:  ng ch a MgClệ ượ Ố ứ 2  khơng hi n t ng,   ng ch a CaClệ ượ ố ứ 2  v nẫ  
đ c,  ng SrClụ ố 2 cĩ màu tr ng đ c,  ng ch a Baclắ ụ ố ứ 2 b  đ c nhi u. Khi choị ụ ề  
thêm H2SO4 vào các k t t a khơng tan.ế ủ
  Ph ng trình ph n  ng và gi i thích: ươ ả ứ ả
CaCl2 + H2SO4  CaSO4 + H2O
SrCl2 + H2SO4  SrSO4  + H↓ 2O
BaCl2 + H2SO4  BaCl2  +H↓ 2O
­ Đ  tan c a hydroxyt và mu i sunfat khi đi t  Mg đ n Ba ng c nhau vìộ ủ ố ừ ế ượ  
đ i v i mu i sunfat năng l ng ho t hĩa cation l n h n năng l ng m ngố ớ ố ượ ạ ớ ơ ượ ạ  
tinh th . H n n a đi t  Mg đ n Ba, bán kính ion Xể ơ ữ ừ ế 2+  tăng d n nên khầ ả 
năng phân c c trong n c gi m và năng l ng hydrat gi m d n đ n đự ướ ả ượ ả ẫ ế ộ 
tan gi m t  Mg đ n Ba. Tả ừ ế CaSO4=10­5,04 , TSrSO4=10­6,49 , TBaSO4=10­9,97 .
  K t lu n:ế ậ   đ  tan c a mu i sufat gi m d n t  Ca đ n Ba.ộ ủ ố ả ầ ừ ế
5. Thí nghi m 5: Xác đ nh đ  c ng c a n c:ệ ị ộ ứ ủ ướ
  Cách ti n hành hi n t ng:ế ệ ượ
­ Cách ti n hành: L y 10ml dung d ch n c c ng b ng pipet 10 ml cho vàoế ấ ị ướ ứ ằ  
erlen 250 ml, thêm n c c t đ  t ng th  tích kho ng 100ml. Thêm 5mlướ ấ ể ổ ể ả  
dung d ch đ m pH 10, thêm 4­ 7 gi t ch  th  ERIO­T. L c đ u và chu n đị ệ ọ ỉ ị ắ ề ẩ ộ 
b ng dung d ch ETDA 0,02N đ n khi màu ch  th  chuy n t  đ   tím sangằ ị ế ỉ ị ể ừ ỏ  
xanh d ng h n. ươ ẳ
­ Tính tốn
V1= 18,8 ml
V2= 19,4 ml
11
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
 VETDA =19,1 ml
v= 10 ml
N = 0,02 N
     T ng hàm l ng Mgổ ượ 2+ và Ca2+:
     X= V.N.(1000/v) = 19,1.0,02.1000/10 = 38.2 mN
 K t luânế : V y đ  c ng c a n c là 38,2  mili đ ng l ng gam.ậ ộ ứ ủ ướ ươ ượ
6. Thí nghi m 6: Làm m m n cệ ề ướ
  Cách ti n hành:ế
­ L y 50ml n c c ng cho vào berche 250ml,thêm 5ml dd Naấ ướ ứ 2CO3 0,1M và 
2ml s a vơi. Đun sơi h n h p trong 3 phút l c b  k t t a l y ph n n cữ ỗ ợ ọ ỏ ế ủ ấ ầ ướ  
trong. Ti n hành xác đ nh đ  c ng nh  thí nghi m 5 ế ị ộ ứ ư ệ
­ Tính tốn:
V1 = 15,1ml, V2 = 15,3ml    => V= 15,2 ml
vmẫu = 10 ml.
Tổng hàm lượng Mg2+ và Ca2+ còn lại:
X’=V.N.(1000/v)
     = 15,2 .0.02 .1000/ 10  =  30,4 (mN)
Nhận xét: 
X  < X chứng tỏ hàm lượng Mg2+ và Ca2+ trong mẫu giảm    nước 
được làm mềm vì khi thêm Na2CO3 và Ca(OH)2 vào thì xảy ra phản 
ứng:
Mg2+ +  Mg(OH)2↓
Ca2+ + CO32­  CaCO3↓
Làm giảm lượng Mg2+ và Ca2+ trong dung dịch sau lọc.
12
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
Bài 3: NGUYÊN T  NHĨM IIIAỐ
I. CHU N B  LÝ THUY T:Ẩ Ị Ế
­ N m v ng  v   trí   c a  các  nguyên  t  nhĩm IIIA  trong b ng   tu n  hồnắ ữ ị ủ ố ả ầ  
Mendeleev, c u hình đi n t , tr ng thái oxy hĩa, tính ch t hĩa h c c a cácấ ệ ử ạ ấ ọ ủ  
đ n ch t và h p ch t.ơ ấ ợ ấ
II. TH C HÀNH:Ự
1. Thí nghi m 1: ệ Hydroxyt nhơm – Đi u ch  và tính ch tề ế ấ
 Cách ti n hành ­ Hi n t ngế ệ ượ  :
a. L y 10g qu ng bauxite (46% Alấ ặ 2O3) cho vào becher 250ml,  thêm 40ml dd 
NaOH 3M. Đun sơi, khu y đ u 15 phút. L c b  c n đ . Ph n n c trong quaấ ề ọ ỏ ặ ỏ ầ ướ  
l c đ c trung hịa b ng dd HCl 1M cho đ n pH 7 ( dùng phenolphtalein đọ ượ ằ ế ể 
ki m tra). Ta th y cĩ k t t a keo tr ng trên n n h ng c a phenolphtalein.ể ấ ế ủ ắ ề ồ ủ  
L c b  k t t a r i s y   100ọ ỏ ế ủ ồ ấ ở oC, s n ph m sau s y là Al(OH)ả ẩ ấ 3, cân đ c 6,37ượ  
(g) .
     Hịa tan t a đã s y khơ v i HCl và NaOH ta th y t a tan t o dd trong su t.ủ ấ ớ ấ ủ ạ ố
b. L y 3  ng nghi m, m i  ng cho 5 gi t  dung d ch mu i Alấ ố ệ ỗ ố ọ ị ố 3+, thêm t  t  t ngừ ừ ừ  
gi t dung d ch NaOH 1M cho đ n khi t o t a. Sau đĩ thêm vào:ọ ị ế ạ ủ
­ ng 1: cho NHỐ 4Cl vào ta th y khơng cĩ hi n t ng.ấ ệ ượ
­ ng 2: cho dd NaOH 1M ta th y k t t a tan.Ố ấ ế ủ
­ ng 3: cho dd NHỐ 4OH đ m đ c ta th y t a tan nh ng ch m h n  ng 2.ậ ặ ấ ủ ư ậ ơ ố
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả  
a.
Al    +  2NaOH     2Na[Al(OH)4]
HCl +  2Na[Al(OH)4] Al(OH)3 +   NaCl  +  H2O
  Ta cĩ l ng k t t a trên lý thuy t làượ ế ủ ế
13
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
Hi u su t :ệ ấ
Al(OH)3    +    NaOH     Na[Al(OH)4]      (NaAlO2)  
Al(OH)3   +    HCl    AlCl3   +   H2O   
b.    Al3+ + 3OH­  Al(OH)3i
Al(OH)3 + NaOH    NaAlO2 + 2H2O
Al(OH)3   +    3NH4OH      (NH4)3[Al(OH)6]
 K t lu n :ế ậ
­ Al2O3 tan đ c trong dung d ch baz  t o thành ph c. ượ ị ơ ạ ứ Khi tác d ng v i axitụ ớ  
ph c ch t này tao thành Al(OH)ứ ấ 3 là m t hidroxit l ng tính tác d ng đ cộ ưỡ ụ ượ  
v i c  axit và baz  t o thành mu i. ớ ả ơ ạ ố
­ Tuy nhiên c  tính baz  và axit c a ả ơ ủ Al(OH)3 đ u y u.ề ế
2. Thí nghi m 2 ệ Ph n  ng c a nhơm v i acid và ki mả ứ ủ ớ ề  
 Cách ti n hành ­ Hi n t ng :ế ệ ượ
­ Cho vào m i  ng nghi m 1ml dung d ch Hỗ ố ệ ị 2SO4, HNO3, HCl, NaOH đ mậ  
đ c. Thêm vào m i  ng trên 1 mi ng nhơm:ặ ỗ ố ế
­ Đ    nhi t đ  phịng: ể ở ệ ộ
 ng 1: ch a HỐ ứ 2SO4 đ m đ c, khơng cĩ hi n t ng.ậ ặ ệ ượ
 ng 2: ch a HNOỐ ứ 3 đ m đ c, khơng cĩ hi n t ng.ậ ặ ệ ượ
 ng 3: ch a HCl đ m đ c, ph n  ng x y ra nhanht o b t khí.Ố ứ ậ ặ ả ứ ả ạ ọ
 ng 4: ch a NaOH đ m đ c, ph n  ng x y ra nhanh t o b t khí. Ố ứ ậ ặ ả ứ ả ạ ọ
­ Khi đun nĩng: 
 ng 1: ph n  ng mãnh li t, mi ng Al tan, cĩ khí khơng màu mùi h c thốtỐ ả ứ ệ ế ắ  
ra. 
14
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
 ng 2: ph n  ng mãnh li t, mi ng nhơm tan, cĩ khí màu nâu bay ra. Ố ả ứ ệ ế
 ng 3: ph n  ng r t mãnh li t, mi ng nhơm tan,  cĩ khí thốt ra.Ố ả ứ ấ ệ ế
 ng 4: ph n  ng r t mãnh li t, mi ng nhơm tan, cĩ khí thốt ra.Ố ả ứ ấ ệ ế
* Làm l i thí nghi m trên v i các dung d ch lỗng.ạ ệ ớ ị
­ Đ    nhi t đ  phịngể ở ệ ộ
 ng 1: ph n  ng x y ra ch m, mi ng nhơm tan d n, cĩ khí thốt ra trênỐ ả ứ ả ậ ế ầ  
b  m t Al.ề ặ
 ng 2:  mi ng nhơm tan ch m,  t o  ra  khí  khơng màu hĩa nâu  trongỐ ế ậ ạ  
khơng khí. 
 ng 3: ph n  ng x y ra ch m, cĩ b t khí trên b  m t Al.Ố ả ứ ả ậ ọ ề ặ
 ng 4Ố : Al tan ch m, cĩ b t khí thốt ra trên b  m t Al.ậ ọ ề ặ
­ Khi đun nĩng: 
 ng 1: ph n  ng mãnh li t, khí thốt ra r t nhi u.Ố ả ứ ệ ấ ề
 ng 2: ph n  ng x y ra mãnh li t h n, khí thốt ra nhi u.Ố ả ứ ả ệ ơ ề
 ng 3: ph n  ng x y ra mãnh li t, mi ng nhơm tan, khí thốt ra nhi u.Ố ả ứ ả ệ ế ề
 ngỐ   4: ph n  ng x y ra nhanh h n khi ch a đun nĩng, khí   thốt  raả ứ ả ơ ư  
nhi u.ề
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
­ ng 1 và 2 khơng cĩ hi n t ng do nhơm b  th  đ ng hĩa trong HỐ ệ ượ ị ụ ộ 2SO4 và 
HNO3 đ c ngu i.ặ ộ
2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2i
2Al + 2NaOH +6H2O  2Na[Al(OH)4] + 3H2i
­ Khi đun nĩng: 
2Al + 6H2SO4, dđ  
Al2(SO4)3 + 3SO2i+ H2O
Al + 6HNO3, đđ   
Al(NO3)3 + 3NO2i  + 3H2O
Al + HCl đđ  
2AlCl3 + 3H2i
15
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
2Al +  2NaOHđđ + 2H2O   2NaAlO2 + 3H2i
­ V i dung d ch lỗng: ớ ị
2Al  +  3H2SO4      Al2(SO4)3   +   3H2i
Al + 4HNO3( l)   
Al(NO3)3 + NOi  + 2H2O
Al   +   6HCl       2AlCl3   +  3H2i
2Al + 2NaOH +2H2O  2NaAlO2 + 3H2i
­ Khi đun nĩng
2Al  +  3H2SO4      Al2(SO4)3   +   3H2i
Al + 4HNO3, l   
Al(NO3)3 + NOi  + 2H2O
2NO     +    O2  2NO2 
Al + 6 HCl   2AlCl3 +3H2i
2Al  +  2NaOH  + 2H2O    2NaAlO2  +  3H2i
 K t lu n :ế ậ
­ Nhơm cĩ th  tan đ c trong ki m và acid và ph n  ng x y ra nhanh h nể ượ ề ả ứ ả ơ  
khi đ c đun nĩng. Nhơm khơng tác d ng v i dung d ch axit đ m đ c cĩượ ụ ớ ị ậ ặ  
tính oxi hĩa nh  HNOư 3 và H2SO4   nhi t đ  th ng. Vì các dung d ch nàyở ệ ộ ườ ị  
t o cho nhơm l p màng oxit b n khi n nhơm b  th  đ ng hĩa.ạ ớ ề ế ị ụ ộ
3. Thí nghi m 3:  ệ Ph n  ng c a Al v i oxy và n cả ứ ủ ớ ướ
 Cách ti n hành ­ Hi n t ng :ế ệ ượ
­ L y 2 mi ng nhơm, đánh s ch b  m t, r a s ch b ng n c r i th m khơấ ế ạ ề ặ ử ạ ằ ướ ồ ấ  
b ng gi y l c. Nh  lên m i mi ng m t gi t dung d ch mu i Hgằ ấ ọ ỏ ỗ ế ộ ọ ị ố 2+. Dung 
d ch khơng màu bi n thành xám đen.ị ế
­ Sau vài phút dùng gi y l c th m khơ dd Hgấ ọ ấ 2+. M t mi ng đ  ngồi khơngộ ế ể  
khí, m t mi ng ngâm trong n c. Mi ng nhơm đ  ngồi khơng khí cĩ 1ộ ế ướ ế ể  
16
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
l p màu tr ng xám ph ng lên. Mi ng ngâm trong n c xu t hi n s i b tớ ắ ồ ế ướ ấ ệ ủ ọ  
khí nh ng sau đĩ thì h t.ư ế
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
2Al + 3Hg2+   2Al3+ + 3Hgi
­ Khi cho mu i Hgố 2+ vào thì Al đ y Hg ra kh i mu i t o ra Hg làm cho gi tẩ ỏ ố ạ ọ  
dung d ch Hgị 2+ chuy n màu xám đen.ể
­ T i ch  nh  Hgạ ỗ ỏ 2+, mi ng nhơm t o thành h n h ng Hg – Al. H n h ngế ạ ỗ ố ỗ ố  
này ti p xúc v i oxy trong khơng khí:ế ớ
4 Al – Hg + 3O2  2Al2O3 + 4Hg
­ L p oxit hình thành r i bơng ra Hg sinh ra l i ti p t c k t h p v i Alớ ồ ạ ế ụ ế ợ ớ  
t o h n h ng phía trong, nĩ ti p xúc và tác d ng v i oxi làm l p oxitạ ỗ ố ế ụ ớ ớ  
cao d n lên.ầ
­ Khi cho mi ng nhơm vào n c nhơm ph n  ng v i  n c t o thànhế ướ ả ứ ớ ướ ạ  
Al(OH)3 và H2. Nh ng do t o l p hydroxit nhơm che ph  b  m t khơngư ạ ớ ủ ề ặ  
cho nhơm ti p xúc v i n c nên khơng cho ph n  ng ti p di n.ế ớ ướ ả ứ ế ễ
2Al + 6H2O  2Al(OH)3i + 3H2i
 K t lu n :ế ậ   
­ Nhơm cĩ th  tác d ng v i oxy và n c t o thành oxit và hidroxit t ngể ụ ớ ướ ạ ươ  
ng nh ng   đi u ki n bình th ng oxit và hidroxit sinh ra s  ngăn c nứ ư ở ề ệ ườ ẽ ả  
nhơm ti p t c ph n  ng. ế ụ ả ứ
4. Thí nghi m 4 : ệ Nh n bi t acid boric và boratậ ế
 Cách ti n hành ­ Hi n t ng :ế ệ ượ
a.  Cho 0,5g H3BO3 vào  ng nghi m r i thêm vào đĩ 2 ml Cố ệ ồ 2H5OH, đun nh .ẹ  
Rĩt dung d ch vào chén s  r i đ t ta th y ng n l a cĩ màu xanh l c ch ng tị ứ ồ ố ấ ọ ử ụ ứ ỏ 
H3BO3 cĩ tan trong C2H5OH.
b.  L y m t ít tinh th  borat Naấ ộ ể 2B4O7 vào chén s . Nh  lên vài gi t Hứ ỏ ọ 2SO4 đ cặ  
cho đ n khi tinh th  borat hồn tồn b  th m  t. Sau đĩ cho thêm 1 nhúm nhế ể ị ấ ướ ỏ 
17
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
CaF2 (ho c NaF) tr n đ u, đem đun cho đ n khi cĩ khĩi tr ng bay ra. Đ t trênặ ộ ề ế ắ ố  
khĩi tr ng, ta th y ng n l a cĩ màu xanh l c.ắ ấ ọ ử ụ
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
a. H3BO3 + 3C2H5OH  (C2H5O)3B + 3H2O
b. Na2B4O7 + H2SO4 + 5H2O  Na2SO4 + H3BO3
CaF2 + H2SO4  CaSO4 + 2HF
3HF + H3BO3  BF3 + 3H2O
 đi u ki n th ng, BFỞ ề ệ ườ 3  là m t ch t khí khơng màu và b c khĩi m nh trongộ ấ ố ạ  
khơng khí. Do trong khĩi tr ng t n t i nguyên t  Bo nên khi đ t ng n l a cĩ màuắ ồ ạ ố ố ọ ử  
xanh.
 K t lu n : ế ậ
Khi đ t cháy Bo cĩ màu l c đ c tr ng nên cĩ th  nh n bi t borat và axit boricố ụ ặ ư ể ậ ế  
b ng cách đ t chúngằ ố
18
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
Bài 5:  NIT  VÀ CÁC H P CH T NHĨM VAƠ Ợ Ấ
I. C  S  LÝ THUY T:Ơ Ở Ế
N m v ng các ph ng pháp đi u ch  Nắ ữ ươ ề ế 2, tính ch t c a axit nitric, tính ấ ủ
ch t các mu i nitrit, đi u ch  và tính ch t mu i NHấ ố ề ế ấ ố 3.
II. TH C HÀNH:Ự
1. Thí nghi m 1 Đi u ch  Nit :ệ ề ế ơ
 Cách ti n hành ­ Hi n t ng :ế ệ ượ
Cho  vào  ng nghi m 2g NaNOố ệ 2 và rĩt vào  ng 5ml dd NHố 4Cl bão hịa 
ta th y cĩ b t khí s i nh . Thu khí vào  ng nghi m l n ch a đ y n cấ ọ ủ ẹ ố ệ ớ ứ ầ ướ  
úp ng c trên 1 ch u đ ng n c. L y v  bào đang cháy đ a vào  ngượ ậ ự ướ ấ ỏ ư ố  
nghi m ch a khí v a thu đ c thì ta th y ng n l a t t ngay.ệ ư ừ ượ ấ ọ ử ắ
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
NH4Cl + NaNO2 NH4NO2 + NaCl
NH4NO2 N2   + 2H↑ 2O
Do khí thu đ c là Nượ 2 khơng th  duy trì s  cháy nên ng n l a t t ngay.ể ự ọ ử ắ
 K t lu n :ế ậ  Cĩ th  đi u ch  khí Nể ề ế 2 b ng cách nhi t phân mu i ằ ệ ố
amoni nitrit. Khí N2 khơng duy trì s  cháy.ự
2. Thí nghi m 2  ệ Tính ch t c a acid nitricấ ủ
 Cách ti n hành ­ Hi n t ng :ế ệ ượ
a. Cho vào 2  ng nghi m nh  m i  ng 3 gi t HNOố ệ ỏ ỗ ố ọ 3 đ m đ c.ậ ặ
 ng 1: thêm vào 1 m u Zn ta th y Zn tan ra, cĩ khí màu nâu b c lên, ph nỐ ẫ ấ ố ả  
ng t a nhi t m nh, dung d ch sau ph n  ng khơng màu.ứ ỏ ệ ạ ị ả ứ
 ng 2: thêm vào 1 m u Cu ta th y Cu tan ra, cĩ khí màu nâu bay ra, ph nỐ ẫ ấ ả  
ng t a nhi t m nh, dung d ch  cĩ màu xanh.ứ ỏ ệ ạ ị
b.  Cho vào  ng nghi m m t ít l u hu nh r i cho thêm 1ml HNOố ệ ộ ư ỳ ồ 3 đ mậ  
đ c và đun nh , l u hu nh tan ra. Thêm vào dung d ch trên 1ml dungặ ẹ ư ỳ ị  
d ch Baị 2+, cĩ k t t a màu tr ng xu t hi n.ế ủ ắ ấ ệ
19
Nhĩm 7 Báo cáo thí nghi m hĩa vơ cệ ơ
c. Cho vào  ng nghi m 1ml FeSOố ệ 4 bão hịa, 5­6 gi t Họ 2SO4 đ m đ c. Đậ ặ ể 
ng nghi m d i vịi n c l nh. Thêm t  t  1ml HNOố ệ ướ ướ ạ ừ ừ 3 lỗng d c theoọ  
thành  ng nghi m (khơng l c)ố ệ ắ
­ Dung d ch tr c khi cho HNOị ướ 3 vào cĩ màu xanh l  c a Feơ ủ 2+.
­ Khi cho HNO3 vào thì ph n dung d ch phía trên cĩ màu vàng nâu, đ ngầ ị ồ  
th i cĩ b t khí  thốt ra   gi a xu t hi n l p phân cách màu đen, dungờ ọ ở ữ ấ ệ ớ  
d ch phía d i v n màu xanh l .ị ướ ẫ ơ
­ Khi l c m nh dung d ch thì l p phân cách màu đen bi n m t, đ ng th iắ ạ ị ớ ế ấ ồ ờ  
cĩ khí khơng màu thốt ra hĩa nâu trong khơng khí và dung d ch sau cùngị  
cĩ màu nâu đ . ỏ
 Ph ng trình ph n  ng và gi i thích:ươ ả ứ ả
a.
Zn + 4HNO3, đđ Zn(NO3)2 + 2NO2i + H2O
Cu + 4HNO3, đđ Cu(NO3)2 + 2NO2i + H2O
S + 4HNO3, đđ  H2SO4 + 2NO2i + 2H2O
Ba2+ + SO42­  BaSO4i
b.
­ Dung d ch phía trên cĩ màu vàng nâu là do Feị 2+ b  oxy hĩa thành Feị 3+ theo 
ph n  ng (1). Khí NO t o thành đ c làm l nh d i vịi n c nên bả ứ ạ ượ ạ ướ ướ ị 
gi  l i trong dung d ch v i FeSOữ ạ ị ớ 4 ch a ph n  ng t o thành m t ph cư ả ứ ạ ộ ứ  
cĩ màu đen.  Khi l c m nh s  phân h y t o NO thốt ra ngồi r i hĩaắ ạ ẽ ủ ạ ồ  
nâu ngồi khơng khí.
6FeSO4 + 3H2SO4 + HNO3 3Fe2(SO4)3 + 2NOi + 4H2O (1)
FeSO4 + xNO  [Fe(NO)x]SO4 
 [Fe(NO)x]SO4  FeSO4 +xNOi
2NO + O2  2NO2
  K t lu n :ế ậ  HNO3 cĩ tính oxy hĩa m nh nên th  tác d ng đ c v iạ ể ụ ượ ớ  
h u h t kim lo i và phi kim cùng nhi u h p ch t cĩ tính kh  khác.ầ ế ạ ề ợ ấ ử
20