Ôn tập Tiếng Việt Lớp 4: Cấu tạo chung của bài văn miêu tả con vật

CẤU TẠO CHUNG CỦA BÀI VĂN MIÊU TẢ CON VẬT
1. Mở bài: 
Giới thiệu con vật định tả là con gì, một con hay cả bầy (Con vật đang ở đâu? Em thấy con vật này vào lúc nào?)
2. Thân bài:
a. Tả đặc điểm hình dáng bên ngoài của con vật (6-8 dòng) (mỗi dặc điểm 2-3 câu)
- Tả bao quát: vóc dáng, bộ lông hoặc màu da.
- Tả từng bộ phận: đầu ( tai, mắt...), thân hình, chân, đuôi.
b. Tả thói quen sinh hoạt và một vài hoạt động chính của con vật: (6-8 dòng) (mỗi hoạt động 2-3 câu)
- Tả một vài biểu hiện về tính nết, thói quen của con vật.
- Tả một số hoạt động chính của con vật: bắt mồi, ăn, kêu ( gáy, sủa...)...
- Chú ý kết hợp tả một vài nét về cảnh hoặc người liên quan đến môi trường sống của con vật.
3. Kết luận:
Nêu ích lợi của con vật và tình cảm của người tả đối với con vật. (kết bài mở rộng hoặc không mở rộng) (3-4 dòng)
B. MỘT SỐ DÀN Ý THAM KHẢO 
Dàn bài miêu tả con gà
1)  Mở bài	- Nhà em có nuôi nhiều gà.
- Em thích nhất là chú gà trống 
2) Thân bài
a) Hình dáng - Gà được nuôi bốn tháng tuổi, nặng gần ba kilogam.
- Bộ lông nhiều màu sắc sặc sỡ.
- Mình gà to bằng bắp đùi người lớn.
- Hai cánh to, lông cánh dài, màu cánh gián.
- Đuôi dài, cong và có nhiều màu lông xen lẫn nhau.
- Cổ gà to bằng bắp tay của em, lông cổ màu đen biếc.
- Mào gà đỏ chót, luôn lắc lư.
- Đôi mắt như hai hạt tiêu.
- Mỏ khoằm, nhọn và cứng.
- Đôi chân vàng óng, có cựa chìa ra, móng chân nhọn và sắc.
b)Hoạt động, tính nết - Gáy đúng giờ, tiếng gáy vang dài.
- Vỗ cánh và rướn cao cổ khi gáy.
- Có mồi thì tục tục kêu gà mái đến.
- Dũng cảm chống lại đối thủ.
3)Kết bài
- Gà trống rất có ích.
- Tiếng gáy của chú như tiếng gọi mọi người dậy sớm học bài, đi làm, chuẩn bị cho ngày mới.
- Em rất yêu chú gà và không quên chăm sóc chú để chú mãi là con vật nuôi đáng yêu và có ích.
 DÀN Ý 2 Tả con gà :
Mở bài : - Chú gà trống mẹ mới mua ở chợ về để làm giống. Chú gà đã trưởng thành một chàng thanh niên mập mạp, oai vệ lắm.
Hay Con gà được bà ngoại cho nhân dịp em về quê ăn giỗ. Con gà được hai tháng tuổi.
Thân bài :
a) Tả khái quát rồi đến tả chi tiết từng bộ phận của con gà.
- Nhìn tổng quát chú gà trống nhà em như một chàng thanh niên đang tuổi ăn, tuổi lớn.
- Nó cân nặng khoảng hơn một kg.
- Toàn thân chú được khoác một lớp lông vàng rực rỡ pha lẫn màu đen.
- Cái đầu tròn nhở được nổi bật giữa đàn bởi cái mào đỏ tươi.
- Cái miệng như hai mảnh thép vòng cung dùng để kiếm ăn và tự vệ.
- Đôi mắt tròn như hai viên bi lúc nào cũng sáng long lanh.
- Cổ của con gà trống này dài hơn các chị gà mái nhiều, nhất là da cổ lúc nào cũng đỏ au trông thật rắn rỏi.
- Đôi chân vừa to lại vừa cao màu vàng sậm. Cái cựa nhọn hoắt chòi ra như hai cái đinh to chắc.
b) Tả hoạt động của con gà.
- Gà thức dậy bao giờ cũng sớm hơn con người và mọi vật.
- Bao giờ thức dậy chú gà này cũng cất tiếng hót lảnh lót : Ò ó .o rộn khắp xóm làng.
- Hàng ngày chú thường đi theo mấy chị gà mái tơ để bảo vệ cũng như ve vãng các chị ấy.
- Chú ta thật thảo ăn, khi em cho gà ăn bao giờ chú cũng cất tiếng kêu gọi mời các chị gà mái tới cùng ăn.
- Chú ta sống rất hòa đồng cùng các bạn gà hàng xóm, chú vui vẻ khi các con gà khác đến vườn nhà chú chơi, mỗi khi các con gà khác đến chơi trông chú vui vẻ hẳn lên.
Kết bài :- Em yêu chú gà trống này không chỉ vì nét đẹp oai vệ của nó mà nó còn là chiếc đồng hồ báo thức vui nhộn và rất đúng giờ.
Hay : - Chú gà trống đã báo thức em dậy chuẩn bị cho bài học ngày mai. Vì vậy, em rất yêu chú gà trống này.
DÀN Ý 4: Tả con chó :
Mở bài : - Từ trước đến nay nhà em ít nuôi con vật nào trong nhà nhưng hôm nay lại xuất hiện con chó lai này đó là món quà bà ngoại đã cho em nhân lúc em về quê ăn giỗ.
Hay : - Mỗi khi đi học về mọi mệt mỏi, nóng nực trong người được tan biến đi đó là nhờ con chó Mực – người bạn thân thiết nhất của em.
Thân bài : 
a) Tả khái quát rồi đến tả chi tiết từng bộ phận của con chó.
- con Mực nhập khẩu vào nhà em khi nó còn là một cậu bé nhỏ xíu, vậy mà giờ nó đã cao lớn rồi.
- Toàn thân nó được bao bọc bởi lớp áo màu đen hung.
- Nó nặng khoảng mười lăm ký lô gam.
- Cái đầu nó to như trái bưởi với hai cái tai lúc nào cũng cúp xuống, hai cái tai chỉ dựng đứng lên khi nó đang hóng nghe ai nói chuyện mà thôi.
- Đôi mắt to màu nâu sẫm.
- Chiếc mũi lúc nào cũng ươn ướt, hít hít như muốn tìm kiếm vật gì vậy.
- Mõm chú to và dài, mỗi khi chú ngáp lộ rõ mấy cái răng nhọn hoắt, cái lưỡi màu hồng hay lè ra ngoài.
b) Tả hoạt động của con chó.
- Mực rất khôn ngoan, mỗi khi em vui bảo nó nằm xuống, hay bắt tay là nó làm liền.
- Chú là loài vật rất thính, khách lạ hay quen vào nhà chú đều phân biệt được hết. Khách lạ thì chú sủa những tràn dài như báo hiệu cho chủ biết, còn khách quen thì chú ngỏ ngoảy đuôi vui mừng như là hiếu khách lắm vậy.
- Mực thường ngủ ngoài hiên nhà để trông coi nhà và đàn gà của mẹ. Không một tiếng động nhở nào mà chú không phát hiện được cả. Dù ai trong gia đình em đi đâu thật xa, thật lâu không về nhưng khi về đến cổng là con Mực đã nhảy ào ra mừng rỡ.
Kết bài : Người ta nói “ Chó là loài vật trung thành với chủ nhất” quả không sai chút nào. Em yêu con Mực như một người bạn thân của mình, nhất là những lúc ở nhà một mình Mực đúng là niềm vui của em.
Dàn ý tả con mèo
I. Mở bài: Giới thiệu về con mèo
II. Thân bài:
1. Tả bao quát:
- Con mèo của bạn thuộc giống mèo gì?
- Con mèo bao nhiêu tuổi và bao nhiêu kí.
- Con mèo khoác lên mình bộ long màu gì.
2. Tả chi tiết
- Đầu: đầu nó tròn như trái banh
- Mắt: long lanh
- Hai cái tai: vểnh vểnh hình tám giá trong vui mắt
- Mũi: phơn phớt hồng bao giờ cũng ươn ướt
- Bộ ria bao giờ cũng vểnh trông rất oai vệ
- Đuôi: bao giờ cũng vẫy vẫy, dài khoản 15cm
- Chân: có móng vuốt
3. Hoạt động, tính nết của mèo
- Ban ngày mèo rất thảnh thơi vui chơi, nô đùa
- Khi ăn rất từ tốn và gọn gang
- Khi bắt chuột, toàn thân im phắc, đôi mắt mở to chăm chú nhìn về phía trước rồi bất chợt lao nhanh.
III. Kết bài
- Nêu cảm nghĩ về con mèo
- Nêu tình cảm của bạn với con mèo
Dàn ý viết bài
I.           Mở bài: Nhà em có chuột, mẹ mua một con mèo, nay nó đã lớn.
II.          Thân bài
a.                               Tả hình dáng
-       Mèo dài gần hai gang tay, loại mèo tam thể: trắng, nâu, xám.
-       Lông mèo dày và rất mượt.
-       Đầu mèo tròn như cuộn len nhỏ tròn, thân thon thon.
-       Chân cao, rắn rỏi: ngón chân ngắn có móng vuốt nhọn sắc.
-       Mắt mèo xanh, tròn như hai hòn bi ve trong suốt.
-       Mũi hồng hồng, nhỏ xíu; ria mép dài vươn về hai phía như những chiếc ăng-ten cực nhạy.
b.                               Tả hoạt động, tính nết
-       Ban ngày mèo thường thong thả dạo chơi trong nhà, thỉnh thoảng nhảy nhót đùa giỡn, vồ đuổi mấy chú gián.
-       Khi ăn từ tốn, gọn gàng.
-       Khi bắt chuột, toàn thân im phắc, đôi mắt mở to chăm chú nhìn về phía trước rồi bất chợt lao nhanh.
III.         Kết luận
Con mèo nhà em rất dễ thương. Nó thường xán đến mỗi khi em đi học về.
Dàn ý tả đàn chim bồ câu
1. Mở bài:
* Giới thiệu chung:
- Đàn chim của nhà em hay của ai? Nuôi từ bao giờ?
- Nuôi ở đâu? Đàn chim đông hay ít?
2. Thân bài:
* Tả đàn chim:
- Hình dáng, màu sắc.
- Thói quen sinh hoạt (ăn uống, bay lượn... ).
*Tả cảnh chim mẹ mớm mồi cho chim con:
- Ăn no, chim mẹ bay lên tổ.
- Chim con ra tận cửa đón mẹ, há mỏ chờ...
- Chim mẹ mớm mồi cho con.
3. Kết bài:
* Cảm nghĩ của em:
- Yêu thích.
- Cảm động trước cảnh chim mẹ săn sóc chim con.
Tả con chó
Mở bài : Đêm trước nhà em bị trộm vào nhà bắt hết đàn gà mà mẹ đã chăm nuôi, vì vậy ba đã xin về mộtcon chó để nó coi nhà. Lúc đầu em cũng chẳng để ý đến nó lắm nhưng lâu dần em lại thương nó nhiềuhơn.
Thân bài : Con chó khi về nhà em nó còn bé tẹo, trông nó như một đứa trẻ thật dễ thương, em đặt cho nócái tên là Bin Bin. Hàng ngày Bin Bin chỉ quanh quẩn trong nhà vì nó còn lạ nhà, nó đang dần làm quenvới mọi thành viên trong gia đình em. Bin Bin khoác cho mình bộ áo màu nâu lông xù bầu bĩnh, cái mặtcủa chú có vẻ ngơ ngác trông thật tội nghiệp. Cái đầu của nó chỉ to bằng khoảng cái đèn pin của ba vớihai cái tai dựng đứng lên. Đôi mắt của chú trong xanh như màu nước biển, chứa đựng tất cả sự tinh khôncủa loài chó. Cái mũi chú thon nhỏ lúc nào cũng khịt khịt xuống đất thật đáng ghét. Mới về nhà em thôivậy mà chú dám chơi đùa giấu đôi dép em, hay lại tha nó đi bỏ nơi khác làm em tìm kiếm khắp nhà thậtbực mình. Đặc biệt con Bin Bin đánh hơi rất thính, em chơi trò trốn tìm với nó nhưng trốn chỗ nào Binbin cũng phát hiện ra hết. Khi phát hiện ra em thể nào chú cũng sủa inh ỏi cả nhà lên. Con chó là loài vật thật thông minh nhất là chú biết phân biệt khách quen và lạ. Mỗi khi có kháchđến nhà, em ở sau bếp cũng có thể biết đó là khách quen hay lạ qua tiếng sủa của nó. Khách nào mà lạ thểnào chú ta cũng sủa to với những tràng dài không ngớt, còn khách quen chú ta ngoe ngoảy cái đuôi vuimừng. Con Bin nhà em đón khách chẳng khác gì con người cả, khách quen vào nhà em ra hiệu là chú đưahai chân trước mình lên như muốn bắt tay với khách vậy. Làm xong thủ tục em bảo nó lui ra đằng sauBinBin như biết ý cúi mặt chạy thẳng ra sau liền. Người ta nói “Chó là loài vật khôn ngoan và trungthành” bây giờ em mới thấy đó là sự thật. 
Kết bài : Em quý Bin Bin nhà em lắm, em thật hạnh phúc khi mỗi buổi đi về là nó lại ra đón em ở tậnngõ. Khi thấy em đằng xa là Bin Bin đã chạy lại vui mừng giơ hai cái chân lên cho em nắm rồi em và nócùng vào nhà.
Tả con gà : 
Mở bài : Gà trống nhà tôi được mẹ chọn rất kỹ từ đàn gà của ông ngoại để mẹ làm giống. Vì vậy, chú trởnên đặc biệt nhất trong đàn gà nhà em.
 Thân bài : Ngày chú gà trống mới về nhà em nặng khoảng một kg nhưng giờ đây chú nặng gần ba kýnhờ sự chăm sóc của mẹ và của em nữa. Từ một chú gà non ngơ ngác giờ nhìn thân hình chú vạm vỡ nhưchàng lực sĩ chuẩn bị lên võ đài. Toàn thân chú được bao bọc bởi một lớp lông màu vàng chen lẫn vàichiếc lông đên mượt. Cái đầu chú nổi bật nhất giữa đàn nhờ cái mào đỏ tươi như càng tôn lên vẻ chủ soáicủa chú. Cái cổ của chú dài hơn hẳn các chị gà mái, nhất là da cổ lúc nào cũng đỏ càng thêm phần rắn rỏicủa một chàng thanh niên đã trưởng thành. Đôi mắt tròn to như hai hạt nhãn cứ đưa qua đưa lại như muốnđưa tình với các chị gà mái tơ trong đàn. Cái mỏ nhọn cong xuống như mỏ con vẹt là phương tiện kiếmăn cũng là để tự vệ của chú. Đôi chân vừa to, vừa cao được bao bọc bởi lớp da màu vàng sậm cứng cáp.Hai cái cựa chòi ra như hai cái đinh nhọn hoắt. Bộ lông của chú đủ màu vươn dài ra cong như cái liềmtrông thật bảnh bao. Sáng nào cũng vậy, mọi người còn đang trong giấc ngủ say nồng, thì chú ta đã cất tiếng gáy vangdậy cả xóm. Thế là mọi người đã được báo thức chuẩn bị cho một ngày mới lại bắt đầu. Lúc này mẹ đãdậy ra mở chuồng cho gà ăn. Mỗi khi cho gà ăn, nhìn chú ta thật là thảo ăn, có miếng gì ngon chú đều kêugọi các con mái khác tới cùng ăn. Đối với bạn bè trong xóm, chú sống rất hòa đồng, chỉ khi nào các conmái bị đe dọa chú mới ra tay bảo vệ mà thôi. 
Kết bài : Chú gà trống nhà em là cái đồng hồ báo thức thật sinh động và vui nhộn. Cái đồng hồ với âmthanh tiếng chuông vang xa không chỉ báo thức cho mỗi mình em và báo thức cho mọi người cùng dạyđúng giờ để chuẩn bị công việc của mình.