Giáo án lớp 9 môn ngữ văn - Nghị luận về xã hội

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Đề bài: 
 Trong cuộc thi Tìm kiếm Tài năng Việt Nam (Vietnam’s got talent) năm 2016, thí sinh Nguyễn Thị Thanh Thúy, 59 tuổi đến từ Lâm Đồng đã gây xúc động cho toàn thể giám khảo cùng khán giả bởi câu chuyện về cuộc sống trên đồi cao, không nước sạch, không đèn điện, hành nghề từ thiện giúp đỡ trẻ em bại liệt cùng người em gái. 
Chia sẻ về hoàn cảnh của mình, người phụ nữ có gương mặt khắc khổ bình thản trả lời: “Không sao đâu, cứ bình tĩnh sống”. Câu nói trên gợi suy nghĩ gì về thái độ lạc quan trong cuộc sống? 
 Bằng một bài văn không quá 300 từ, hãy trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề này. 
Gợi ý làm bài
I. Mở bài 
 Khi nhà văn Ernest Hemingway than thở với nhà thơ Ezra Pound chiếc vali chứa những bản thảo mà ông nâng niu như những viên đá quý của mình bị mất, thi sĩ thông thái lạc quan cho rằng đây là lúc Hemingway sẽ có thể bắt đầu tác phẩm của mình một cách hoàn hảo nhất với cái dở được bỏ đi, cái hay được giữ lại. Và Hemingway đã trở thành tác gia vĩ đại của nền văn học Mỹ như thế. 
 Mỗi con người luôn cần nuôi dưỡng sự lạc quan trong mình, đặc biệt trước những khó khăn thách thức muôn hình vạn trạng của cuộc sống, như câu nói của người phụ nữ đã từng làm xúc động khán giả Việt trong một chương trình truyền hình thực tế thời gian qua:”Không sao đâu, cứ bình tĩnh sống”. 
II. Thân bài 
1. Giải thích câu nói 
 - “Không sao đâu”: lời động viên trước những khó khăn, nghịch cảnh trong cuộc sống. 
 - “Cứ bình tĩnh sống”: lời nhắc nhở về thái độ sống lạc quan, bình thản trước mọi hoàn cảnh. 
=> Câu nói ngắn gọn, giản dị đã làm nổi bật một triết lí sống sâu sắc: sống lạc quan. 
2. Vì sao phải có thái độ lạc quan trước cuộc sống? 
 - Khách quan: Cuộc sống bên cạnh những niềm vui, sự hân hoan hay thành tựu luôn là nỗi buồn, sự thất vọng hay thất bại. Con đường trải ngập hoa hồng cũng là con đường của những chiếc gai nhọn sắc. 
 - Chủ quan: Không ai khác, bạn là người duy nhất quyết định thái độ sống của mình trước mọi hoàn cảnh. Nếu bạn dùng lăng kính u ám rọi chiếu vào mọi thứ xung quanh mình, vạn vật có đẹp đẽ nhường nào cũng biến thành một sắc xám; ngược lại, một vũng nước tù đọng dưới màn trời đêm cũng có thể lấp lánh những ánh sao nếu bạn nhìn ngắm mọi thứ với ánh nhìn lạc quan.
3. Lợi ích của thái độ sống lạc quan 
Sống lạc quan giúp mỗi ngày trở nên tràn ngập niềm vui, những điều thú vị. Trước những khó khăn, thái độ sống lạc quan giúp mỗi người luôn nhận ra mặt tích cực của mọi vấn đề, nhận ra những cơ hội mà người tiêu cực không thể nhận ra, từ đó gặt hái được những thành công trong cuộc sống. 
Dẫn chứng 
 - Cá nhân: Câu chuyện của thí sinh 59 tuổi vượt lên khó khăn của bản thân để đem tình thương chữa bệnh cứu người, đem tiếng hát của mình làm cuộc sống thêm tươi đẹp. 
- Tập thể: Câu chuyện của đất nước Nhật Bản vươn mình sau những thảm họa tự nhiên bằng tinh thần lạc quan khiến cả thế giới phải thán phục. 
4. Làm sao để xây dựng thái độ lạc quan? 
- Làm việc tốt mỗi ngày để tạo ra nguồn năng lượng tích cực trước mọi điều trong cuộc sống. 
- Tự khen thưởng bản thân mình vì một điều tốt lành, một sự may mắn nhỏ bé nhất. 
5. Lật ngược vấn đề 
- Lạc quan không phải là luôn nhìn cuộc đời bằng lăng kính màu hồng, ngây thơ, thậm chí mù quáng trước những vấn đề đặt ra trong cuộc sống. 
- Thái độ sống lạc quan, an nhiên, bình thản phải bắt nguồn từ sự thấu hiểu bản thân mình, nắm vững những quy luật trong cuộc sống. 
III. Kết bài 
- Bằng câu nói giản dị và câu chuyện xúc động của cuộc đời mình, người phụ nữ nơi đồi cao Lâm Đồng đã trở thành một tấm gương về thái độ sống tích cực, lạc quan trong cuộc sống. 
- Với những khó khăn thách thức đang chờ đợi trước mắt, người trẻ cần nuôi dưỡng thái độ sống lạc quan để trải nghiệm và học hỏi niềm vui và nỗi buồn, từ thành tựu và thất bại.
Đề bài: 
 “Thành công chỉ đến khi chúng ta cố gắng hết sức và không ngừng hoàn thiện bản thân mình”. 
 Suy nghĩ gì về sự thành công từ câu nói trên? Bằng một bài văn không quá 300 từ, hãy trình bày quan điểm của bản thân về vấn đề này.
GỢI Ý:
I. Mở bài
Trong thế giới rộng lớn này, mỗi con người lại có những bí quyết riêng để thành công: người làm việc chăm chỉ để tích lũy từng ngày, người dám mạo hiểm tất cả để theo đuổi giấc mơ, người bồi dưỡng và phát triển khả năng thiên phú.
Tuy nhiên, những con người thành công ấy luôn gặp nhau ở sự nỗ lực hết mình và hoàn thiện bản thân, giống như một câu nói: “Thành công chỉ đến khi chúng ta cố gắng hết sức và không ngừng hoàn thiện bản thân mình”.
II. Thân bài
 1. Giải thích
Nhận định đã đưa ra những điều kiện để con người vươn tới thành công:
- “Cố gắng hết sức”: nỗ lực đến tận độ, kiên trì, bền bỉ.
- “Không ngừng hoàn thiện bản thân mình”: rèn luyện, bồi đắp bản thân, không dễ dàng hài lòng với chính mình.
Để chiếm lĩnh thành công, chúng ta cần nỗ lực không ngừng nghỉ và luôn luôn cầu tiến, hoàn thiện bản thân mình.
2. Nguyên nhân
 *Khách quan: Thành công là điều không dễ dàng đạt được hay có thể nắm bắt trong cuộc sống.
 + Đôi khi, thành công đến sau mỗi thất bại, vì vậy, nếu bỏ cuộc giữa chừng thì bạn không bao giờ vươn tới 
 mục tiêu của mình.
 + Thành công cũng không đến với những người không chịu thay đổi theo chiều hướng tích cực và cũng không 
 ở lại quá lâu với những ai dễ dàng hài lòng với bản thân.
 *Chủ quan: Con người là chủ thể quyết định suy nghĩ, hành vi của chính mình và kết quả của mỗi việc làm, hành động của họ. Do đó, thành công chỉ gõ cửa nhà bạn khi bạn không ngừng cố gắng và hoàn thiện bản thân.
Dẫn chứng:
 - Leonardo Davinci trở thành danh họa kiệt xuất thế giới nhờ tháng ngày khổ luyện vẽ những quả trứng để rồi hoàn thiện kĩ năng của mình hơn qua mỗi bức hình tưởng chừng như đơn giản.
 - Các vận động viên Trung Quốc giành được thứ hạng cao trong các đại hội thể thao thế giới do luyện tập gian khổ ngay từ thuở lên 5, 6. Đằng sau mỗi tấm huy chương là những giọt mồ hôi, nước mắt nơi phòng tập đã tuôn rơi.
3. Lật ngược, mở rộng vấn đề
- Theo đuổi thành công đến cùng không có nghĩa là bất chấp tất cả để có được điều mình mong muốn.
- Thành công chỉ bền vững nếu con người cố gắng dựa trên nội lực của bản thân và không ngừng hoàn thiện chính mình.
4. Đánh giá
- Câu nói đã đưa ra định hướng đúng đắn cho mỗi cá nhân về cách thức, điều kiện để đạt được thành công.
- Trong xã hội hiện tại, khi một bộ phận thanh thiếu niên đang thể hiện những suy nghĩ lệch lạc về thành công cũng như con đường để đạt được thành công, những “hot boy tự xưng”, các trò lố càng xuất hiện dày đặc gây ảnh hưởng xấu đến nhận thức của người trẻ. Câu nói trong trường hợp này có giá trị cảnh tỉnh thực sự sâu sắc.
III. Kết bài
- Nhận định đã nêu lên một góc nhìn về thành công, chia sẻ cách thức để vươn tới thành công trong cuộc sống.
- Người trẻ hiện nay cần phải xác định được những mục tiêu đúng đắn, cố gắng hết mình và hoàn thiện bản thân mỗi ngày để đạt được sự thành công hằng mong đợi.
Xin Hãy Lưu Tâm.
Đừng ăn chơi, khi Mẹ còn cực khổ.
Đừng đua đòi, khi Cha đổ mồ hôi.
Đừng vô tâm, sống chỉ biết mình thôi.
Đừng mê muội, mộng mơ hư ảo.
Đừng xa hoa, khi Mẹ già tần tảo.
Đừng ảo huyền, gây phiền não Cha yêu.
Đừng ra đường, với cái mặt tự kiêu.
Đừng cao ngạo, mà chê bai kẻ yếu.
Đừng Phung phí, khi gia đình túng thiếu.
Đừng vì tiền, mà bất hiếu song thân.
Đừng cải lời, khi Cha Mẹ khuyên răn.
Đừng vội vã, phân chia lối sống.
Đừng quá lời, khi mình máu đang nóng.
Đừng bỏ nhà, khi Cha Mẹ ngóng trông.
Đừng dạy khờ, với suy nghĩ chưa thông.
Đừng kêu ngạo, khi mình còn dốt nát...