Đề thi khảo sát chất lượng Chuyên đề lần 2 môn ngữ văn 10. Năm học: 2015 - 2016 thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

Sở GD & ĐT Vĩnh Phúc ĐỀ THI KSCL CHUYÊN ĐỀ LẦN 2
Trường THPT Liễn Sơn Môn Ngữ văn 10. Năm học: 2015 - 2016
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (2,0 điểm)
	Đọc đoạn văn sau đây và trả lời các câu hỏi từ Câu 1 đến Câu 4:
" (1) Thật vậy, Nguyễn Du - đại thi hào của dân tộc từng viết: “Sách vở đầy bốn vách/ Có mấy cũng không vừa”. Đáng tiếc, cuộc sống hiện nay dường như “cái đạo” đọc sách cũng dần phôi pha. Sách in nhiều nơi không bán được, nhiều nhà xuất bản đóng cửa vì thua lỗ, đặc biệt sách bị cạnh tranh khốc liệt bởi những phương tiện nghe nhìn như tivi, Ipad, điện thoại Smart, và hệ thống sách báo điện tử trên Internet. Nhiều gia đình giàu có thay tủ sách bằng tủ ... rượu các loại. Các thư viện lớn của các thành phố hay của tỉnh cũng chỉ hoạt động cầm chừng, cố duy trì sự tồn tại.
...(2) Bỗng chợt nhớ khi xưa còn bé, với những quyển sách giấu trong áo, tôi có thể đọc sách khi chờ mẹ về, lúc nấu nồi cơm, lúc tha thẩn trong vườn, vắt vẻo trên cây, lúc chăn trâu, lúc chờ xe bus... Hay hình ảnh những công dân nước Nhật mỗi người một quyển sách trên tay lúc ngồi chờ tàu xe, xem hát, v.v... càng khiến chúng ta thêm yêu mến và khâm phục. Ngày nay, hình ảnh ấy đã bớt đi nhiều, thay vào đó là cái máy tính hay cái điện thoại di động. Song sách vẫn luôn cần thiết, không thể thiếu trong cuộc sống phẳng hiện nay...”
 (Trích “Suy nghĩ về đọc sách” – Trần Hoàng Vy, 
 Báo Giáo dục & Thời đại, Thứ hai ngày 13.4.2015)
Câu 1. Hãy ghi lại câu văn nêu khái quát chủ đề của đoạn trích trên. 
Câu 2. Trong đoạn (2), tác giả chủ yếu sử dụng thao tác lập luận nào? 
Câu 3. Hãy giải thích vì sao tác giả lại cho rằng: cuộc sống hiện nay dường như “cái đạo” đọc sách cũng dần phôi pha? 
Câu 4. Anh/chị hãy nêu ít nhất 02 tác dụng của việc đọc sách. Trả lời trong khoảng 5-7 dòng. 
II. PHẦN LÀM VĂN (8,0 điểm)
Cảm nhận về nhân vật Mị Châu trong truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy”, có người khẳng định: Phút sai lầm của một người, dân tộc phải trả giá bằng một ngàn năm nô lệ. Tội đó của Mị Châu không thể dung tha. Lại có người viết:
 Am Mị Châu thờ bức tượng không đầu
 Cảnh báo một trái tim khờ dại
 Thử hỏi, nửa thế giới này đang tồn tại
 Đã yêu rồi, ai không giống Mị Châu? 
Thông qua việc phân tích nhân vật Mị Châu, anh (chị) hãy bình luận những ý kiến trên và đưa ra quan điểm của bản thân mình.
-----------------------------Hết------------------------------
Sở GD & ĐT Vĩnh Phúc ĐÁP ÁN ĐỀ THI KSCL CHUYÊN ĐỀ LẦN 2
Trường THPT Liễn Sơn Môn Ngữ văn 10. Năm học: 2015 - 2016
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. LƯU Ý CHUNG
	- Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm.
	- Khi chấm giám khảo cần chủ động linh hoạt đáp án, áp dụng nhiều mức điểm một cách hợp lý, khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.
	- Thí sinh có thể làm bài theo những cách khác nhau, nhưng phải đảm bảo những yêu cầu về kiến thức. 
	- Điểm của bài thi là tổng điểm của các câu cộng lại cho từ điểm 0 đến 10. Điểm lẻ của từng câu làm tròn đến 0,25; của cả bài làm tròn đến 0,5. Dưới đây là những ý cơ bản thí sinh cần đáp ứng.
II. ĐÁP ÁN
Câu
Nội dung
Điểm
I
Đọc đoạn văn sau đây và trả lời các câu hỏi từ Câu 1 đến Câu 4
1
Câu văn nêu khái quát chủ đề của văn bản: Song sách vẫn luôn cần thiết, không thể thiếu trong cuộc sống phẳng hiện nay.
0,5
2
Trong đoạn (2), tác giả chủ yếu sử dụng thao tác lập luận so sánh.
0,25
3
Tác giả cho rằng “cuộc sống hiện nay dường như “cái đạo” đọc sách cũng dần phôi pha” vì ở thời đại công nghệ số, con người chỉ cần gõ bàn phím máy tính hoặc điện thoại di động đã có thể tiếp cận thông tin ở nhiều phương diện của đời sống, tại bất cứ nơi đâu, trong bất kì thời gian nào, nên việc đọc sách đã dần trở nên phôi pha.
0,5
4
- Yêu cầu hình thức: Viết đúng hình thức đoạn văn, quy định về số dòng, các câu văn liên kết chặt chẽ với nhau làm nổi bật chủ đề chung. 
- Yêu cầu nội dung: thí sinh có thể trình bày tự do, sáng tạo nhưng phải phù hợp với yêu cầu của đề bài: Nêu ít nhất 02 tác dụng của việc đọc sách. 
0,25
0.5
II
Cảm nhận về nhân vật Mị Châu trong truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy” có người khẳng định: Phút sai lầm của một người, dân tộc phải trả giá bằng một ngàn năm nô lệ. Tội đó của Mị Châu không thể dung tha. Lại có người viết:
 Am Mị Châu thờ bức tượng không đầu
 Cảnh báo một trái tim khờ dại
 Thử hỏi, nửa thế giới này đang tồn tại
 Đã yêu rồi, ai không giống Mị Châu? 
Thông qua việc phân tích nhân vật Mị Châu, anh (chị) hãy bình luận những ý kiến trên và đưa ra quan điểm của bản thân mình.
1
- Giới thiệu truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy”.
- Đưa ra hai ý kiến bàn luận.
0,5
2
 Giải thích ý kiến
1,0
- Ý kiến thứ nhất nhấn mạnh vào hậu quả sự sai lầm của Mị Châu, từ đó đưa ra lời luận tội nghiêm khắc.
- Ý kiến thứ hai (phát biểu ở dạng đoạn thơ) thiên về tìm nguyên nhân của sự sai lầm, đặt ra câu hỏi nhằm bênh vực Mị Châu, cho sự “khờ dại” đó là bản chất của tình yêu, bản chất của người phụ nữ khi yêu.
=> Mỗi ý kiến một quan điểm đánh giá khác nhau về nhân vật Mị Châu, kẻ kết tội, người bênh vực. Đó cũng là sự phong phú trong tiếp nhận văn học, sự hấp dẫn mà hình tượng văn học tạo ra.
3
Phân tích nvật Mị Châu, bình luận những ý kiến trên.
a
Phân tích nhân vật
- Giới thiệu khái quát về nhân vật
- Sự sai lầm của Mị Châu:
+ Mị Châu không chỉ là một người dân của đất nước Âu Lạc mà còn là một nàng công chúa, có vai trò quan trọng đối với cả quốc gia, nhưng nàng đã ngây thơ không cảnh giác, coi bí mật quốc gia như tài sản riêng của gia đình. Nàng cho Trọng Thuỷ xem nỏ thần, lại còn giảng giải cho y cách sử dụng nỏ. Hành động đó đã vô tình tiếp tay cho kẻ thù có thêm cơ hội thôn tính nước Âu Lạc.
+ Khi chiến tranh xảy ra, Mị Châu vẫn rắc lông ngỗng dọc đường chạy loạn. Một lần nữa Mị Châu đã vô tình chỉ dẫn cho quân giặc chạy theo, đưa hai cha con đến chỗ cùng đường tuyệt lộ. Nàng chỉ kịp nhận ra sự thật đau lòng trước lúc rơi đầu.
- Nguyên nhân của sự sai lầm: sự thiếu cảnh giác của bản thân nàng.
- Hậu quả của sự sai lầm: Dân tộc rơi vào chiến tranh, loạn lạc, nước mất, nhà tan. Nàng chết dưới lưỡi kiếm oan nghiệt của cha.
- Thái độ của tác giả dân gian với sai lầm đó của Mị Châu:
+ Tác giả dân gian đã để thần Kim Quy hiện lên quát lớn “Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó”. Câu nói ấy cũng đồng thời là lời kết tội đanh thép của công lí, của nhân dân cho hành động vô tình mà phản quốc của Mị Châu. Đó cũng là bài học đắt giá về mối quan hệ giữa tình cảm cá nhân với trách nhiệm công dân.
3,5
b
Bình luận hai ý kiến
- Ý kiến thứ nhất đúng khi luận tội Mị Châu với những hậu quả mà sai lầm của nàng đã gây ra. Ý kiến thứ hai tỏ ra có lý khi tìm nguyên nhân của sự sai lầm là do bản chất của trái tim yêu. 
- Tuy nhiên, cần đặt tình yêu đôi lứa trong mối quan hệ với vận mệnh quốc gia, vận mệnh cộng đồng, để thấy: Trong một đất nước nhiều giặc giã, luôn đứng trước nguy cơ của những cuộc xâm lược, một nàng công chúa chỉ biết lắng nghe tiếng nói của con tim, của tình yêu mà vô tình với sự sống còn của xã tắc chính là có tội. 
- Ngay bản thân Mị Châu trước khi chết cũng nhận ra tội lớn của mình, nàng chỉ mong rửa tiếng “bất trung, bất hiếu” chứ không kêu oan, cũng không xin tha tội. Mị Châu được người Âu Lạc xưa và người Việt Nam đời đời thương xót chính là vì đã biết tội, dám nhận tội và cam lòng chịu tội.
1,5
4
Quan điểm của cá nhân
 Học sinh có thể nêu quan điểm riêng của bản thân mình theo nhiều cách khác nhau vẫn có thể được chấp nhận, miễn là có các lập luận và lí lẽ logic, thuyết phục.
1,0
5
- Khái quát lại các ý kiến vừa bàn luận.
- Bài học tự rút ra cho bản thân.
0,5
-----------------------------Hết------------------------------