§Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 1) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) C©u 1 (3 ®iÓm). ChØ ra vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña nh÷ng quan hÖ tõ trong nh÷ng c©u th¬ sau: “ R¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆn Mµ em vÉn gi÷ tÊm lßng son”. ( B¸nh tr«i níc - Hå Xu©n H¬ng) C©u 2: (7 ®iÓm). Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “§ång bµo ta ngµy nay còng rÊt xøng ®¸ng víi tæ tiªn ta ngµy tríc. Tõ c¸c cô giµ tãc b¹c ®Õn c¸c ch¸u nhi ®ång trÎ th¬, tõ nh÷ng kiÒu bµo ë níc ngoµi ®Õn nh÷ng ®ång bµo ë vïng t¹m bÞ chiÕm, tõ nh©n d©n miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, ai còng mét lßng nång nµn yªu níc, ghÐt giÆc. Tõ nh÷ng chiÕn sÜ ngoµi mÆt trËn chÞu ®ãi mÊy ngµy ®Ó b¸m s¸t lÊy giÆc ®Æng tiªu diÖt giÆc, ®Õn nh÷ng c«ng chøc ë hËu ph¬ng nhÞn ¨n ®Ó ñng hé bé ®éi, tõ nh÷ng phô n÷ khuyªn chång con ®i tßng qu©n mµ m×nh th× xung phong gióp viÖc vËn t¶i, cho ®Õn c¸c bµ mÑ chiÕn sÜ s¨n sãc yªu th¬ng bé ®éi nh con ®Î cña m×nh. Tõ nh÷ng nam n÷ c«ng nh©n vµ n«ng d©n thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, kh«ng qu¶n khã nhäc ®Ó gióp mét phÇn vµo kh¸ng chiÕn, cho ®Õn nh÷ng ®ång bµo ®iÒn chñ quyªn ®Êt ruéng cho ChÝnh phñ. Nh÷ng cö chØ cao quý ®ã, tuy kh¸c nhau n¬i viÖc lµm, nhng ®Òu gièng nhau n¬i nång nµn yªu níc”. (Hå ChÝ Minh, Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta) C©u 3 (10 ®iÓm). Cã ý kiÕn ®· nhËn xÐt r»ng: "Th¬ ca d©n gian lµ tiÕng nãi tr¸i tim cña ngêi lao ®éng. Nã thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp cña nh©n d©n ta." Dùa vµo nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao mµ em ®· ®îc häc vµ ®äc thªm, em h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn. ĐÁP ÁN C©u 1 (3 ®iÓm) * Yªu cÇu 1 (1,0 ®iÓm): ChØ ra nh÷ng quan hÖ tõ: MÆc dÇu, mµ. * Cho ®iÓm: ChØ ®óng mçi tõ cho 0,5 ®iÓm. * Yªu cÇu 2: Ph©n tÝch ®îc ý nghÜa cña viÖc sö dông quan hÖ tõ (2,0 ®iÓm): - ViÖc sö dông c¸c quan hÖ tõ mÆc dÇu, mµ chØ sù ®èi lËp gi÷a bÒ ngoµi cña chiÕc b¸nh tr«i níc víi c¸i nh©n cña nã, chiÕc b¸nh tr«i cã thÓ r¾n hay n¸t, kh« hay nh·o lµ do tay ngêi nÆn nhng dï thÓ r¾n hay n¸t, kh« hay nh·o th× bªn trong còng cã nh©n mµu hång son, ngät lÞm. - §ã còng lµ sù ®èi lËp gi÷a hoµn c¶nh x· héi víi viÖc gi÷ g×n tÊm lßng son s¾t cña ngêi phô n÷. - ViÖc sö dông cÆp quan hÖ tõ trªn t¹o nªn mét c¸ch dâng d¹c vµ døt kho¸t thÓ hiÖn râ th¸i ®é quyÕt t©m b¶o vÖ gi÷ g×n nh©n phÈm cña ngêi phô n÷ trong bÊt cø hoµn c¶nh nµo. - ViÖc dïng cÆp quan hÖ tõ trªn còng ®· thÓ hiÖn th¸i ®é ®Ò cao, bªnh vùc ngêi phô n÷ cña Hå Xu©n H¬ng. C©u 2 (7 ®iÓm) * Yªu cÇu: - §o¹n v¨n nãi vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n trong v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta cña Hå ChÝ Minh. - §o¹n v¨n ®· sö dông phÐp lËp luËn chøng minh, c¸ch lËp luËn rÊt râ rµng theo quan hÖ Tæng - Ph©n - Hîp giµu søc thuyÕt phôc: + C©u më ®o¹n nªu luËn ®iÓm: §ång bµo ta ngµy nay còng rÊt xøng ®¸ng víi tæ tiªn ta ngµy tríc ®Ó giíi thiÖu tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta ngµy nay ®ång thêi cßn cã sù so s¸nh ®èi chiÕu víi tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta ngµy tríc ®Ó bµy tá th¸i ®é ngîi ca, tr©n träng. + C¸c c©u 2, 3, 4 liÖt kª mét lo¹t dÉn chøng tiªu biÓu, cô thÓ, toµn diÖn ®Ó chøng minh lµm s¸ng tá tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta ngµy nay nªu ra ë c©u nªu luËn ®iÓm: c¸c cô giµ c¸c ch¸u thiÕu niªn nhi ®ång; c¸c kiÒu bµo ®ång bµo vïng bÞ t¹m chiÕm; nh©n d©n miÒn ngîc miÒn xu«i; nh÷ng chiÕn sÜ ngoµi mÆt trËn c¸c c«ng chøc ë hËu ph¬ng; nh÷ng phô n÷ bµ mÑ; nam n÷ c«ng nh©n vµ n«ng d©n nh÷ng ®ång bµo ®iÒn chñ Cïng víi nh÷ng dÉn chøng t¸c gi¶ tr×nh bµy chi tiÕt, tØ mØ nh÷ng hµnh ®éng, biÓu hiÖn cña tÊm lßng yªu níc cña nh÷ng con ngêi nµy: Ai còng mét lßng nång nµn yªu níc, ghÐt giÆc, nhÞn ®ãi mÊy ngµy ®Ó b¸m s¸t lÊy giÆc ®Æng tiªu diÖt giÆc, nhÞn ¨n ®Ó ñng hé bé ®éi, khuyªn chång con ®i tßng qu©n mµ m×nh th× xung phong gióp viÖc vËn t¶i, s¨n sãc yªu th¬ng bé ®éi nh con ®Î cña m×nh, thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, kh«ng qu¶n khã nhäc ®Ó gióp mét phÇn vµo kh¸ng chiÕn, quyªn ®Êt ruéng cho chÝnh phñ KiÓu c©u “Tõ . ®Õn” t¹o ra lèi ®iÖp kiÓu c©u, cïng víi ®iÖp tõ nh÷ng, c¸c vµ phÐp liÖt kª rÊt tù nhiªn, sinh ®éng võa ®¶m b¶o tÝnh toµn diÖn võa gi÷ ®îc m¹ch v¨n tr«i ch¶y th«ng tho¸ng cuèn hót ngêi ®äc, ngêi nghe. T¸c gi¶ ®· lµm næi bËt tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta trong kh¸ng chiÕn rÊt ®a d¹ng, phong phó ë c¸c løa tuæi, tÇng líp, giai cÊp, nghÒ nghiÖp, ®Þa bµn, hµnh ®éng, viÖc lµm. + Cuèi ®o¹n v¨n kh¼ng ®Þnh: Nh÷ng cö chØ cao quý ®ã, tuy kh¸c nhau n¬i viÖc lµm, nhng ®Òu gièng nhau n¬i nång nµn yªu níc. - Víi c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, t¸c gi¶ ca ngîi tÊm lßng yªu níc nång nµn cña nh©n d©n ta tõ ®ã kÝch thÝch ®éng viªn mäi ngêi ph¸t huy cao ®é tinh thÇn yªu níc Êy trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. C©u 3 (10 ®iÓm). 1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng vµ h×nh thøc: - X¸c ®Þnh ®óng kiÓu bµi chøng minh nhËn ®Þnh vÒ v¨n häc d©n gian (tôc ng÷, ca dao). - ViÕt bµi ph¶i cã bè côc râ rµng, cã luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng. - Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, c©u ch÷ râ rµng, hµnh v¨n giµu c¶m xóc vµ tr«i ch¶y. 2. Yªu cÇu vÒ néi dung: a) Më bµi: - DÉn d¾t ®îc vµo vÊn ®Ò hîp lÝ. - TrÝch dÉn ®îc néi dung cÇn chøng minh ë ®Ò bµi, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÊn ®Ò. b) Th©n bµi: * Th¬ ca d©n gian lµ g×? (thuéc ph¬ng thøc biÓu ®¹t tr÷ t×nh cña v¨n häc d©n gian gåm tôc ng÷, d©n ca, ca dao; thÓ hiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n lao ®éng víi nhiÒu cung bËc t×nh c¶m kh¸c nhau, ®a d¹ng vµ phong phó xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tr¸i tim lao ®éng cña nh©n d©n; lµ c¸ch nãi gi¶n dÞ, méc m¹c, ch©n thµnh nhng thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m to lín, cô thÓ; "ca dao lµ th¬ cña v¹n nhµ" - Xu©n DiÖu; lµ suèi nguån cña t×nh yªu th¬ng, lµ bÕn bê cña nh÷ng tr¸i tim biÕt chia sÎ.). * T¹i sao th¬ ca d©n gian lµ tiÕng nãi tr¸i tim cña ngêi lao ®éng (lËp luËn): ThÓ hiÖn nh÷ng t tëng, t×nh c¶m, kh¸t väng, íc m¬.. cña ngêi lao ®éng. * Th¬ ca d©n gian "thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp cña nh©n d©n ta": - T×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, yªu thiªn nhiªn (dÉn chøng). - T×nh c¶m céng ®ång (dÉn chøng: "Dï ai ®i mïng mêi th¸ng ba; BÇu ¬i th¬ng mét giµn; NhiÔu ®iÒu phñ lÊy ... nhau cïng; m¸u ch¶y ruét mÒm, M«i hë r¨ng l¹nh.. "). - T×nh c¶m gia ®×nh: + T×nh c¶m cña con ch¸u ®èi víi tæ tiªn, «ng bµ (dÉn chøng: Con ngêi cã tæ .. cã nguån; Ngã lªn nuét l¹t.. bÊy nhiªu; ). + T×nh c¶m cña con c¸i ®èi víi cha mÑ (dÉn chøng: C«ng cha nh lµ ®¹o con; ¥n cha cu mang; ChiÒu chiÒu ra ®øng chÝn chiÒu; MÑ giµ nh .. ®êng mÝa lau). + T×nh c¶m anh em huynh ®Ö ruét thÞt (dÉn chøng: Anh em nh ch©n ®ì ®Çn; Anh thuËn em hoµ lµ nhµ cã phóc; ChÞ ng· em n©ng). + T×nh c¶m vî chång (dÉn chøng: R©u t«m khen ngon; LÊy anh th× síng h¬n vua cµng h¬n vua; ThuËn vî thuËn c¹n). - T×nh b»ng h÷u b¹n bÌ th©n thiÕt, t×nh lµng xãm th©n th¬ng (dÉn chøng: B¹n vÒ cã nhí nhí trêi; C¸i cß c¸i v¹c gi¨ng ca; ). - T×nh thÇy trß (dÉn chøng: Muèn sang th× b¾c lÊy thÇy). - T×nh yªu ®«i løa (dÉn chøng: Qua ®×nh bÊy nhiªu; Yªu nhau cíi giã bay; GÇn nhµ mµ lµm cÇu; ¦íc g× s«ng sang ch¬i.). c) KÕt bµi: - §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t l¹i vÊn ®Ò. - Béc lé t×nh c¶m, suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ vÊn ®Ò võa lµm s¸ng tá. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 2) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) C©u 1 (5®iÓm): ChØ ra nh÷ng c¸i hay, c¸i ®Ñp vµ hiÖu qu¶ diÔn ®¹t cña nã ®îc sö dông trong ®o¹n th¬ sau: ...§Ñp v« cïng tæ quèc ta ¬i! Rõng cä ®åi chÌ ®ång xanh ngµo ng¹t. N¾ng chãi S«ng L« hß « tiÕng h¸t, ChuyÕn phµ dµo d¹t bÕn níc B×nh Ca.... (Tè H÷u) C©u 2 (5 ®iÓm) Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n sau: “ T«i yªu Sµi Gßn da diÕt. T«i yªu trong n¾ng sím, mét thø n¾ng ngät ngµo, vµo buæi chiÒu léng giã nhí th¬ng, díi nh÷ng c©y ma nhiÖt ®íi bÊt ngê. T«i yªu thêi tiÕt tr¸i chøng víi trêi ®ang ui ui buån b·, bçng nhiªn trong v¾t l¹i nh thuû tinh. T«i yªu c¶ ®ªm khuya tha thít tiÕng ån. T«i yªu phè phêng n¸o ®éng, dËp d×u xe cé vµo nh÷ng giê cao ®iÓm. Yªu c¶ c¸i tÜnh lÆng cña buæi s¸ng tinh s¬ng víi lµn kh«ng khÝ m¸t dÞu, thanh s¹ch trªn mét sè ®êng cßn nhiÒu c©y xanh che chë. Nªó cho lµ cêng ®iÖu, xin tha: “Yªu nhau yªu c¶ ®êng ®i GhÐt nhau ghÐt c¶ t«ng chi, hä hµng”. (Sµi Gßn t«i yªu - Minh H¬ng) C©u 3 (10 ®iÓm) PhÊt biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “R»m th¸ng riªng” cña nhµ th¬ Hå ChÝ Minh” Ng÷ v¨n 7- tËp I §¸p ¸n C©u 1 ( 5 ®iÓm): * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: ViÕt thµnh bµi v¨n ng¾n, cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c; diÔn ®¹t tèt, trong s¸ng; c©u ch÷ vµ viÕt ®o¹n chÆt chÏ, chän läc, chÝnh x¸c. * Yªu cÇu vÒ néi dung cÇn lµm næi bËt c¸c ý c¬ b¶n sau: - C¸i ®Ñp (nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬): + C¸ch gieo vÇn “a” (c©u 1, 4) vµ “¸t” (c©u 2,3) lµm cho khæ th¬ giµu tÝnh nh¹c ®iÖu. + §¶o trËt tù có ph¸p vµ dïng c©u c¶m th¸n ë c©u th¬ thø nhÊt ®· nhÊn m¹nh c¶m xóc ngîi ca. + ¢m thanh tiÕng h¸t ®iÖu hß t¹o c¶m gi¸c mªnh m«ng kho¸ng ®¹t. + C¸ch ng¾t nhÞp c©n ®èi 4/4. + §o¹n th¬ cã mµu s¾c chãi chang cña n¾ng, cã c¸i b¸t ng¸t tèt t¬i cña rõng cä, ®åi chÌ, n¬ng lóa. + Cã ®êng nÐt s¬n thuû h÷u t×nh - mét vÎ ®Ñp trong thi ca cæ - trªn lµ nói ®åi in bãng xuèng dßng s«ng sãng vç víi nh÷ng chuyÕn phµ ngang däc qua s«ng. - C¸i hay (néi dung cña ®o¹n th¬): §o¹n th¬ vÏ lªn mét bøc tranh ®Ñp, rùc rì t¬i s¸ng vÒ thiªn nhiªn ®Êt níc; t¹o cho lßng ngêi niÒm tù hµo v« bê bÕn vÒ Tæ quèc t¬i ®Ñp trµn ®Çy søc sèng. C©u 2 (5 ®iÓm): * Yªu cÇu: §©y lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m t×nh yªu Sµi Gßn cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong tuú bót Sµi Gßn t«i yªu cña Minh H¬ng. - C©u më ®Çu ®o¹n v¨n béc lé t×nh c¶m mét c¸ch kh¸i qu¸t, nh÷ng c©u sau béc lé t×nh yªu Sµi Gßn mét c¸ch cô thÓ cña t«i. Víi nh÷ng h×nh ¶nh ®èi lËp, sù liÖt kª cho thÊy t«i yªu sµi Gßn da diÕt, yªu rÊt nhiÒu thø, nhiÒu lóc, nhiÒu n¬i: Yªu thiªn nhiªn yªu n¾ng, yªu ma, yªu sím, yªu chiÒu, yªu ®ªm, yªu ngµy, yªu nhÞp sèng cña phè phêng lóc tÜnh lÆng, yªu c¶ nh÷ng lóc phè phêng n¸o ®éng, dËp d×u, yªu nh÷ng lóc thêi tiÕt ®Ñp trêi, råi yªu c¶ nh÷ng lóc thêi tiÕt tr¸i chøng trë trêi. Vµ cuèi cïng t¸c gi¶ lÝ gi¶i cho c¸i t×nh c¶m cña m×nh b»ng mét c©u ca dao cµng lµm næi bËt t×nh yªu s©u s¾c ®èi víi quª h¬ng. Th«ng qua t×nh yªu cña t¸c gi¶ ta c¶m nhËn ®îc nÐt ®Ñp riªng, ®éc ®¸o cña thiªn nhiªn, khÝ hËu vµ phè phêng Sµi Gßn. - §iÖp ng÷ t«i yªu nh¾c ®i nh¾c l¹i nhiÒu lÇn cïng víi h×nh ¶nh gîi c¶m n¾ng ngät ngµo, giã nhí th¬ng, c©y ma nhiÖt ®íi bÊt ngê, trêi ui ui buån b·, ta nh c¶m thÊy nh©n vËt tr÷ t×nh huy ®éng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan ®Ó c¶m nhËn mét c¸ch tinh tÕ thiªn nhiªn, phè phêng Sµi Gßn ®Ó béc lé t×nh yªu Sµi Gßn s©u nÆng, thiÕt tha. - §o¹n v¨n gîi nh¾c mäi ngêi vÒ t×nh yªu ®èi víi quª h¬ng, ®Êt níc. C©u 3: * Më bµi:(1 ®iÓm) - Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ (0.5 ®iÓm) - Nªu ®îc nh÷ng Ên tîng vµ c¶m xóc vÒ bµi th¬ : Bµi th¬ viÕt vÒ mét ®ªm tr¨ng ®Ñp ë chÕn khu ViÖt B¾c, qua ®ã cho ta thÊy ®îc vÎ ®Ñp t©m hån B¸c: t×nh yªu thiªn nhiªn g¾n liÒn víi lßng yªu níc, phong th¸i ung dung, l¹c quan; t©m hån nghÖ sÜ hoµ hîp víi cèt c¸ch ngêi chiÕn sÜ.(0.5 ®iÓm) * Th©n bµi (5 ®iÓm) - Häc sinh cã thÓ tr×nh bµy c¶m nhËn, suy nghÜ cña b¶n th©n theo dµn ý díi ®©y: - Hai c©u bë ®Çu ( c¶nh ®Ñp cña ®ªm tr¨ng d»m th¸ng riªng): + Hai c©u ®Çu lµ c¶nh ®Ñp trµn ®Çy s¾c xu©n cña ®ªm tr¨ng r»m th¸ng riªng.Trªn cao, vÇng tr¨ng ®ang ®é trß(“nguyÖt chÝnh viªn”) to¶ ¸nh vµng mÊt dÞu ®Õn mu«n n¬i. ¸nh tr¨ng chiÕu s¸ng lµm cho mäi c¶nh vËt ®Òu mang vÎ ®Ñp h÷u t×nh, c¶ ®Êt trêi b¸t ng¸t mµu xanh. §iÖp tõ “xu©n” trong c©u th¬ thø hai ®· lµm næi bËt c¸i thÇn cña nh©n vËt, s«ng níc, ®Êt trêi khi vµo xu©n. + §äc hai c©u th¬, chóng ta kh«ng chØ c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp viªn m·n, ®µy søc xu©n cña non s«ng, ®Êt níc trong ®ªm tr¨ng nguyªn tiªu mµ cßn c¶m nhËn ®îc lßng yªu thiªn nhiªn, lßng tù hµo, sù rung ®éng cña t©m hån B¸c tríc mét ®ªm tr¨ng ®Ñp, mét ®ªm tr¨ng mµ ®Êt níc ®ang trong cuéc kh¸ng chiÕn anh dòng tríc thêi kú chèng thùc ®©n Ph¸p.(1 ®iÓm) + Hai c©u th¬ cuèi ( c¶nh ®Ñp cña dßng s«ng, khãi sãng, con thuyÒn vµ vÎ ®Ñp t©m hån B¸c): - Tr¨ng nguyªn tiªu lµ ®ªm tr¨ng r»m ®Çu tiªn cña mét n¨m míi. Mäi ngêi thëng tr¨ng víi bao niÒm hµo høng, ®îi chê, víi bao niÒm hi väng vµ t×nh c¶m nång hËu. Kh¸c víi mäi ngêi, B¸c Hå ng»m tr¨ng trong mét hoµn c¶nh ®Æc biÖt: trªn khãi sãng, n¬i bÝ nËt trªn dßng s«ng gi÷a nói rõng ViÖt B¾c. thùc ra, ë ®ay ngêi ®ang bµn b¹c viÖc qu©n víi mäi ngêi ®Ó t×m c¸ch l·nh ®¹o nh©n d©n kh¸ng chiÕn giµnh ®éc lËp tù do cho d©n téc. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 3) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) Câu 1. (3 điểm) Hãy lí giải hành động “ngẩng đầu” và “cúi đầu” của tác giả Lí Bạch trong bài thơ “Tĩnh dạ tứ” Câu 2. (5 điểm) Đọc bài ca dao sau: Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ, Xem cầu Thê Húc, xem chùa Ngọc Sơn, Đài Nghiên, tháp Bút chưa mòn, Hỏi ai gây dựng nên non nước này ? Trình bày suy nghĩ của em về câu hỏi cuối bài thơ ? Câu 3. (10 điểm) Cảm nhận của em về bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan. ĐÁP ÁN Câu 1: (3 điểm) * Yêu cầu về nội dung: Hai hành động liền nhau thể hiện tình yêu quê hương sâu nặng của tác giả: + Hành động “ngẩng đầu”: kiểm nghiệm cảm giác mơ hồ của tác giả sương hay trăng ? Từ không gian hẹp tác giả hướng ra không gian rộng (0,5 điểm). + Hành động “cúi đầu” ® Thể hiện sự liền mạch trong cảm xúc của nhân vật trữ tình: Nhìn thấy vầng trăng, tác giả chạm vào nỗi nhớ nhà, không muốn đối diện với nỗi buồn quá lâu ® Cúi đầu xuống để tránh nỗi buồn nhưng lập tức nỗi nhớ quê hương tràn về trong tâm tưởng (1,0 điểm). * Yêu cầu về hình thức: (0,5 điểm) Học sinh viết hoàn chỉnh một văn bản ngắn có đủ ba phần, diễn đạt tốt, kết cấu mạch lạc. Câu 2: (5 điểm) * Yêu cầu về nội dung: Bài ca dao ca ngợi vẻ đẹp của một địa danh được coi là “biểu tượng thu nhỏ” của Đất nước Việt Nam: Cảnh Hồ Gươm với các nét đặc sắc mang trong mình âm vang lịch sử và văn hoá. Những ý tình gợi lên từ câu hỏi cuối bài ca dao: + Đây là câu hỏi rất tự nhiên, âm điệu nhắn nhủ, tâm tình. Đây là dòng thơ xúc động, sâu lắng nhất trong bài ca dao, tác động trực tiếp vào tình cảm của người đọc, người nghe (1,0 điểm) + Câu hỏi nhưng để khẳng định và nhắc nhở công lao xây dựng non nước của ông cha ta qua nhiều thế hệ. Cảnh Kiếm Hồ và những cảnh trí khác của Hồ Gươm trong bài được nâng lên tầm non nước, tượng trưng cho non nước. (1,0 điểm) + Câu hỏi còn hàm ý nhắc nhở các thế hệ con cháu phải biết giữ gìn, xây dựng non nước cho xứng đáng với truyền thống cha ông. (0,5 điểm) * Yêu cầu về hình thức: (0,5 điểm) Học sinh viết hoàn chỉnh một văn bản ngắn có đủ ba phần, diễn đạt tốt, kết cấu mạch lạc. Câu 3: (10 điểm) * Bài làm cần đảm bảo các ý sau: Đây là bài thơ “tả cảnh ngụ tình” rất đặc sắc thể hiện phong cách thơ hết sức điêu luyện, trang nhã của Bà Huyện Thanh Quan, tác giả mượn cảnh vật để kín đáo kí thác những nỗi niềm tâm sự của mình: Nỗi buồn cô đơn trước thực tại, nhớ về dĩ vãng để trang trải nỗi lòng: + Hai câu đề: - Một không gian, thời gian gợi buồn, đó là “Đèo Ngang” với “bóng xế tà”: Không gian mênh mông, thời gian chiều tà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn man mác - Nét chung về phong cảnh: nhà thơ gợi một nét về thiên nhiên hoang dã nơi Đèo Ngang (Cỏ, đá, cây, hoa), phân tích cái hay của điệp từ “chen” ® Thiên nhiên rậm rạp, đua nhau trong một không gian sinh tồn. Chỉ có ba sự vật nhưng ta có cảm giác rất nhiều. ® Miêu tả cận cảnh Đèo Ngang với một vài nét chấm phá: từ không gian, thời gian, thiên nhiên đều gợi nét buồn + Bốn câu thực luận: Tả cụ thể hơn cảnh Đèo Ngang - Phép đảo ngữ, đối rất cân xứng đã khắc hoạ được sự ít ỏi, nhỏ nhoi của cảnh vật nơi đây, chú ý tập trung vào các từ láy gợi hình: lom khom, lác đác. Có sự xuất hiện của con người nhưng không làm bức tranh vui lên mà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn trĩu nặng. - Những âm thanh hoang dã nơi Đèo Ngang qua phép đảo ngữ, đối, chơi chữ rất khéo léo, trang nhã của tác giả đã gợi nỗi niềm tâm sự kín đáo, da diết của tác giả: nhớ nước, thương nhà ® niềm hoài cổ (học sinh phải liên hệ tới hoàn cảnh sáng tác để rõ hơn ý này). ® Bốn câu thơ đầu tác giả thiên về tả cảnh bằng vài nét phác hoạ, chấm phá mà khá đậm nét, người đọc nhận ra tình cảm của thi nhân trong từng đường nét của cảnh vật (vì mục đích ngụ tình nên tác giả chỉ lựa chọn vài nét hoang vắng, lưa thưa, nhỏ bé của Đèo Ngang), từ câu luận, cảnh thực đã chìm xuống, nhường chỗ cho tâm cảnh. Đi liền với điều đó là sự liền mạch của cảm xúc: từ buồn man mác ® Trĩu nặng ® Da diết, khắc khoải. Tác giả đẫ chuẩn bị ý tình để hạ hai câu kết: + Hai câu kết: thâu tóm cảnh và tình mà thực chất là tình của bài thơ - Thủ pháp đối lâp: không gian rộng lớn > < con ngưòi nhỏ bé ® nỗi cô đơn gần như tuyệt đối của tác giả: cách dùng từ đặc sắc “mảnh tình” ® nỗi buồn như kết đọng thành hình khối trong tiếng thở dài “ta với ta” ® Khao khát đuợc chứng giám và trang trải nỗi lòng của tác giả * Cho điểm: + Phân tích tốt từng cặp câu thơ theo cấu trúc, kết hợp giữa nội dung và nghệ thuật (mỗi cặp câu cho 3,0 điểm) + Tổng: 4 cặp câu × 3,0 điểm = 12,0 điểm + Mở bài: 1,0 điểm + Kết bài:1,0 điểm + Chữ viết sạch đẹp, bố cục cân đối, kết cấu chặt chẽ, liên hệ hợp lí: 1,0 điểm (Chú ý: cần lưu ý giữa định tính và định lượng, cần xem xét mối quan hệ giữa ý và việc triển khai, sự liền mạch trong cảm nhận, cách diễn đạtKhông đếm ý cho điểm; nếu bài viết chỉ diễn xuôi bài thơ thì không cho quá 6,0 điểm). §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 4) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) C©u 1 ( 5,0 ®iÓm): Cho ®o¹n v¨n sau: “ Ngãt ba m¬i n¨m, b«n tÈu bèn ph¬ng trêi, Ngêi vÉn gi÷ thuÇn tuý phong ®é, ng«n ng÷, tÝnh t×nh cña mét ngêi ViÖt Nam. Ng«n ng÷ cña Ngêi phong phó, ý vÞ nh ng«n ng÷ cña mét ngêi d©n quª ViÖt Nam. Ngêi khÐo dïng tôc ng÷, hay nãi vÝ, thêng cã lèi ch©m biÕm kÝn ®¸o vµ thó vÞ. Lµm th¬, Ngêi thÝch lèi ca dao v× ca dao viÖt Nam còng nh nói Trêng S¬n, hå Hoµn KiÕm hay §ång Th¸p Mêi vµng.” (Hå Chñ TÞch - “H×nh ¶nh cña d©n téc” cña Ph¹m V¨n §ång) a. §o¹n v¨n trªn sö dông nh÷ng phÐp tu tõ nµo? t¸c dông? b. ChuyÓn ®æi c©u: “ Ngêi khÐo dïng tõ ng÷, hay nãi vÝ, thêng cã lèi ch©m biÕm kÝn ®¸o vµ thó vÞ. ” thµnh c©u bÞ ®éng råi rót gän ®Õn møc cã thÓ mµ Ýt lµm tæn h¹i ®Õn ý chÝnh cña c©u. C©u 2 ( 5,0 ®iÓm): ViÕt ®o¹n v¨n ( kh«ng qu¸ 15 dßng) lµm râ t×nh c¶m bµ ch¸u trong bµi th¬ “ TiÕng gµ tra” cña Xu©n Quúnh ( Ng÷ V¨n 7 tËp 1). C©u 3 ( 10 điểm): Chứng minh rằng: Ca dao luôn bồi đắp cho tuổi thơ chúng ta tình yêu tha thiết đối với đất nước, quê hương . ĐÁP ÁN C©u 1: (5 điểm) a. C¸c phÐp tu tõ ®îc sö dông trong ®o¹n v¨n + So s¸nh: - Ng«n ng÷ cña Ngêi.nh ng«n ng÷ ngêi d©n - Ca dao lµ ViÖt Nam còng nh nói Trêng S¬n, hå Hoµn KiÕm hay §ång Th¸p Mêi. + LiÖt kª: - Phong ®é, ng«n ng÷, tÝnh t×nh - Phong phó, ý vÞ => T¸c dông: Gãp phÇn lµm næi bËt sù gi¶n dÞ cña B¸c trong lèi sèng, trong lêi nãi vµ trong bµi viÕt cña m×nh. b. ChuyÓn thµnh c©u bÞ ®éng - Tôc ng÷, nãi vÝ, ch©m biÕm kÝn ®¸o vµ thó vÞ .®îc Ngêi hay sö dông trong lêi ¨n tiÕng nãi cña m×nh. - Rót gän: Lêi nãi cña Ngêi ®Ëm chÊt d©n gian C©u 2: (5 điểm) * Yªu cÇu: - H×nh thøc kh«ng qu¸ 15 dßng - Néi dung: §¶m b¶o lµm râ t×nh bµ ch¸u ®îc thÓ hiÖn qua nçi nhí cña ch¸u vÒ bµ. + Nhí lêi tr¸ch m¾ng suång s·, th©n yªu cña bµ. + Nhí h×nh ¶nh bµn tay giµ nua nh¨n nheo cña bµ ch¾t chiu soi trøng cho gµ Êp. + Nhí khu«n mÆt vµ ®«i m¾t ®ôc mê cña bµ nh×n trêi mµ lo cho ®µn gµ- mong trêi ®õng rÐt ®Ó b¸n gµ may quÇn ¸o míi cho ch¸u. + T×nh bµ ch¸u lµm phong phó t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc. C©u 3: (10 điểm) * Yªu cÇu: - Ph¬ng thøc: Chøng minh - Néi dung: Ca dao bồi đắp tình yêu tha thiết đối với đất nước, quê hương - Ph¹m vi : DÉn chøng lÊy trong kho tàng ca dao Việt Nam. * Cô thÓ: a. Më bµi: - Giới thiệu được ca dao là tiếng nói tình cảm, là sản phẩm tinh thần của người lao động xưa. - Ca dao biểu hiện đời sống tâm hồn phong phú nhất là tình yêu quê hương đất nước. b. Th©n bµi: Chứng minh được trên các phương diện sau: + Ca dao ca ngợi cảnh đẹp quê hương đất nước: - VD: Ở xứ Lạng “ Đồng Đăng có phố Kì Lừa Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh” Ở Thăng Long “ Gió đưa cành trúc la đà Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương Mịt mù khói tỏa ngàn sương Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ” Ở Miền Trung “ Đường vô xứ Nghệ quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh họa đồ” + Ca dao giới thiệu sản vật quý của mọi miền: - VD: Ở Phú Thọ “ Bưởi Chi Đán, quýt Đan Hà Cà phê Phú Hộ, đồi chè Thái Ninh” Nói đến sự giàu có của quê hương “ Nước ta bể bạc non vàng Bể bạc Nam Hải, non vàng Bồng Lai” “ Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mênh mông bát ngát. Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát mênh mông. Thân em như chẽn lúa đòng đòng Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai” + Ca dao diễn tả tình cảm gắn bó với quê hương: “ Anh đi anh nhớ quê nhà Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương. Nhớ ai dãi nắng dầm sương Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao” + Ca dao tự hào về lịch sử anh hùng của đất nước: “ Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba” c. KÕt bµi: - Nhấn mạnh giá trị, tác dụng của ca daoViệt Nam. -Suy nghĩ, ấn tượng, cảm xúc của em về ca dao Việt Nam. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 5) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) C©u 1 (5 ®iÓm): ChØ ra vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña phÐp tu tõ ®îc sö dông trong khæ th¬ sau: “Trªn ®êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ: “Côc... côc t¸c côc ta” Nghe xao ®éng n¾ng tra Nghe bµn ch©n ®ì mái Nghe gäi vÒ tuæi th¬” ( TiÕng gµ tra - Xu©n Quúnh, SGK Ng÷ V¨n 7, tËp I) C©u 2 (5 ®iÓm): C¶m nghÜ cña em vÒ khæ th¬ sau: “ViÖt Nam, «i Tæ quèc th¬ng yªu! Trong khæ ®au , ngêi ®Ñp h¬n nhiÒu, Nh bµ mÑ sím chiÒu g¸nh nÆng, NhÉn n¹i nu«i con, suèt ®êi im lÆng”. (“Chµo xu©n 67” – Tè H÷u) C©u 3 (5.0 ®iÓm): Tôc ng÷ cã c©u: “Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n”, ®ã còng chÝnh lµ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ta. Em h·y lµm s¸ng tá vÊn ®Ò ®ã. §¸p ¸n C©u 1 (5 ®iÓm): Yªu cÇu: * H×nh thøc: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n. * Néi dung: Häc sinh chØ ra ®îc c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông trong khæ th¬: C¶ khæ th¬ lµ nh÷ng rung c¶m ban ®Çu cña ngêi lÝnh trªn ®êng hµnh qu©n khi nghe tiÕng gµ tra. - Dßng thø t “Côc ... côc t¸c côc ta” víi viÖc lÆp ©m vµ nh÷ng dÊu chÊm löng ®· m« pháng s¸t ®óng tiÕng gµ lµm cho chuyÖn kÓ nh ®îc lång vµo mét bøc tranh næi cã tiÕng gµ vang väng trong kh«ng gian. - Lèi dïng Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c, lÊy thÝnh gi¸c (nghe) thay cho c¶m gi¸c (thÊy) vµ ®iÖp ng÷ “nghe” lÆp l¹i ba lÇn ë ®Çu dßng th¬ cã t¸c dông ®em l¹i Ên tîng nh tiÕng gµ ngng l¹i, lµm xao ®éng kh«ng gian vµ xao ®éng lßng ngêi. - TrËt tù ®¶o cña kÕt cÊu so s¸nh: Nghe xao ®éng n¾ng tra (næi bËt nghÜa bãng) víi Nghe n¾ng tra xao ®éng (næi bËt nghÜa ®en) xen vµo nh÷ng trËt tù ®¶o cña c©u tríc vµ c©u sau, lµm cho ©m ®iÖu c©u th¬ thay ®æi, tr¸nh ®îc sù nhµm ch¸n vµ diÔn t¶ ®îc sù båi håi, xao xuyÕn cña t©m hån. C©u 2 ( 5 ®iÓm) * Më bµi: Giíi thiÖu vÒ khæ th¬ vµ nªu c¶m nhËn chung cña m×nh (0.25 ®iÓm) * Th©n bµi: - Khæ th¬ ca ngîi Tæ quèc ViÖt Nam th¬ng yªu, tr¶i qua bao ma bom , b·o ®¹n, bao th¨ng trÇm vÉn b×nh th¶n ngÈng cao ®Çu, ®Ñp mét c¸ch l¹ kú. (1 ®iÓm) - Cµng qua thö th¸ch, søc sèng cña d©n téc cµng m·nh liÖt, cµng tá ngêi vÎ ®Ñp (0.5 ®iÓm) - H×nh ¶nh so s¸nh (Tæ quèc – Bµ mÑ), lµ h×nh ¶nh gîi c¶m, gi¶n dÞ mµ ý nghÜa, s©u s¾c. Tæ quèc còng nh lµ mÑ nhÉn n¹i, lam lò, hy sinh, bao bäc cho c¸c con m×nh, suèt ®êi vÊt v¶ mµ vÉn b×nh th¶n ..... (1 ®iÓm) * KÕt bµi: (0.25 ®iÓm) C¶m nghÜ chung vÒ khæ th¬. C©u 3 ( 10 ®iÓm) * Më bµi: (0.5 ®iÓm) DÉn d¾t giíi thiÖu ®îc c©u tôc ng÷, truyÒn thèng t¬ng th©n t¬ng ¸i cña d©n téc ta. Nªu ng¾n gän vÊn ®Ò nghÞ luËn. * Th©n bµi: Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u tôc ng÷, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn trong truyÒn thèng cña ngêi ViÖt Nam. Chøng minh lµm s¸ng tá vÊn ®Ò. - C©u tôc ng÷ nãi ®Õn truyÒn thèng t¬ng th©n, t¬ng ¸i, gióp ®ì, bao bäc, th¬ng yªu nh÷ng con ngêi xung quanh ta nh chÝnh b¶n th©n m×nh. (0.75 ®iÓm). - TruyÒn thèng quý b¸u ®ã ®îc biÓu hiÖn qua hµnh ®éng, viÖc lµm cña nh©n d©n ta tõ xa ®Õn nay ( nh gióp ®ì kÎ khã, nh÷ng ngêi sa c¬, lì vËn, ®ång bµo bÞ thiªn tai .....) (2 ®iÓm): + Nªu lªn c¸c viÖc lµm cô thÓ + Liªn hÖ ®Õn c¸c c©u tôc ng÷ kh¸c. - ChÝnh truyÒn thèng Êy ®· t¹o sù ®oµn kÕt cña méi ngêi víi nhau ®Ó vît qua nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch, t¹o thµnh søc m¹nh céng ®ång, t¹o nªn truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc. (0.75 ®iÓm) - C©u tôc ng÷ chÝnh lµ bµi häc lµm ngêi cho mçi chóng ta. ngµy nay chóng ta cÇn ph¸t huy nhiÒu h¬n n÷a tinh thÇn tèt ®Ñp ®ã. (Liªn hÖ b¶n th©n vµ mäi ngêi xung quanh em) (0.5 ®iÓm) * KÕt luËn: (0.5 ®iÓm) Kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò. §Ò thi häc sinh giái M«n: Ng÷ v¨n 7 ( ĐỀ 6) Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò) C©u 1 (5 ®iÓm) ChØ ra vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña phÐp tu tõ ®îc sö dông trong khæ th¬ sau: “A! cuéc sèng thËt lµ ®¸ng sèng §êi yªu t«i. T«i l¹i yªu ®êi TÊt c¶ cïng t«i. T«i víi mu«n ngêi ChØ lµ mét. Nªn còng lµ v« sè!” (“Mét nhµnh xu©n” – Tè H÷u) C©u 2 (5 ®iÓm): ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 15 c©u nãi lªn c¶m nghÜ cña em vÒ bµi ca dao sau: Giã ®a cµnh tróc la ®µ TiÕng chu«ng TrÊn Vò, canh gµ Thä X¬ng. MÞt mï khãi táa ngµn s¬ng, NhÞp chµy Yªn Th¸i, mÆt g¬ng T©y Hå. C©u 3 (10 ®iÓm) Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn vµ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ trong hai bµi th¬: “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ Minh (Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 7). ĐÁP ÁN C©u 1 ( 5 ®iÓm) - ChØ ra ®îc biÖn ph¸p ®iÖp ng÷ : sèng, ®êi, t«i. - Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt: + C¸c tõ ng÷: “ cuéc sèng, ®êi, t«i” ®îc ®iÖp l¹i hai lÇn ®Ó diÔn t¶ mèi quan hÖ g¾n bã m¸u thÞt gi÷a t¸c gi¶ víi cuéc sèng. + §ã lµ sù g¾n kÕt gi÷a nhµ th¬ víi §¶ng, §Êt níc vµ Nh©n d©n b»ng mét t×nh yªu lín . T×nh c¶m thiÕt tha, yªu ®êi m·nh liÖt, muèn cèng hiÕn tÊt c¶ cho cuéc ®êi (0.5 ®iÓm) C©u 2 (5 ®iÓm): * Néi dung: nãi lªn c¶m nghÜ cña em vÒ bµi ca dao. C¶nh s¸ng sím mïa thu n¬i kinh thµnh Th¨ng Long thë tríc. Mçi c©u ca dao lµ mét c¶nh ®Ñp ®îc vÏ b»ng hai nÐt chÊm ph¸, t¶ Ýt mµ gîi nhiÒu. C¸i hån cña c¶nh vËt mang vÎ ®Ñp mµu s¾c cæ ®iÓn. - C©u thø nhÊt t¶ giã vµ tróc: ch÷ “®a” gîi lµn giã thu thæi nhÌ nhÑ lµm ®ung ®a nh÷ng cµnh tróc rËm r¹p, l¸ sum sª ®ang “la ®µ”. - C©u thø hai nãi vÒ tiÕng chu«ng ®Òn TrÊn Vò vµ tiÕng gµ tµn canh b¸o s¸ng tõ lµng Thä X¬ng väng tíi. lÊy xa ®Ó nãi gÇn, lÊy ®éng ®Ó t¶ tÜnh, nhµ th¬ d©n gian ®· thÓ hiÖn ®îc cuéc sèng ªm ®Òm, yªn vui, thanh b×nh n¬i Kinh thµnh xa. - C©u th¬ thø ba bøc tranh x¬ng khãi mïa thu: ®¶o ng÷ “MÞt mï khãi táa” trªn ngµn s¬ng bao la mªnh m«ng ®· lµm cho c¶nh vËt trë nªn mÞt mê huyÒn ¶o vµ tÜnh lÆng... - C©u th¬ thø t: trêi s¾p s¸ng, tiÕng chµy gi· dã tõ lµng Yªn Th¸i lµm giÊy vang lªn dån dËp. NhÞp sèng lao ®éng s«i næi nãi lªn mét søc sèng m¹nh mÏ chèn cè ®« ngµy xa. H×nh ¶nh “mÆt g¬ng T©y Hå” lµ h×nh ¶nh trung t©m, mét tø th¬ ®Ñp táa s¸ng toµn bµi ca dao. - T¸c gi¶ (khuyÕt danh) ph¶i lµ mét con ngêi tµi hoa vµ cã t©m hån trong s¸ng tuyÖt ®Ñp. C©u 3 (10 ®iÓm) A- Më bµi ( 1®iÓm) * Yªu cÇu: Giíi thiÖu c¶m xóc vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn vµ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ qua “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ Minh. B- Th©n bµi (8 ®iÓm) - Tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, liªn tëng, tëng tîng vµ suy ngÉm cña m×nh vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn ë bµi th¬ “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i vµ bµi th¬ “C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh: + §äc bµi th¬ “Bµi ca C«n S¬n” cña NguyÔn Tr·i ta nh l¹c vµo C«n S¬n mét n¬i thiªn nhiªn ®Ñp ®Ï, nªn th¬, kho¸ng ®¹t, dÞu m¸t, c¶nh ®Ñp nh mét bøc tranh s¬n thuû h÷u t×nh; ta nh ®îc thëng thøc ©m thanh trÇm bæng du d¬ng cña tiÕng ®µn cÇm lµ tiÕng suèi ch¶y r× rÇm, bÊt tËn ngµy ®ªm kh«ng ngít. ta nh ®îc ngåi trªn chiÕu th¶m rªu ph¬i trªn ®¸, ªm ®Òm, dÞu m¸t. Díi b¹t ngµn rõng th«ng, , rõng tróc, ta t×m n¬i m¸t mÎ ta n»m ch¬i, ng©m th¬ nhµn nh· C¶nh C«n S¬n thiªn nhiªn k× thó, nªn th¬ lµm sao. C¶nh s¾c thiªn nhiªn lµ suèi, ®¸, th«ng, tróc nhng sao ta thÊy gÇn gòi vµ th©n th¬ng ®Õn thÕ. Nã lµ tiÕng ®µn mu«n ®iÖu, lµ n¬i con ngêi gÇn gòi, giao hoµ, lµ n¬i con ngêi th¶ hån m×nh cïng nh÷ng vÇn th¬. + §Õn víi bµi th¬ “R»m th¸ng giªng” cña Hå ChÝ Minh. ta còng ®Õn víi ®ªm tr¨ng n¬i chiÕn khu ViÖt B¾c trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p nhng c¶nh còng thËt ®Ñp t¬i, th¬ méng. Ta còng ®îc thëng thøc c¶nh ®ªm tr¨ng xu©n ®Çy søc sèng. Nã còng lµm cho t©m hån ta th th¸i. C¶nh kh«ng l¹nh lÏo, v¾ng vÎ n÷a. C¶nh nói rõng ë ®©y kh«ng cã ®¸, rªu, th«ng tróc nhng ta ®îc thëng ngo¹n ¸nh tr¨ng mªnh mang tõ s«ng níc ®Õn trêi m©y. C¶nh ®ªm khuya gi÷a nói rõng ViÖt B¾c mµ thËt th¬ méng, quyÕn rò hån ngêi. Nhng næi bËt trong c¶nh ®ªm xu©n th¬ méng Êy lµ c¶nh con ngêi - nh÷ng ngêi chiÕn sÜ ®ang to¹ ®µm qu©n sù. Thiªn nhiªn ë ®©y kh«ng chØ lµm cho con ngêi th th¸i, th¶nh th¬i nh trong “Bµi ca C«n S¬n” mµ lµ lµm ®Ñp cho nh÷ng ngêi chiÕn sÜ ®ang ho¹t ®éng v× d©n, v× níc mµ tiªu biÓu lµ B¸c Hå. ChÝnh v× vËy ngêi ®äc kh«ng thÓ quªn ®îc h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn, mét h×nh ¶nh ®Çy chÊt l·ng m¹n cµng lµm cho c¶nh vµ con ngêi ®Ñp h¬n. - Tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, liªn tëng, tîng tîng vµ suy ngÉm cña m×nh vÒ t©m hån cña c¸c nhµ th¬ ë hai bµi th¬ nµy: + Béc lé c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vÒ t©m hån cña nhµ th¬, nhµ thi sÜ NguyÔn Tr·i trong bµi “bµi ca C«n S¬n” ®· chñ ®éng ®Õn víi thiªn nhiªn hoµ m×nh vµo thiªn nhiªn vµ yªu thiªn nhiªn tha thiÕt nhng còng ®Çy khÝ ph¸ch, b¶n lÜnh kiªn cêng, phong th¸i ung dung, tù t¹i. Ta tr©n träng t©m hån thanh cao, trong s¹ch, ngay th¼ng, kiªn cêng qua c¸ch xng h«, giäng ®iÖu, hµnh ®éng vµ nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn. + Béc lé c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vÒ t©m hån cña nhµ th¬, nhµ chiÕn sÜ Hå ChÝ Minh trong bµi “ R»m th¸ng giªng”: C¶m mÕn tríc t©m hån nh¹y c¶m yªu c¶nh thiªn nhiªn, t©m hån nghÖ sÜ, yªu vÎ ®Ñp ®Çy chÊt quyÕn rò cña ®ªm tr¨ng s«ng níc n¬i chiÕn khu. Víi t×nh yªu Êy, nhµ th¬ ®· thæi hån vµo c¶nh khuya cña nói rõng ViÖt B¾c, lµm cho nã hiÖn lªn thËt gÇn gòi, sèng ®éng, th©n th¬ng. §ã còng chÝnh lµ lßng yªu quª h¬ng, ®Ê
Tài liệu đính kèm: