CHUYÊN ĐỀ PHƯƠNG TRÌNH NGHIỆM NGUYÊN DẠNG 1: SỬ DỤNG TÍNH CHẤT: Bài 1: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: => Bài 2: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 3: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 4: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: DẠNG 2: ĐƯA VỀ TỔNG CÁC SỐ CHÍNH PHƯƠNG Bài 1: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 2: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Nhân với 4 ta được: Bài 3: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 4: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 5: Giải phương trình nghiệm nguyên dương: HD: Bài 6: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: nếu đặt Bài 7: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 8: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 9 : Giải phương trình nghiệm nguyên:: HD : => => Bài 10: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 11: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: => Bài 12: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Bài 13: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: Nhân 4 Bài 14: Giải phương trình nghiệm nguyên: HD: , mà là số chính phương nên =>y Bài 15: Tìm nghiệm nguyên của phương trình: HD : Ta có phương trình trở thành : => , Vì x,y là số nguyên nên => Bài 16: Tìm các số nguyên x,y thỏa mãn: HD: Giả sử có x,y nguyên thỏa mãn: VT=> . Do x,y nguyên nên xy=3 hoặc xy=4 Nếu xy=3 thì và xy=3( vô lý) Nếu xy=4 thì Bài 17: Tìm các số nguyên x, y thỏa mãn bất phương trình: HD: Biến đổi: khi Bài 18: Tìm nghiệm nguyên của phương trình : Bài 19: CMR: phương trình sau không có nghiệm nguyên: Bài 20: Tìm các số x,y nguyên dương thỏa mãn: Bài 21: Tìm các số nguyên x, y biết: Bài 22: Chứng minh rằng không có các số nguyên x,y,z thỏa mãn : HD: Ta có , Ta có : mà 4 không chia hết cho 8 ( nên không tần tại x,y,z) Bài 23 : Tìm x, y thỏa mãn : Bài 24: Tìm các số nguyên x, y, z thỏa mãn: HD: Vì x, y,z là các số nguyên nên: DẠNG 3 : ĐƯA VỀ PHƯƠNG TRÌNH TÍCH Bài 1 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 2 :Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Ta có: Bài 3 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 4 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : => mà là 1 số chẵn nên 2 số đều chẵn Bài 5 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : với Bài 6 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 7: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: => Bài 8: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 9: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: => Bài 10: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 11: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 12: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 13: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 14: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: => Bài 15: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: => => Bài 16: Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 17 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 18 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 19 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Bài 20 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 21 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Đặt : Bài 22 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Bài 23 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Bài 24 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Có , Để phương trình có nghiệm thì : Bài 25 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Có , để phương trình có nghiệm thì Bài 26 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 27 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Bài 28 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Xét : Bài 29 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Theo vi- ét ta có : Bài 30 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 31 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Chuyển phương trình thành bậc hai với x , có : , Điều kiện cần và đủ để phương trình có nghiệm nguyên là là số chính phương => Bài 32 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 33 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 34 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 35 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 36 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : => Bài 37 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về : Bài 38 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 39 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : => Vô nghiệm Bài 40 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về thành : , Vô nghiệm Bài 41 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : , Vô nghiệm Bài 42 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Phương trình có nghiệm , xét x, y # 0 => là 1 số chính phương Đặt : Tìm x Bài 43 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình vê dạng : Bài 44 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình thành : => Bài 45 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Phương trình Vì VP là 1 số lẻ => là số lẻ , Giả sử : => d lẻ , Mà : là số chính phương => Bài 46 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Bài 47 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : , Điều kiện để phương trình có nghiệm là : Từ đó ta có : Bài 48 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Điều kiện để phương trình có nghiệm là Làm giống bài trên Bài 49 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : TH1 : y=0 => ... TH2 : Điều kiện để phương trình có nghiệm là phải là 1 số chính phương => => Tìm x Đáp án : (x ; y)= ( 9 ; -6), (9 ; -21), (8 ; -10), (-1 ; -1), (m ; 0) với m là số nguyên Bài 50 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Để phương trình có nghiệm thì phải là 1 số chính phương Bài 51 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Cách 1 : Đánh giá miền cực trị của x : => Cách 2 : Tính Bài 52 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Điều kiện để phương trình có nghiệm là Bài 53 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Điều kiện để phương trình có nghiệm là Bài 54 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Điều kiện để phương trình có nghiệm là Bài 55 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Điều kiện để phương trình có nghiệm là Bài 56 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 57 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 58 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 59 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : TH1 : TH2 : Bài 60 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Chú ý : Vì là 1 số chẵn nên có tính chất cùng chẵn Bài 61 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 62 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Giả sử : TH1 : TH2 : hoặc Bài 63 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 64 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 65 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 66 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 67 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 68 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình về dạng : Bài 69: Tìm x, y nguyên thỏa mãn: DẠNG 4 : ĐƯA VỀ ƯỚC SỐ Bài 1 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Phương trình tương đương với : Với x=2 không phải là nghiệm khi đó ta có : Bài 2 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 3 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 4 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình về dạng : Bài 5 : Tìm x nguyên để biểu thức sau nguyên : HD : Ta có : Bài 6 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : ta có : Bài 7 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 8 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 9 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình trở thành : Bài 10 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 11 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 12 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 13 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 14 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 15 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 16 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 17 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 18 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 19 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình ta có : Bài 20 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình ta có : Bài 21 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 22 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Biến đổi phương trình về dạng : Bài 23 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Đưa phương trình trở thành : TH1 : y=1=>x=0 TH2 : Bài 24 : Tìm các cặp (x ; y) nguyên sao cho A có giá trị nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 25 : Tìm các cặp số nguyên dương x,y,z biết : HD : Biến đổi phương trình thành : Bài 26 : Tìm các cặp nguyên dương a, b biêt A có giá trị nguyên : HD : Biến đổi phương trình thành : Chứng minh k=1=>a=4, b=3 Bài 27 : Tìm nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 28 : Có tồn tại hay không hai số nguyên x, y thỏa mãn : HD: Biến đổi phương trinhg thành: và và Với Với Bài 29 : Có tồn tại hay không hai số nguyên x, y thỏa mãn : HD: Biến đổi phương trình thành: Tương tự ta có: , Mà , Vậy không tồn tại x,y,z Bài 30 : Tìm các cặp số tự nhiên thỏa mãn : HD: Xét Xét còn dư 0 hoặc 1 => dư 0 hoặc dư 1, Mà 3026 chia 3 dư 2=> Vô lý Bài 31 : Chứng minh phương trình sau không có nghiệm nguyên : HD: Với y Phương trình vô nghiệm Nếu y=0,1,2,3=> Phương trình cũng vô nghiệm Nếu => ( Vô lý) do số chính phương chia 8 dưa 0 hoặc 1 hoặc 4 Bài 32: Tìm tất cả các tam giác vuông có các cạnh là 1 số nguyên và số đo diện tích bằng số đo chu vi HD: Gọi x, y là các cạnh của hình vuông Ta có: và (2) Khi đó ta có: Thay vào (2) ta được Bài 33 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Đưa phương trình thành: Bài 34 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 35 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đôi phương trình thành: Bài 36 : Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Vì Bài 37 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 38 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến dổi phương trình thành: Bài 39 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 40 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: , Đặt: Khi đó phương trình trở thành: Bài 41 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 42 : Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: (1) Phương trình đã cho có nghiệm: Xét: từ (1) => là 1 số chính phương Đặt => Tìm đc x => (0; 0), (4; -1), (4; 2), (-4; -1), (-4; -2) Bài 43 : Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Biến đổi phương trình thành: Bài 44: Tìm các cặp số nguyên (x; y) thỏa mãn: DẠNG 5: SỬ DỤNG BẤT ĐẲNG THỨC Bài 1 : Tìm tất cả x,y nguyên thỏa mãn : HD: Ta có: (1) Mặt khác (2) Từ (1) và (2) ta có: Bài 2 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Mặt khác : Khi đó : Bài 3 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : (1) mặt khác : Khi đó : TH1 : TH2 : Bài 4 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Mặt khác : Khi đó : Bài 5 : Tìm các số nguyên x để biểu thức sau là 1 số chính phương : HD : Đặt (1) Vậy ta cần chứng minh Thật vậy : Bài 6 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : Mà => Tìm x => Tìm y Bài 7 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD : Ta có : mà 5 :2 dư 1=> x2 chia 2 dư 1=> x2 chia 8 dư 1=>2y2 +x2 chia 8 dư 1 hoặc 3 mà 5 chia 8 dư 5=> Vô lý vậy không có giá trị x, y nguyên thỏa mãn Bài 8 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Nhân với 4 ta có: => Do , mà => Vô lý vậy không tồn tại x, y nguyên Bài 9 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Ta có: là số lẻ Bài 10 : Tìm x, y nguyên sao cho : HD: Xét Xét Vô lý Với dư 3=> y là số lẻ=> y=2k+1=> dư 1 (vl) Vậy không tồn tại x, y nguyên Bài 11 : Tìm x, y nguyên sao cho : HD : TH1 : x là số lẻ : => chia 3 dư 2 VP là 1 số chính phương chia 3 không dư 2 TH2 : x là số chẵn : Thấy và hoặc Bài 12 : Tìm nghiệm nguyên của phương trình : HD: Ta có: Ta cần chứng minh: Khi đó: Vậy hoặc Bài 13 : Tìm nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Giả sử: TH1: Với x=1=> => Nếu y=1=> Z không có giá trị, Nếu y=2=> z=3 TH2 : Với x=2 làm tương tự Bài 14 : Tìm nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Giả sử: Làm tương tự bài trên Bài 15 : Tìm các số nguyên dương a, b, c đôi 1 khác nhau thỏa mãn : Có giá trị nguyên HD: Ta có: có cùng tính chẵn lẻ: Giả sử : Nếu Nếu a=1=> thay a=1 và A=2 vào ta được: hay Nếu a=2, xét tương tự=> (2;4;4), (1;3;7) và các hoán vị Bài 16 : Tìm nghiệm nguyên dương của phương trình : HD: Ta có: Giả sử: Khi đó: Với => tự làm Bài 17 : Tìm tất cả các số nguyên tố p để tổng tất cả các ước tự nhiên của là số chính phương HD: Ta có: => Bài 18 : Giải phương trình nghiệm nguyên : HD: Biến đổi thành: Bài 19 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Biến đổi thành: Xét các TH=> x Bài 20: Tìm các nghiệm nguyên dương x, y của phương trình : HD: Biến đổi thành: Lại có: , Với và 1959=3.653 Bài 21 : Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD: Phương trình đã cho Cô si ta có: , Do và x,y,z nguyên nên ta có các nghiệm là: (1 ;1 ;1), (1 ;-1 ;-1) và các hoán vị Bài 22: Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD : Với x=0=> y= 1 hoặc y=-1 Với x # 0=> Bài 23: Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD : Từ phương trình ta có : Bài 24: Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD : Giả sử : Với TH1 : Giải các TH và với t=2 Bài 25: Tìm các nghiệm nguyên của phương trình : HD : Giả sử : Bài 26: Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD : Giả sử : Bài 27: Tìm các nghiệm nguyên dương của phương trình : HD : Giả sử : => Bài 28: Tìm 3 số nguyên dương sao cho tổng của chúng bằng tích của chúng HD : Gọi các số nguyên dương phải tìm là x, y, z, Ta có : , Giả sử : Với Với Với Bài 29: Tìm các số tự nhiên x thỏa mãn phương trình : HD : Ta có : Với x=0=> Vô lý Với x=1 đúng Với Bài 30: Chứng min rằng với mọi số nguyên k cho trước, không tồn tại số nguyên x sao cho HD : Ta có : Do (1) và (2) => Vô lý Bài 31: Tìm x nguyên để biểu thức sau là 1 số chính phương : HD : Đặt Ta cần chứng minh : với Bài 32: Tìm 3 số nguyên dương đôi 1 khác nhau thỏa mãn : HD : Giả sử : và không xảy ra đấu = , mà Kết hợp với phương trình đầu=> Bài 33: Tìm tất cả các bộ 3 số tự nhiên không nhỏ hơn 1 sao cho tích của 2 số bất kỳ cộng với 1 chia hết cho số còn lại HD : Giả sử 3 số đẫ cho là : Nhân theo vế ta được : Vì nếu k=4=>a=b=c=1 (t/m) Nếu k=3 thì nếu k=2, hoặc k=1 xét tương tự Bài 34 : Tìm 3 số nguyên dương sao cho tích của chúng gấp đôi tổng của chúng HD : Gọi 3 số nguyên dương cần tìm là x,y,z, ta có : Giả sử : Xét các TH của xy Bài 35: Tìm 4 số nguyên dương sao cho tổng của chúng bằng tích của chúng HD : Gọi 4 số nguyên dương cần tìm là : Giả sử : Xét các TH của xyz Bài 36 :Chứng minh phương trình sau không có nghiệm nguyên dương: HD : Giả sử : và => vậy x>17=> x=y=18 thử lại ta thấy x=y=18 không thỏa mãn => Phương trình không có nghiệm nguyên dương Bài 37 :Có tồn tại hay không hai số nguyên dương x và y sao cho và đều là số chính phương HD : Giả sử : y < x, Ta có : Vậy không tồn tại hai số nguyên dương thỏa mãn ban đầu Bài 38: Tìm các số nguyên x để biểu thức sau là 1 số chính phương: HD : Giả sử : , Nên : Bài 39 : Giải phương trình nghiệm nguyên: HD : ta có : , Đặt Thấy ngày : Chứng minh phương trình sau không có nghiệm Bài 40 : Chứng minh rằng chỉ có 1 số hữu hạn nghiệm nguyên dương HD : Giả sử : , Ta có : => x có hữu hạn giá trị Với mỗi giá trị của x => giá trị => Tương ứng với z Bài 41: Tìm tất cả các cặp số nguyên (x;y) thỏa mãn phương trình: HD: Bài 42: Tìm nghiệm nguyên của phương trình: HD: Phương trình đã cho viết lại thành: Ta thấy x=2 là nghiệm của phuong trình: Nếu x>2 thì Nếu x<2 thì dễ thấy x=0 và x=1 không phải là nghiệm của phương trình Nếu x<0 ta đặt nên y, Ta có : , Phương trình này vô nghiệm vì vế phải lớn hơn 1 do y1 Bài 43: Tìm các số nguyên x, y thỏa mãn: HD: Phương trình Giả sử x, y nguyên thỏa mãn VT 0 , Do x, y nguyên nên Với: ( vô nghiệm) Với
Tài liệu đính kèm: