2 Đề kiểm tra đánh giá học kì I Ngữ Văn 8 - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Na Hồi (Có đáp án + Ma trận)

 PHÒNG GD&ĐT BẮC HÀ MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I 
TRƯỜNG THCS NA HỐI Môn: Ngữ văn 8 
 Năm học: 2022 - 2023 
 Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề) 
 Mức độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng 
 Tổng 
 TN TL TN TL Vận dụng Vận dụng cao 
 Chủ đề 
 I. Đọc - hiểu Xác định được - Hiểu ý nghĩa - Viết từ 3-5 câu văn về bài học 
 Ngữ liệu ngoài chương phương thức biểu đạt của một chi tiết rút ra từ đọc hiểu văn bản 
 trình chính trong văn bản trong văn bản. 
 - Hoa hồng tặng mẹ - Nêu được thông 
 - Câu chuyện về hai hạt điệp mà văn bản 
 lúa muốn gửi đến 
 người đọc 
 Số câu 1 2 1 4 
 Số điểm 0,5 1,5 1,0 3,0 
 Tỷ lệ 5 % 15 % 10 % 30 % 
 II. Làm văn Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) - Viết 
 trình bày suy nghĩ của em về tình bài văn thuyết 
 mẫu tử (Đề 1), sự cống hiến (Đề minh về một 
 2) từ nội dung văn bản phần đọc một loài cây mà 
 hiểu em yêu thích 
 (Đề 1), đồ vật 
 mà em yêu 
 thích. 
 (Đề 2) 
 Số câu 1 1 Số câu: 02 
 Số điểm 2,0 5,0 Điểm: 7,0 
 Tỷ lệ 20% 50% Tỉ lệ: 70 
 % 
 Số câu 1 2 3 6 
 Số điểm 0,5 1,5 8,0 10 
 Tỷ lệ 5% 15% 80% 100% PHÒNG GD&ĐT BẮC HÀ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I 
TRƯỜNG THCS NA HỐI Năm học: 2022- 2023 
 Môn: Ngữ văn 8 
 ĐỀ 1 
 I. Phần đọc hiểu (3,0 điểm) 
 Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4: 
 HOA HỒNG TẶNG MẸ 
 Anh dừng lại tiệm bán hoa để gửi hoa tặng mẹ qua đường bưu điện. Mẹ anh sống 
cách chỗ anh khoảng 300km. Khi bước ra khỏi xe, anh thấy một bé gái đang đứng khóc 
bên vỉa hè. Anh đến và hỏi nó sao lại khóc. 
 - Cháu muốn mua một bó hoa hồng để tặng mẹ cháu- nó nức nở- nhưng cháu chỉ 
có 75 xu trong khi giá một bó hoa hồng đến 2 đôla. Anh mỉm cười và nói với nó: 
 - Đến đây, chú sẽ mua cho cháu. 
 Anh liền mua hoa cho cô bé và đặt một bó hồng để gửi cho mẹ anh. Xong xuôi, 
anh hỏi cô bé có cần đi nhờ xe về nhà không? Nó vui mừng nhìn anh và trả lời: 
 - Dạ, chú cho cháu đi nhờ đến nhà mẹ cháu. 
 Rồi nó chỉ đường cho anh đến một nghĩa trang, nơi có phần mộ vừa mới đắp. Nó 
chỉ ngôi mộ và nói: 
 - Đây là nhà của mẹ cháu. 
 Nói xong, nó ân cần đặt bó hoa lên mộ. 
 Tức thì , anh quay lại tiệm bán hoa, hủy bỏ dịch vụ gửi hoa vừa rồi và mua một 
bó hoa hồng thật đẹp. Suốt đêm đó, anh đã lái một mạch 300km về nhà để anh trao tận 
tay bó hoa cho mẹ. 
 (Qùa tặng cuộc sống) 
 Câu 1 (0,5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản? 
 Câu 2 (0,5 điểm): Điều gì đã khiến nhân vật "anh" hủy bỏ dịch vụ gửi hoa bằng 
việc về nhà trao tận tay bó hoa cho mẹ? 
 Câu 3 (1,0 điểm): Thông điệp của văn bản trên là gì? 
 Câu 4 (1,0 điểm): Từ thông điệp của văn bản trên, em hãy rút ra bài học có ý 
nghĩa đối với bản thân. (Diễn đạt từ 3- 5 câu văn). 
 II. Phần Tập làm văn (7,0 điểm) 
 Câu 5 (2,0 điểm):Từ ngữ liệu đã dẫn trong phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn 
văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ về tình mẫu tử. 
 Câu 6 (5,0 điểm): 
 Đề bài: Thuyết minh về một loài cây mà em yêu thích. 
 ĐỀ 2 
 I. Phần đọc hiểu (3,0 điểm) 
 Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4: 
 CÂU CHUYỆN VỀ HAI HẠT LÚA Có hai hạt lúa nọ được giữ lại để làm hạt giống cho vụ sau vì cả hai đều là 
những hạt lúa tốt, đều to khoẻ và chắc mẩy. 
 Một hôm, người chủ định đem chúng gieo trên cánh đồng gần đó. Hạt thứ nhất 
nhủ thầm: "Dại gì ta phải theo ông chủ ra đồng. Ta không muốn cả thân mình phải nát 
tan trong đất. Tốt nhất ta hãy giữ lại tất cả chất dinh dưỡng mà ta đang có, ta sẽ cứ ở 
khuất trong kho lúa thôi". Còn hạt lúa thứ hai thì ngày đêm mong được ông chủ mang 
gieo xuống đất. Nó thật sự sung sướng khi được bắt đầu một cuộc đời mới. 
 Thời gian trôi qua, hạt lúa thứ nhất bị héo khô nơi góc nhà bởi vì nó chẳng nhận 
được nước và ánh sáng. Lúc này chất dinh dưỡng chẳng giúp ích được gì - nó chết dần 
chết mòn. Trong khi đó, hạt lúa thứ hai dù nát tan trong đất nhưng từ thân nó lại mọc 
lên cây lúa vàng óng, trĩu hạt. Nó lại mang đến cho đời những hạt lúa mới... 
 (Theo Hạt giống tâm hồn, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2004) 
 Câu 1 (0,5 điểm): : Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản? 
 Câu 2 (0,5 điểm): Hạt lúa thứ nhất khiến em liên tưởng đến những người có cách 
sống như thế nào? 
 Câu 3 (1,0 điểm): Thông điệp của văn bản trên là gì? 
 Câu 4 (1,0 điểm): Từ thông điệp của văn bản trên, em hãy rút ra bài học có ý 
nghĩa đối với bản thân. (Diễn đạt từ 3- 5 câu văn). 
 II. Phần Tập làm văn (7,0 điểm) 
 Câu 5 (2,0 điểm): Từ văn bản phần Đọc - hiểu, viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) 
trình bày suy nghĩ về sự cống hiến. 
 Câu 6 (5,0 điểm): 
 Đề bài: Thuyết minh về một đồ vật mà em yêu thích. 
 ĐỀ DÀNH CHO HS HOÀ NHẬP 
 Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4: 
 HOA HỒNG TẶNG MẸ 
 Anh dừng lại tiệm bán hoa để gửi hoa tặng mẹ qua đường bưu điện. Mẹ anh sống 
cách chỗ anh khoảng 300km. Khi bước ra khỏi xe, anh thấy một bé gái đang đứng khóc 
bên vỉa hè. Anh đến và hỏi nó sao lại khóc. 
 - Cháu muốn mua một bó hoa hồng để tặng mẹ cháu- nó nức nở- nhưng cháu chỉ 
có 75 xu trong khi giá một bó hoa hồng đến 2 đôla. Anh mỉm cười và nói với nó: 
 - Đến đây, chú sẽ mua cho cháu. 
 Anh liền mua hoa cho cô bé và đặt một bó hồng để gửi cho mẹ anh. Xong xuôi, 
anh hỏi cô bé có cần đi nhờ xe về nhà không? Nó vui mừng nhìn anh và trả lời: 
 - Dạ, chú cho cháu đi nhờ đến nhà mẹ cháu. 
 Rồi nó chỉ đường cho anh đến một nghĩa trang, nơi có phần mộ vừa mới đắp. Nó 
chỉ ngôi mộ và nói: 
 - Đây là nhà của mẹ cháu. Nói xong, nó ân cần đặt bó hoa lên mộ. 
 Tức thì , anh quay lại tiệm bán hoa, hủy bỏ dịch vụ gửi hoa vừa rồi và mua một 
bó hoa hồng thật đẹp. Suốt đêm đó, anh đã lái một mạch 300km về nhà để anh trao tận 
tay bó hoa cho mẹ. 
 (Quà tặng cuộc sống) 
 Câu 1 (1,0 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản? 
 Câu 2 (1,0 điểm): Điều gì đã khiến nhân vật "anh" hủy bỏ dịch vụ gửi hoa bằng 
việc về nhà trao tận tay bó hoa cho mẹ? 
 Câu 3 (4,0 điểm): Thông điệp của văn bản trên là gì? 
 Câu 4 (4,0 điểm): Từ thông điệp của văn bản trên, em hãy rút ra bài học có ý 
nghĩa đối với bản thân. (Diễn đạt từ 3- 5 câu văn). 
 HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ 01 
 A. Yêu cầu chung 
 1. Hướng dẫn chấm chỉ nêu một số nội dung cơ bản mang tính định hướng, định 
tính chứ không định lượng. Giáo viên khi chấm cần linh hoạt khi vận dụng hướng dẫn 
chấm; tránh đếm ý cho điểm một cách máy móc; cẩn trọng và tinh tế trong đánh giá bài 
làm của học sinh trong tính chỉnh thể; phát hiện và trân trọng những bài làm có ý kiến 
và giọng điệu riêng, có khả năng tư duy sáng tạo độc lập. Chấp nhận các cách trình bày 
khác nhau, kể cả không có trong hướng dẫn chấm miễn là hợp lí, có sức thuyết phục. 
 2. Tổng điểm của toàn bài là 10,0 điểm. Việc chi tiết hóa điểm số của các ý (nếu 
có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi ý. 
 B. Yêu cầu cụ thể và biểu điểm 
 ĐỀ 1 
 Phần Câu Nội dung Điểm 
Đọc- hiểu 1 Phương thức biểu đạt chính: Tự sự 0,5 
 2 0,5 
 Điều khiến nhân vật "anh" hủy bỏ dịch vụ gửi hoa bằng 
 việc về nhà trao tận tay bó hoa cho mẹ: 
 - Sự bất hạnh và lòng hiếu thảo đối với người mẹ đã 
 mất, tình cảm rất hồn nhiên và đầy cảm động của em bé 
 đã làm thức tỉnh chàng trai, anh nhận ra rằng mất mẹ là 
 một sự mất mát lớn lao. 
 3 Thông điệp của văn bản trên là: 
 - Hãy trân trọng những gì gần gũi, đơn giản trong cuộc 
 sống của mỗi người. 0,5 
 - Giá trị của một món quà thực sự ý nghĩa không phải 
 chỉ ở vật chất mà chính là sự quan tâm, tấm lòng và 0,5 
 tình yêu thương. 
 4 Về hình thức: Học sinh viết thành đoạn văn (từ 3-5 1,0 câu văn), không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt, 
 viết câu. 
 Về nội dung: HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác 
 nhau song phải nêu được bài học gửi gắm qua văn bản. 
 Đảm bảo một số ý sau: 0,5 
 - Tình mẫu tử là thiêng liêng mà mỗi người cần phải 
 trân trọng. 0,5 
 - Phải biết yêu thương, quan tâm đến mẹ khi còn có thể. 
Làm văn 1 Viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ ) trình bày suy 2,0 
 nghĩ về tình mẫu tử 
 * Yêu cầu chung: Đảm bảo cấu trúc của một đoạn 
 văn nghị luận, xác định đúng vấn đề nghị luận, vận 
 dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai vấn đề nghị 
 luận, đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt; có 
 thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau song phải trình 
 bày được suy nghĩ về tình mẫu tử . Đảm bảo một số ý 
 cơ bản sau: 0,25 
 a. Mở đoạn: Giới thiệu về tình mẫu tử 1,5 
 b. Thân đoạn 0,5 
 * Giải thích, biểu hiện 
 - Tình mẫu tử là tên gọi của thứ tình cảm thiêng liêng, 
 đẹp đẽ nhất trong cuộc đời này, đó là tình yêu và sự gắn 
 kết bền chặt giữa mẹ và những người con. 
 - Biểu hiện của tình mẫu tử: 
 + Mẹ không chỉ cho chúng ta sự sống mà còn là người 
 thắp lên ngọn lửa yêu thương, nuôi dưỡng chúng ta 
 bằng tất cả tình yêu thương chân thành. 
 + Mẹ luôn hi sinh thầm lặng để mang đến cho chúng ta 
 những điều tốt đẹp nhất 
 + Con yêu thương, trân trọng, biết ơn công lao của mẹ 
 dành cho mình. 0,5 
 * Bàn luận: Ý nghĩa của tình mẫu tử: 
 - Tình mẫu tử là thứ tình cảm ấm áp nhất sưởi ấm, nâng 
 đỡ chúng ta giữa cuộc đời có nhiều biến động. 
 - Là thứ tình cảm thiêng liêng, cao cả. Tình mẫu tử làm 
 cho đời sống tình cảm của con người trở nên phong 
 phú, ý nghĩa. 
 - Tình mẫu tử giúp con người vượt lên những giới hạn 
 thông thường để làm được những điều cao cả, phi 
 thường. 
 (Lấy dẫn chứng thực tế để làm sáng tỏ) 0,5 
 * Bài học nhận thức và hành động: 
 - Cần biết yêu thương, trân trọng và có ý thức báo đáp những tình cảm lớn lao của mẹ. 
 - Chúng ta hãy cố gắng học tập để trở thành những 
 người con ngoan, trò giỏi khiến cho mẹ tự hào. 0,25 
 c. Kết đoạn: Khẳng định ý nghĩa của tình mẫu tử 
 2 Thuyết minh về một loài cây mà em yêu thích. 5,0 
 * Yêu cầu chung: HS biết kết hợp kiến thức và kỹ 
 năng về văn thuyết minh để tạo lập văn bản. Bài viết 
 phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; sử dụng phương pháp 
 thuyết minh phù hợp; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính 
 liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ 
 pháp...đảm bảo các ý cơ bản theo dàn bài sau: 
 1. Mở bài 0,5 
 - Nêu loài cây và lí do mà em yêu thích ( VD: cây hoa 
 đào) 
 2. Thân bài: Thuyết minh về 4,0 
 a. Nguồn gốc, phân loại cây 1,0 
 b. Đặc điểm, hình dáng của cây 1,0 
 c. Cách gieo trồng, chăm sóc cây 1,0 
 d. Vai trò của cây. 1,0 
 3. Kết bài: 0,5 
 - Khẳng định ý nghĩa vai trò của cây 
 - Tình cảm, mong muốn của em 
 Tổng điểm 10 
 ĐỀ 2 
 Phần Câu Nội dung Điểm 
Đọc- hiểu 1 Phương thức biểu đạt chính được tác giả sử dụng trong 
 0,5 
 đoạn văn trên: Tự sự 
 2 - Hạt lúa thứ nhất khiến ta liên tưởng đến những người 0,5 
 có lối sống ích kỉ, an phận, không phấn đấu, ngại khó 
 khăn, gian khổ. 
 3 Thông điệp của văn bản trên: 
 - Hãy sống có trách nhiệm, không thể giữ cho mình một 
 vỏ bọc khép kín. 0,5 
 - Phải biết vươn lên chấp nhận thử thách, khó khăn để 0,5 
 làm mới mình và đóng góp cho đời. 
 4 - Về hình thức: Học sinh viết thành đoạn văn (từ 3-5 1,0 
 câu văn), không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt, 
 viết câu. - Về nội dung: HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách 
 khác nhau song phải nêu được bài học gửi gắm qua 
 văn bản. Đảm bảo một số ý sau: 
 - Cần sống có trách nhiệm, biết dấn thân, chấp nhận 0,5 
 gian khó, thử thách, dám sống và hành động vì mục 
 đích cao cả, tốt đẹp. 
 - Không sống ích kỉ, an phận, ngại khó khăn, gian khổ. 0,5 
Làm văn 1 Viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ ) trình bày suy 2,0 
 nghĩ về sự cống hiến. 
 * Yêu cầu chung: Đảm bảo cấu trúc của một đoạn 
 văn nghị luận, xác định đúng vấn đề nghị luận, vận 
 dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai vấn đề nghị 
 luận, đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt; có 
 thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau song phải trình 
 bày được suy nghĩ về tình mẫu tử . Đảm bảo một số ý 
 cơ bản sau: 0,25 
 a. Mở đoạn: dẫn dắt và nêu vấn đề về sự cống hiến 1,5 
 b. Thân đoạn 0,25 
 * Giải thích 
 - Cống hiến: là sự tự nguyện, tự giác đem sức lực, tài 
 năng và trí tuệ của mình để tạo nên những giá trị tốt 
 đẹp cho cộng đồng, xã hội. 0,5 
 * Bàn luận 
 - Cống hiến không chỉ là việc cho đi những gì tốt đẹp 
 của bản thân mà đó còn là cách để con người khẳng 
 định giá trị của bản thân trong xã hội 
 - Mỗi một cống hiến dù lớn hay nhỏ đều góp phần tích 
 cực vào quá trình dựng xây, hội nhập của đất nước. 
 (Lấy dẫn chứng thực tế để làm sáng tỏ) 0,25 
 * Bàn luận mở rộng: phê phán 
 - Bên cạnh những tấm gương cống hiến hết mình thì 
 vẫn có những con người sống ích kỉ, chỉ biết mưu cầu 
 lợi ích cá nhân mà không biết cống hiến cho cuộc sống 0,5 
 chung. 
 * Bài học nhận thức và hành động: 
 - Hãy hết mình với công việc, với đam mê bởi dù bạn là 
 ai, làm bất cứ công việc gì thì những công việc chân 
 chính mà bạn đang làm cũng đã cống hiến một phần ý 
 nghĩa cho sự phát triển của đất nước, dân tộc mình. 
 - Chúng ta hãy học tập, lao động và cống hiến tất cả 
 những gì tốt đẹp nhất vì một xã hội văn minh, thế giới 0,25 
 tiến bộ. c. Kết đoạn: Khẳng định ý nghĩa của sự cống hiến. 
2 Thuyết minh về một đồ vật mà em yêu thích. 5 
 * Yêu cầu chung: HS biết kết hợp kiến thức và kỹ 
 năng về văn thuyết minh để tạo lập văn bản. Bài viết 
 phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; sử dụng phương pháp 
 thuyết minh phù hợp; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính 
 liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ 
 pháp...đảm bảo các ý cơ bản theo dàn bài sau: 
 1. Mở bài: Giới thiệu chung về đồ vật mà em yêu 0,5 
 thích. 4,0 
 2. Thân bài: Thuyết minh về 2,0 
 - Đặc điểm, cấu tạo của đồ vật 1,0 
 - Công dụng của đồ vật 1,0 
 - Cách sử dụng, bảo quản đồ vật 0,5 
 3. Kết bài: Bày tỏ thái độ đối với đồ vật 
 Tổng điểm 10