PHÒNG GD&ĐT SÔNG LÔ ĐỀ CHÍNH THỨC KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6; 7; 8 CẤP HUYỆN - NĂM HỌC 2015 - 2016 ĐỀ THI MÔN: LỊCH SỬ 8 Thời gian làm bài : 120 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1. (2,0điểm) Trình bày diễn biến giai đoạn đỉnh cao của cách mạng Tư sản Pháp (1789-1794). Tại sao nói Cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng Tư sản triệt để nhất? Câu 2. (2,5điểm) Nước Nga năm 1917 có mấy cuộc cách mạng? Đó là cuộc cách mạng nào? Vì sao? Trình bày ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. Câu 3. (2,0 điểm) Hãy nêu những cơ hội từ (1858-1884) mà nhà Nguyễn có thể đánh Pháp để giành độc lập dân tộc. Em có nhận xét gì về thái độ chống Pháp của nhà Nguyễn? Câu 4. (3,5 điểm): Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong hoàn cảnh nào? Nêu những nội dung chính của các đề nghị cải cách đó. Nhận xét những mặt tích cực, hạn chế, kết quả, ý nghĩa của các đề nghị cải cách? -------------------------------Hết------------------------------- Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. PHÒNG GD&ĐT SÔNG LÔ KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 6; 7; 8 CẤP HUYỆN - NĂM HỌC 2015 - 2016 HDC MÔN: LỊCH SỬ 8 Câu Hướng dẫn chấm Thang điểm 1 .* Trình bày những nét chính về thời kì đỉnh cao của cách mạng Tư sản Pháp (1789-1794) 1,25 - Ngày 2 - 6 - 1793, dưới sự lãnh đạo của phái Gia-cô-banh, đứng đầu là Rô-be-spie, quần chúng nhân dân đã lật đổ phái Gi-rông-đanh 0,2 - Sau khi lật đổ phái Gi-rông-đanh, phái Gia-cô-banh được sự ủng hộ của nhân dân lên nắm chính quyền, thiết lập nền chuyên chính dân chủ do Rô-be-spie đứng đầu. 0,2 - Chính quyền cách mạng đã thi hành nhiều biện pháp quan trọng để trừng trị bọn phản cách mạng, giải quyết những yêu cầu của nhân dân, như : + xoá bỏ mọi nghĩa vụ của nông dân đối với phong kiến, + chia ruộng đất cho nông dân, quy định giá các mặt hàng bán cho dân nghèo. 0,4 - Phái Gia-cô-banh cũng ban hành lệnh tổng động viên, xây dựng đội quân cách mạng hùng mạnh, nhờ đó đã đánh bại bọn ngoại xâm và nội phản. 0,2 - Do nội bộ bị chia rẽ, nhân dân lại không ủng hộ như trước (do phái Gia-cô-banh không đem lại đầy đủ quyền lợi cho họ như đã hứa), nên phái tư sản phản cách mạng đã tiến hành đảo chính, bắt Rô-be-spie để xử tử (27 - 7 - 1794).Cách mạng chấm dứt. 0,25 * Cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng Tư sản triệt để vì: 0,75 - Cách mạng đã thi hành nhiều biện pháp để trừng trị bọn phản cách mạng 0,25 - CM Lật đổ chế độ phong kiến, giải quyết vấn đề ruộng đất cho nhân dân, đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền.Thiết lập nền cộng hoà Tư sản. 0,25 - Cách mạng đạt đến đỉnh cao với nền chuyên chính dân chủ Gia cô banh 0,25 2 * Nước Nga năm 1917 có mấy cuộc cách mạng : -Nước Nga năm 1917 có hai cuộc cách mạng . 0,25 *Đó là cuộc cách mạng : -Đó là cuộc cách mạng tháng Hai và cuộc cách mạng tháng Mười . 0,25 *Vì: - Vào đầu thế kỉ XX, ở Nga lúc này tồn tại nhiều mâu thuẫn : giữa nông dân nga với chế độ phong kiến Nga hoàng ; giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản ; giữa dân tộc Nga với các dân tộc trong đế quốc Nga. 0,25 - Cách mạng tháng Hai năm 1917 tuy đã lật đổ chế độ phong kiến Nga hoàng, song cục diện chính trị đặc biệt lại diễn ra ở Nga: hai chính quyền song song tồn tại Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và các Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính 0,5 -Trước tình hình đó, Lênin và Đảng Bônsêvích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, dùng bạo lực lật đổ Chính phủ lâm thời, chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại. Trong lúc đó, chính phủ lâm thời vẫn theo đuổi cuộc chiến tranh đế quốc, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của quần chúng nhân dân. Đó là cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới. 0,5 * Ý nghĩa của cách mạng tháng mười Nga năm 1917: - Làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh nước Nga. Lần đầu tiên những người lao động lên nắm chính quyền, xây dựng chế độ mới-chế độ xã hội chủ nghĩa, trên một đất nước rộng lớn 0,5 - Thay đổi to lớn trên thế giới, cỗ vũ mạnh mẽ và tạo ra những điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới 0,25 3 * Những cơ hội mà nhà Nguyễn có thể đánh Pháp: 1,0 –Khi Pháp đánh vào Đà Nẵng (1-9-1858) gặp sự kháng cự mạnh mẽ của quân triều đình cùng nhân dân khiến chúng gặp nhiều khó khăn tuy nhiên triều đình không kiên quyết chống Pháp nên bỏ lỡ thời cơ và để cho Pháp chiếm giữ bán đảo Sơn Trà. 0,25 -Sau khi chiếm được Gia Định ,năm 1860 Thực dân Pháp phải điều quân sang các chiến trường Châu Âu và Trung Quốc nhằm đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân nơi đây.Chúng chỉ để lại Gia Định 1000 quân trài dài trên 10 km nhưng quân triều đình nhà Nguyễn vẫn đóng quân trong Đại đồn Chí Hoà ở thế thủ hiểm không dám tấn công 0,25 - Ngày 21/12/ 1873 khi nhân dân ta tạo nên chiến thắng Cầu Giấy lần 1 ( giết chết Gác ni ê cùng nhiều binh lính) khiến quân Pháp vô cùng dao động , nhân dân phấn khởi thì giữa lúc đó nhà Nguyễn chỉ coi đó là điều kiện để thoả thuận và chấp nhận kí với Pháp hoà ước Giáp Tuất (15-3-1874) 0,25 - Ngày 19/5/1883 nhân dân ta tiếp tục tạo nên chiến thắng Cầu Giấy lần hai( giết chết Ri vi e) nhưng nhà Nguyễn vẫn chỉ coi đó là điều kiện để thương lượng nhưng không được Pháp chấp nhận thậm chí chúng còn nhận cơ hội đó mà tấn công vào kinh thành Huế. 0,25 * Nhận xét về thái độ chống Pháp của nhà Nguyễn: 1,0 -Khi Pháp xâm lựơc nước ta nhà Nguyễn có chống Pháp nhưng chống không kiên quyết, khi Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng, nhà Nguyễn cũng không cùng nhân dân chống Pháp mà luôn ảo tưởng thượng lượng, từng bước thoả hiệp kí các điều ước bán nước cho Pháp, cuối cùng đầu hàng Pháp hoàn toàn. 0,25 -Với thái độ không kiên quyết của triều đình nhà Nguyễn nên nhà Nguyễn đã từ bỏ con đựờng đấu tranh truyền thống của dân tộc, nhà Nguyễn sợ dân hơn sợ giặc. 0,25 -Khi đánh Pháp nhà Nguyễn vừa đánh Pháp vừa thương lượng, không biết chớp thời cơ, mất lòng dân, đặt quyền lợi dòng họ lên trên quyền lợi dân tộc 0,25 - Nhà Nguyễn đã bỏ qua cơ hội có thể giành được độc lập.dân tộc, việc nhà Nguyễn để mất nước ta cuối thế kỉ XIX không tất yếu trở thành tất yếu lịch sử 0,25 4 3,0 * Hoàn cảnh : - Vào cuối thế kỉ XIX, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng chiến tranh xâm lược Nam Kì, chuẩn bị tấn công đánh chiếm cả nước ta thì triều đình Huế vẫn tiếp tục thực hiện các chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu khiến cho kinh tế, xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. 0,25 - Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương trở lên mục ruỗng: nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời ssống nhân dân khó khăn. Mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt, phong trào khởi nghĩa nông dân, binh lính bùng nổ ở nhiều nơi càng đẩy đất nước vào tình trạng rối ren. 0,25 - Trước tình hình đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập của kẻ thù, một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời đã mạnh dạn đưa ra những đề nghị, yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá... của nhà nước phong kiến. 0,25 * Nội dung : - Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định). Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. - Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương với bên ngoài. 0,25 - Từ 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản điều trần, đề cập đến một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục... 0,25 - Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng hai bản “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức, đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. 0,25 * Nhận xét...: - Tích cực: Trong bối cảnh bế tắc của xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỉ XIX, một số sĩ phu, quan lại đã vượt qua những luật lệ hà khắc, sự nghi kị, ghen ghét, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng của mình để đưa ra những đề nghị cải cách nhằm canh tân đất nước, nhằm đáp ứng phần nào yêu cầu của nước ta lúc đó, có tác động tới cách nghĩ, cách làm của một bộ phận quan lại triều đình. 0,5 - Hạn chế: Tuy nhiên, các đề nghị cải cách mang tính chất rời rạc, lẻ tẻ, chưa xuất phát từ những cơ sở bên trong, chưa giải quyết được hai mâu thuẫn cơ bản của xã hội Việt Nam là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp và giữa nông dân với địa chủ phong kiến. 0,25 - Kết quả: Triều đình Huế cự tuyệt, không chấp nhận những thay đổi và từ chối các đề nghị cải cách, kể cả những cải cách hoàn toàn có khả năng thực hiện. Điều này đã làm cản trở sự phát triển của những tiền đề mới, khiến xã hội luẩn quẩn trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa phong kiến. 0,5 - Ý nghĩa: Những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được tiếng vang lớn, dám tấn công vào tư tưởng lỗi thời, bảo thủ cản trở bước tiến của dân tộc, phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết. Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. 0,25
Tài liệu đính kèm: