Kì thi học sinh giỏi lớp 8 năm học 2015 - 2016 môn: Lịch sử thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)

PHÒNG GD&ĐT HẠ HÒA
Đề chính thức
KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8
Năm học 2015 - 2016
Môn: Lịch sử 
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Đề thi có 01 trang
Phần I. Lịch sử thÕ giíi
Câu 1. (4 điểm). Trình bày diễn biến cuộc cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc năm 1911. Nêu ý nghĩa, tính chất, hạn chế của cuộc cách mạng Tân Hợi ?
Câu 2. (4 điểm). Vì sao năm 1917 ở nước Nga bùng nổ hai cuộc cách mạng? Nêu tính chất của hai cuộc cách mạng đó?
Phần II. Lịch sử Việt Nam
Câu 3. (2 điểm). Hiệp ước Hác-măng được triều Nguyễn và Pháp kí kết khi nào ? Nêu nội dung, hậu quả của hiệp ước Hác - măng ?
Câu 4. (5 điểm). Nửa cuối thế kỉ XIX các quan lại, sĩ phu đã đề nghị cải cách như thế nào? Hãy nêu ý nghĩa, hạn chế, kết cục của những đề xuất cải cách đó ?
Câu 5. (5 điểm). Hoạt động chính của phong trào Đông Kinh nghĩa thục ? Đông Kinh nghĩa thục có tác dụng gì đối với cuộc vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX ? Em hãy nêu những điểm mới của phong trào yêu nước ở Việt Nam đầu thế kỉ XX ?
-----------HẾT-----------
(Chú ý: Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
 Họ và tên. SBD..........
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN LỊCH SỬ 2015-2016
Câu
Nội dung
Điểm
Câu 1
Câu 1. (4 điểm). Trình bày diễn biến cuộc cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc năm 1911. Nêu ý nghĩa, tính chất, hạn chế của cuộc cách mạng Tân Hợi ?
- Lãnh đạo : Tôn Trung Sơn. 
0.25
- Ngày 10/10/1911, khởi nghĩa vũ trang bùng nổ và giành tháng lợi lớn ở Vũ Xương. 
0.5
Phong trào cách mạng lan rộng khắp các tỉnh miền nam, từ Quảng Đông, Quảng Tây đến Tứ Xuyên và tiến dần lên phía Bắc. Chính quyền Mãn Thanh chỉ còn giữ mấy tỉnh phía Bắc và cuối cùng cũng sụp đổ
0.5
- Ngày 29/12/1911, Trung Hoa dân quốc được thành lập ở Nam Kinh. Tôn Trung Sơn được bầu làm tổng thống lâm thời.
0.5
- Tháng 2/1912, Viên Thế Khải lên làm tổng thống thay Tôn Trung Sơn, ông vốn là đại thần trung thành của nhà Thanh. Cách mạng Tân Hợi coi như kết thúc.
0.5
- Ý nghĩa : Cách mạng Tân Hợi đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, chế độ cộng hòa ra đời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của CNTB ở Trung Quốc.
0.5
 Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng lớn, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á
0.25
Tính chất : Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản không triệt để 
0.5
Hạn chế: chưa đề cập đến vấn đề đánh đuổi đế quốc, không quyết liệt chống phong kiến đến cùng, mới lật đổ nhà Thanh nhưng chưa đụng chạm đến giai cấp địa chủ phong kiến, chưa giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nhân dân
0.5
Câu 2
Câu 2. (4 điểm). Vì sao năm 1917 ở nước Nga bùng nổ hai cuộc cách mạng? Nêu tính chất của hai cuộc cách mạng đó? 
- Trước 1917 Nga là nước đế quốc quân chủ chuyên chế, Nga hoàng đẩy nhân dân vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây hậu quả nghiêm trọng cho đất nước, đời sống của nhân dân khổ cực, mâu thuẫn sâu sắc với chế độ Nga hoàng, phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng khắp nơi. 
- Th¸ng 2-1917 mét cuéc c¸ch m¹ng ®· bïng næ ë Nga d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng B«n-sª-vich. 
0.5
0.5
KÕt qu¶ ®· lËt ®æ ®­îc chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ, quÇn chóng nh©n d©n Nga ®· thµnh lËp c¸c X« viÕt ( chÝnh quyÒn), giai cÊp t­ s¶n còng thµnh lËp chÝnh phñ l©m thêi.
0.5
 Sau c¸ch m¹ng th¸ng 2-1917 ë n­íc Nga cã hai chÝnh quyÒn song song tån t¹i. 
0.5
ChÝnh phñ l©m thêi t­ s¶n ngµy cµng cã nhiÒu hµnh ®éng ph¶n béi l¹i quyÒn lîi cña nh©n d©n, vÉn tiÕp tôc theo ®uæi c¸c cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc bÊt chÊp sù ph¶n ®èi cña quÇn chóng nh©n d©n
0.5
 Lª-nin ®· l·nh ®¹o quÇn chóng nh©n d©n Nga tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng Th¸ng M­êi lËt ®æ chÝnh phñ l©m thêi t­ s¶n xãa bá t×nh tr¹ng hai chÝnh quyÒn song song tån t¹i. 
0.5
Tính chất cách mạng tháng Hai 1917 là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới
0.5
Cách mạng tháng Mười là cách mạng vô sản
0.5
Câu 3
Câu 3. (2 điểm). Hiệp ước Hác-măng được triều Nguyễn và Pháp kí kết khi nào? Nêu nội dung, hậu qủa của hiệp ước Hác- măng ?
Ngày 25/8/1883 Triều Nguyễn chấp thuận kí với Pháp hiệp Hac- măng
0.5
Nội dung điều ước Hac – măng
 Triều đình chính thức thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì
0.25
 Cắt Bình Thuận sáp nhập vào Nam Kì, Thanh Hóa , Nghệ An, Hà Tĩnh sáp nhập vào Bắc Kì. Triều đình chỉ còn được cai quản Trung Kì).
0.25
 Quyền ngoại giao, trị an, nội vụ do Pháp nắm.
0.25
 Triều đình phải rút quân đội từ Bắc Kì về Trung Kì.
0.25
Hiệp ước Hác- măng và hiệp ước Pa-tơ- nốt đã chấm dứt sự tồn tại của triều Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập. Nước ta trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến. 
0.5
Câu 4. (5 điểm). Nửa cuối thế kỉ XIX các quan lại, sĩ phu đã đưa ra những đề nghị cải cách như thế nào? Hãy nêu ý nghĩa, hạn chế, kết cục của những đề xuất cải cách đó ?
Nửa cuối thế kỉ XIX, mét sè quan l¹i, sÜ phu yªu nø¬c thøc thêi ®· m¹nh d¹n ®­a ra nh÷ng ®Ò nghÞ, yªu cÇu ®æi míi c«ng viÖc néi trÞ ngo¹i giao, kinh tÕ, v¨n ho¸ cña nhµ n­íc phong kiÕn.
0.25
 N¨m 1868, TrÇn §×nh Tóc vµ NguyÔn Huy TÕ xin më cöa biÓn Trµ LÝ( Nam §Þnh)
0.5
§inh V¨n §iÒn xin ®Èy m¹nh viÖc khai khÈn ruéng hoang vµ khai má, ph¸t triÓn bu«n b¸n, chÊn chØnh quèc phßng
0.5
 N¨m 1872, viÖn th­¬ng b¹c xin më ba cöa biÓn ë miÒn B¾c vµ miÒn Trung ®Ó th«ng th­¬ng bªn ngoµi. 
0.5
 §Æc biÖt, tõ n¨m 1863 ®Õn 1871 NguyÔn Tr­êng Té ®· kiªn tr× göi lªn triÒu ®×nh 30 b¶n ®iÒu trÇn, ®Ò cËp ®Õn mét lo¹t vÊn ®Ò nh­ chÊn chØnh bé m¸y quan l¹i, ph¸t triÓn c«ng th­¬ng nghiÖp vµ tµi chÝnh, chØnh ®èn vâ bÞ, më réng ngo¹i giao, c¶i tæ gi¸o dôc.
0.5
 Vµo c¸c n¨m 1877 vµ 1882, NguyÔn Lé Tr¹ch cßn d©ng hai b¶n “ thêi vô s¸ch” lªn vua Tù §øc, ®Ò nghÞ chÊn h­ng d©n khÝ, khai th«ng d©n trÝ b¶o vÖ ®Êt n­íc.
0.5
 Hạn chế: C¸c ®Ò nghi c¶i c¸ch nãi trªn vÉn mang tÝnh chÊt lÎ tÎ rêi r¹c, một số đề nghị cải cách còn dập khuân mô phỏng nước ngoài không phù hợp với điều kiện trong nước, ch­a xuÊt ph¸t tõ c¬ së bªn trong, ch­a ®éng ch¹m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña thêi ®¹i ®ã lµ ph¶i gi¶i quyÕt hai m©u thuÉn c¬ b¶n cña x· héi VN: Nh©n d©n VN>< §Þa chñ phong kiÕn 
Kết cục của những đề xuất cải cách:TriÒu ®×nh phong kiÕn NguyÔn b¶o thñ, bÊt lùc trong viÖc thÝch øng víi hoµn c¶nh, nªn kh«ng chÊp nhËn nh÷ng thay ®æi vµ tõ chèi mäi ®Ò nghÞ c¶i c¸ch, kÓ c¶ nh÷ng c¶i c¸ch tiÕn bé hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. 
0.5
0.5
 Ý nghĩa:C¸c ®Ò nghi c¶i c¸ch nµy ®Òu nh»m ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu cña n­íc ta lóc ®ã.
0.25
 Dï kh«ng thµnh hiÖn thùc, song nh÷ng t­ t­ëng c¶i 
c¸ch đã d¸m tÊn c«ng vµo t­ t­ëng b¶o thñ của chế độ phong kiến lỗi thời đang cản trở bước tiến hóa của dân tộc ta 
0.5
T­ t­ëng c¶i c¸ch tiÕn bé cuèi thÕ kØ XIX ph¶n ¸nh tr×nh ®é nhËn thøc míi cña nh÷ng ng­êi VN yªu n­íc tiÕn bé, ®· gãp phÇn vµo viÖc chuÈn bÞ cho sù ra ®êi phong trµo Duy T©n ë VN vµo ®Çu TK XX
0.5
Câu 5. (5 điểm). Hoạt động chính của phong trào Đông kinh nghĩa thục ? Đông kinh nghĩa thục có tác dụng gì đối với cuộc vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX ? Em hãy nêu những điểm mới của phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX ở Việt Nam ?
- Th¸ng 3-1907 L­¬ng V¨n Can, NguyÔn QuyÒn vµ mét sè nhµ nho yªu n­íc kh¸c ®· s¸ng lËp ra tr­êng §«ng kinh nghÜa thôc. 
0.5
- Ho¹t ®éng chÝnh: Tr­êng §KNT tæ chøc d¹y kiÕn thøc khoa häc cho h/s, ®ång thêi tæ chøc b×nh th¬ v¨n, xuÊt b¶n b¸o chÝ båi d­ìng lßng yªu n­íc, tæ chøc diÔn thuyÕt truyÒn b¸ tri thøc míi, lèi sèng míi. Phong trµo nhanh chãng lan réng ra c¸c tØnh Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Bắc Ninh,Sơn Tây... thu hút hàng nghìn người tham gia
1
T¸c dụng ®èi víi c¸ch m¹ng VN 
Cổ động cách mạng. Phát triển văn hóa ngôn ngữ dân tộc. Nang cao niềm tự hào dân tộc. Lµm thøc tØnh lßng yªu n­íc, b­íc ®Çu tÊn c«ng vµo hÖ t­ t­ëng, và những hủ tục lạc hậu của xh phong kiÕn, më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cña hÖ t­ t­ëng d©n chñ t­ s¶n ë VN. 
0.5
Đông kinh nghĩa thục chống lại nền giáo dục phong kiến với những tín điều hán nho mà Pháp muốn lợi dụng để ngu dân
0.5
Những điểm mới của phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX ở Việt Nam ?
- Về tư tưởng: các phong trào yêu nước đầu TK XX 
đều đoạn tuyệt với tư tưởng Phong kiến, tiếp thu tư tưởng dân chủ tư sản tiến bộ.
0.5
- Về mục tiêu: Không chỉ chống Pháp giành độc lập
 dân tộc mà còn chống cả Phong kiến tay sai, đồng thời 
canh tân đất nước. Hướng Việt Nam phát triển theo con đường
 tư bản
0.5
- Về hình thức : Ngoài đấu tranh vũ trang còn cã nhiÒu h×nh thøc phương pháp míi: mở trường, lập hội, tổ chức cho học sinh đi du học, xuất bản sách báo, vân động nhân dân theo đời sống mới, trấn hưng thực nghiệp, kết hợp xây dựng lực lượng trong nước với sự giúp đỡ của nước ngoài....
0.5
- Thành phần tham gia: ngoài nông dân phong trào còn lôi cuốn được các tầng lớp, giai cấp khác cả ở thành thị , nông thôn khắp ba miền
0.5
- Người lãnh đạo: là các nhà nho yêu nước tiến bộ sớm tiếp thu tư tưởnda tư tưởng dân chủ tư sản.
0.5
Chó ý: Trong qu¸ tr×nh lµm bµi, häc sinh cã thÓ kh«ng viÕt ®óng y như ®¸p ¸n trªn mµ cã c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhưng vÉn ®¶m b¶o chÝnh x¸c c¸c néi dung theo ®Ò bµi yªu cÇu. V× vËy, tuú tõng bµi cô thÓ cña thÝ sinh mµ gi¸m kh¶o chÊm vµ cho ®iÓm linh ho¹t, ®iÓm cña mçi ý cho nhá nhÊt lµ 0,25 ®iÓm.