Đề tài Kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học

doc 25 trang Người đăng phongnguyet00 Lượt xem 2062Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đề tài Kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học
 Mục lục
I. Phần mở đầu
I.1. Đặt vấn đề: ( Lý do chọn đề tài)
I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
I.3. Đối tượng nghiên cứu
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
I.5. Phương pháp nghiên cứu:
Trang
2
2
3
3
4
4
II. Phần nội dung 
II.1. Cơ sở lý luận của vấn đề
II.2. Thực trạng của vấn đề 
a. Thuận lợi, khó khăn
b. Thành công, hạn chế
c. Mặt mạnh, mặt yếu
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
e. Phân tích và đánh giá các vấn đề về thực trạng .
II.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
a. Mục tiêu của giải pháp biện pháp.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
c. Điều kiện để thực hiện biện pháp và giải pháp
d. Mối quan hệ giữa các biện pháp và giải pháp
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm.
4
4
6
6
8
8
9
9
10
10
10
16
17
17
19
III. Kết luận, kiến nghị.
III.1. Kết luận
III.2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo:
22
22
22
24
I. Phần mở đầu
I.1. Đặt vấn đề: ( Lý do chọn đề tài)
Mỗi người mỗi nghề đều mang những đặc thù, đặc trưng riêng của từng ngành nghề sao cho phù hợp với khả năng lực sở trường của mình. Nghề dạy học được coi là một nghề cao quý, bởi sản phẩm chủ yếu là nhân cách con người. Muốn trở thành con người hữu ích, đều phải dựa vào sự giáo dục của nhà trường.
Dạy học đã khó, dạy Mỹ thuật càng khó hơn. Bởi ngoài việc dạy học sinh những kiến thức cơ bản thì việc học Mỹ thuật còn phải đem lại niềm vui cho mọi người, làm cho mọi người nhìn xa ra cái đẹp, thấy cái đẹp ở trong mình, và xung quanh mình trở nên gần gũi đáng yêu hơn. Đồng thời học Mỹ thuật giúp học sinh tự tạo ra cái đẹp theo ý mình theo cách hiểu cách lý giải của bản thân. Làm cho cuộc sống thêm tươi vui hạnh phúc.
Bậc học ban đầu hết sức quan trọng để đào tạo thế hệ trẻ, là bậc Tiểu học. Các em sẽ trở thành công dân tốt mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp tạo thành cốt lõi của một nhân cách Việt Nam trong gia đình mới. Những phẩm chất đó là:Đức- Trí- Chân - Thiện - Mĩ.
Giáo dục môn Mỹ thuật đóng vai trò rất quan trọng. Bởi vì giáo dục Mỹ thuật không chỉ khuyến khích sự sáng tạo của các em, giáo dục Mỹ thuật còn giúp học sinh phát triển đặc điểm về năng lực xã hội của thiếu nhi, góp phần đưa các em phát triển toàn diện hơn, mang đến cho các em niềm vui, niềm hứng khởi vì "Mỗi ngày đến trường là một ngày vui".
 Mĩ thuật là một trong những môn học đặc trưng của môn học là không nhằm đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về công tác mĩ thuật mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em ở các môn học khác giúp các em phát triển toàn diện, lâu dài các kỹ năng cơ bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào tạo con người biết nhận thức, cảm thụ cái đẹp ngày càng quan trọng. môn Mĩ thuật có mục tiêu chương trình sách giáo khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào tạo, kết quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách nghiêm túc. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật dân tộc đảm bảo cho các em có thể giải quyết được các bài tập hàng ngày và hiểu về vẻ đẹp, về nền mĩ thuật truyền thống, ngoài ra nó còn tạo điều kiện cho học sinh học có hiệu quả cao hơn các môn học khác.
 I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
 Mục tiêu : Để học sinh học Mĩ thuật ngoài hứng thú ra còn có khả năng biểu hiện cái đẹp và cảm thụ cái đẹp. 
Nhằm trang bị, cung cấp cho học sinh một số kiến thức, kĩ năng cơ bản về nghệ thuật tạo hình.
 Học sinh có khả năng cảm thụ vẻ đẹp của tranh ảnh.
 Nắm được các bước vẽ và vẽ được tranh theo cách nghĩ, cách cảm thụ của học sinh.
 Phát triển năng lực tư duy trong học tập, trong sinh hoạt Mĩ thuật, tiếp cận với thực tế xung quanh. 
 Yêu mến và cảm nhận những hình ảnh màu sắc trong tranh vẽ, góp phần động viên học sinh phát huy tính chủ động. 
 Nhiệm vụ : Tìm giải pháp nâng cao chất lượng về vẽ tranh và gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học.
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
 Học sinh khối 1,2,3,4,5 trường tiểu học Trưng Vương. Năm học 2014 – 2015 và đầu năm học 2015 -2016.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 Các bài vẽ tranh đề tài và trang trí đặt biệt ở các bài vẽ theo hoạt động nhóm từ khối 1 đến khối 5.
I.5. Phương pháp nghiên cứu:
 Để tìm hiểu thành công đề tài với kết quả áp dụng được hiệu quả thì phương 
pháp nghiên cứu góp một phần chủ yếu quan trọng. Đồng thời cần có sự kết hợp 
hài hòa giữa các phương pháp sau:
- Phương pháp trực quan, quan sát sư phạm, minh họa.
- Phương pháp gợi trí tò mò cho học sinh.
- Phương pháp đặt vấn đề và giao nhiệm vụ.
- Phương pháp hoạt động nhóm.
 Tùy theo nội dung từng bài học mà có sự kết hợp phương pháp dạy học phù 
hợp để mang lại hiệu quả tốt cho quá tŕnh dạy và học.
II. Phần nội dung 
II.1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Có thể nói trong quá trình giảng dạy người giáo viên cần chú ý đặc điểm lứa tuổi học sinh, mỗi lứa tuổi sẽ có cách cảm nhận suy nghĩ và lí giải về cái đẹp khác nhau. Trong các tiết dạy Mỹ thuật giáo viên thường hướng dẫn học sinh xem tranh , quan sát qua các hoạt động như thảo luận, gợi mở. Nhưng nhìn chung kết quả thường là học sinh đóng vai trò thụ động khi nghe giảng hay trả lời câu hỏi mà giáo viên đặt ra. Ngoài ra, các lớp học hiện nay học sinh thường ngồi theo bàn theo dãy nên có ít không gian để "vận động", trong mỗi giờ Mỹ thuật.
Qua đề tài này nhờ chuyển cách thức giáo dục Mỹ thuật đặc biệt là phân môn Mỹ thuật "lấy giáo viên làm trung tâm" sang "lấy học sinh làm trung tâm". Tổng hợp các cách thức hoạt động của giáo viên và của học sinh trong quá trình dạy học. Quá trình đó được tiến hành dưới vai trò của giáo viên, sự hoạt động nhận thức tích cực của học sinh, phải lấy học sinh làm trung tâm.
 Với môn Mỹ thuật ở Tiểu học giáo viên không áp đặt quan điểm của mình vào bài giảng mà cần có hướng mở để học sinh tự khám phá. Người lớn sẽ có cách cảm nhận logic và khoa học tạo nên một cái đẹp hoàn thiện, còn trẻ em thì có cách cảm nhận ngây thơ, nhìn sự vật qua lăng kính màu hồng, không vướng bận những nguyên tắc, trăn trở mà chủ yếu tập trung tình cảm sự yêu thích của mình vào các tác phẩm mà các em cho rằng đẹp. Cho nên học sinh Tiểu học thường rất thích những tranh vẽ rực rỡ tươi sáng, chưa phân biệt được hay thích những bức tranh có gam màu trầm. Nói là vậy những mỗi lứa tuổi, mỗi mức độ cách cảm nhận của con người mỗi đổi thay.
 Mỹ thuật là bộ môn dạy - học nghệ thuật, người thầy là người có năng khiếu, còn người học thì chưa hẳn là đã có năng khiếu. Mĩ thuật là một hình thức nghệ thuật sử dụng đường nét màu sắc bố cục, ánh sáng Để ghi lại và biểu hiện tình cảm tư duy của người vẽ về thế giới xung quanh ‘ Con người cảnh vật’ Cho nên việc dạy học bộ môn năng khiếu là rất quan trọng, đặc biệt là ở bậc tiểu học; học sinh mới đang học chữ, học vần hay các phép toán đơn giản thì việc học mỹ thuật cũng không vượt ra khỏi quỹ đạo này. Vì ở các môn chính các em sẽ biết đọc và thành thạo chữ viết, biết tình toán thì ở môn mỹ thuật cũng tạo cho học sinh biết vẽ và thành một họa sĩ. Chúng ta biết ở tiểu học là cái nền móng, là bước đi đầu tiên; chính vì thế mục tiêu chính của bộ môn mỹ thuật là được xác định rõ ràng, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức ban đầu về mỹ thuật hình thành các kỹ năng cần thiết để học sinh hoàn thành bài tập theo yêu cầu của chương trình.
 Trong chương trình mỹ thuật ở tiểu học cũng như một số môn khác thì mỹ thuật được phân ra thành nhiều phân môn nhỏ như: Vẽ theo mẫu, vẽ trang trí, vẽ tranh, tập nặn tạo dáng, thường thức mỹ thuật. Các phân môn này có mối quan hệ mật thiết với nhau, bổ trợ cho nhau. Nhưng với học sinh nếu cho các em đề tài tự chọn thì các em vẫn thích phân môn vẽ tranh nhất (chiếm khoảng 96% học sinh)và việc tổ chức một tiết học phân môn vẽ tranh của giáo viên cũng cần sử dụng nhiều phương pháp nhất. Nếu dạy tốt ở phân môn này thì giáo viên đã định hướng cho học sinh rút ngắn quá trình lĩnh hội kiến thức bằng "cảm tính" thành quá trình lĩnh hội bằng "lý tính"
 Vẽ tranh còn là một phân môn mà học sinh rất thích thể hiện và được vẽ mà các em chỉ vẽ theo lối liệt kê, mang đậm yếu tố ngây thơ, hồn nhiên của các em. Mục đích của phân môn này nhằm rèn luyện và phát triển cho học sinh trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo, giúp các em thể hiện được những nhạn thức về cái đẹp của tranh vẽ bằng đường nét, màu sắc cảm xúc của bản thân; qua đó hình thành ở các em biết yêu cái đẹp và mong muốn thể hiện nó trong cuộc sống, giáo viên cần có tác động đúng hướng và phương pháp dạy học tích cực để tạo tiền đề cho các em.
 Là người giáo viên dạy Mỹ thuật cần nắm bắt được đặc điểm này của học sinh sẽ có phương pháp giảng dạy tốt nhất, phát huy được năng lực, sự đam mê của các em.
 Đây cũng là lí do tôi chọn để viết sáng kiến này "Kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học”
II.2. Thực trạng của vấn đề 
 Là một giáo viên dạy chuyên phụ trách bộ môn Mĩ thuật, tôi rất quan tâm và luôn trăn trở đến chất lượng học của học sinh. Tuy nhiên, việc gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học vẫn còn những thuận lợi và khó khăn sau:
a.Thuận lợi, khó khăn
* Thuận lợi :
 Các bài học môn Mĩ thuật đã được sắp xếp theo cấu trúc đồng tâm, kiến thức ở các bài học đã được tìm hiểu ở các lớp trước. Các bài vẽ được lặp lại và nâng cao dần ở mỗi dạng bài và phát triển đi lên ở các bài sau, các dạng bài phát triển từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. 
 Trường học được sự đầu tư về cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng, thúc đẩy sự phát triển toàn diện về mọi mặt của học sinh. Lãnh đạo đơn vị luôn khuyến khích, tạo điều kiện cho giáo viên trong việc thiết kế, cải tạo đồ dùng dạy học trong quá trình giảng dạy. 
 Đa số học sinh được sự quan tâm của gia đình, đầu tư tương đối đầy đủ các công cụ, phương tiện để học môn Mĩ thuật. Đa số các em học sinh yêu thích môn học, có ý thức học tập và làm bài tốt. Vì thế, cũng rất thuận lợi cho giáo viên trong việc chú trọng bồi dưỡng thêm một số kĩ năng giúp các em có khả năng vẽ tốt hơn.
* Khó khăn :
 Về hệ thống tài liệu : Chưa có sách tham khảo đối với môn này, hầu hết giáo viên chỉ sử dụng theo sách giáo viên và vở tập vẽ của học sinh, mà nội dung hướng dẫn trong sách giáo viên lại khá chung chung khiến giáo viên khó khăn trong việc mở rộng, tìm tòi các phương pháp mới. 
 Về phía nhà trường : Không có phòng học môn Mĩ thuật riêng, đồ dùng dạy học còn nghèo nàn, chưa phong phú, vật mẫu, tranh minh họa hỗ trợ cho bài dạy còn thiếu.
 Về phía giáo viên : Mất nhiều thời gian chuẩn bị đồ dùng giảng dạy, tốn nhiều kinh phí cho việc sưu tầm mẫu vẽ, vật mẫu của giáo viên chưa đầy đủ gây nhàm chán cho học sinh và hiệu quả tiết học chưa cao.
 Về phía học sinh
 + Một số học sinh vẫn coi giờ học Mĩ thuật là giờ giải trí, là thời gian được chơi sau nhiều tiết học căng thẳng, và vẫn chưa có ý thức chuẩn bị tốt bài từ nhà (quan sát mẫu ở nhà và chuẩn bị mẫu mang lên lớp).
 + Chất lượng một số bài vẽ chưa đồng đều : Cách sắp xếp hình chưa phù hợp, sao chép một cách máy móc, rập khuôn ; Nhiều bài hình nhỏ, chưa rõ đậm nhạt và chưa thể hiện được cảm xúc khi vẽ.
b. Thành công, hạn chế
* Thành công : 
 Đa số học sinh đã nắm được cách vẽ , chất lượng bài vẽ của học sinh được nâng lên, cách thể hiện bố cục, độ đậm nhạt chặt chẽ hơn lôi cuốn được người xem.
tuy chưa cảm nhận hết được cái đẹp, cái mĩ nhưng đã bước đầu hình thành óc nhìn nhận của các em về việc sắp xếp, bố trí, hình dáng, đặc điểm của các đồ vật trong cuộc sống.
* Hạn chế : 
 Vẫn còn tình trạng học sinh chỉ nhìn vào mẫu hoặc tranh mẫu để vẽ, không theo quy trình, các bước mà giáo viên hướng dẫn nên tranh vẽ chưa mang tính sang tạo.
Do học sinh tiểu học chưa vượt ra khỏi vở ô ly, do đó khi vẽ trên vở mĩ thuật, học sinh thường thấy trống trải bởi trang giấy trắng lại rộng, nên các em thường vẽ hình rất nhỏ, lệch so với trang giấy khiến bố cục của bài vẽ không cân đối với trang giấy
c.Mặt mạnh, mặt yếu
* Mặt mạnh : 
 Nhờ vào việc học tốt môn mĩ thuật, học sinh đã nắm được phương pháp vẽ căn bản như : sắp xếp bố cục trước, rồi mới vẽ chi tiết, hình thành được kiến thức cơ bản của môn Mĩ thuật và có thể áp dụng hiệu quả cho việc học các phân môn khác.
* Mặt yếu : 
 Do môn mĩ thuật kiến thức khá phức tạp; do tâm lí lứa tuổi nên khả năng sáng tạo của học sinh chưa cao. Các em khó hệ thống được các phần cần nắm khi giáo viên hướng dẫn cách vẽ dẫn đến khi thực hành học sinh đôi lúc còn quên một số bước như sắp xếp bố cục, nhấn đậm, lấy sáng... .
d. Nguyên nhân
 Bên cạnh thành công trên, nguyên nhân dẫn đến một vài hạn chế, yếu kém khi thực hiện đề tài này là vì:
+ Một số học sinh chưa thật chú ý và quan tâm cần thiết đến phần giáo viên hướng dẫn quan sát và phân tích tranh dẫn đến khó thực hiện bài vẽ, và thiếu sự sáng tạo.
e) Phân tích và đánh giá những vấn đề của thực trạng 
 Những vấn đề tồn tại, hạn chế trong môn vẽ tiểu học cần phải được khắc phục sớm và được củng cố qua từng bài học, qua đó mới làm nền tảng kiến thức, kỹ năng để học sinh vẽ tốt, hứng thú học các môn khác và cả cho việc học vẽ ở các lớp sau. Việc chuẩn bị đồ dùng của giáo viên và học sinh là hết sức quan trọng. Ngoài ra, phương pháp giảng dạy cần được đổi mới cho phù hợp, phát huy được năng lực, kỹ năng của học sinh, qua đó học sinh có hứng thú vẽ và vẽ được những bức tranh đảm bảo yêu cầu về đường nét, độ đậm nhạt, chia tỉ lệgiúp các em đạt được kết quả cao trong học tập.
 Qua môn vẽ, cũng cần phát huy trí tưởng tượng sáng tạo, làm giàu cảm xúc thẩm mĩ cho học sinh trên cơ sở cung cấp kiến thức và rèn kĩ năng cơ bản. Học sinh sẽ cảm thụ được vẻ đẹp của các sự vật, cuộc sống xung quanh và tác phẩm Mĩ thuật thông qua ngôn ngữ của hội họa là bố cục, đường nét, hình khối, ánh sáng màu sắc, có khả năng thể hiện cảm xúc của mình về thế giới xung quanh. Đồng thời, qua đây hình thành phẩm chất đạo đức, nhân cách cho học sinh : Biết quan sát, so sánh, đánh giá đồ vật ; tính tỉ mỉ, cẩn thận ; biết đánh giá về kết quả làm việc của bản thân
 Mặt khác, hiện nay nhu cầu tiến tới cái đẹp ngày càng cao, các em biết nhận xét, bình chọn những tiêu chí cho cái đẹp, thế nào là đẹp phù hợp với cá nhân... Chính vì thế, môn Mĩ thuật là môn hỗ trợ cho nhu cầu tất yếu của các em trong cuộc sống, từ đây khơi gợi cho các em những lựa chọn đúng trong học tập và thực tế trong sinh hoạt hàng ngày, cho mai sau.
 Từ những thực trạng trên, tôi đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân đã thực hiện trong thời gian qua, phần nào đó đã cải thiện được chất lượng học tập của môn này.
II.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
a. Mục tiêu của giải pháp biện pháp.
 Chỉ ra phương pháp giúp học sinh học tốt môn Mĩ thuật.
 Giúp học sinh vẽ hình tự tin, thoải mái, sắp xếp hình phù hợp với khuôn khổ giấy vẽ với bố cục đẹp, đậm nhạt hài hòa. 
 Biết sử dụng ngôn ngữ của hội họa là bố cục, đường nét, hình khối, ánh sáng màu sắc, có khả năng thể hiện cảm xúc của mình về thế giới xung quanh.	Nhằm phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu vẽ.
Tăng cường tính hợp tác, học hỏi lẫn nhau trong quá trình học tập của học sinh.
  Tuy nhiên môn mỹ thuật là một bộ môn năng khiếu, khả năng diễn đạt những suy nghĩ, sáng tạo của các em bằng nét vẽ trên giấy là rất khó khăn. Nhất là môn vẽ tranh đề tài. Vì thế trong bài học và nhất là trong quá trình học sinh thực hành rất dễ gây ra tình trạng chán nản, mất hứng thú vì không biết thể hiện ý tưởng của mình như thế nào.
 Vậy làm thế nào để học sinh thực sự hứng thú say mê vẽ tranh ?
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
* Phân loại học sinh:
- Đối với học sinh Giỏi -Khá:
+ Giáo viên đặt câu hỏi mở rộng hoặc cho các em tự trình bày ý tưởng của mình hay cảm nhận riêng giáo viên không gò bó áp đặt.
+ Đối với học sinh Trung bình: Giáo viên có thể gợi mở về nội dung của bức tranh đó.
+ Đối với học sinh Kém: GV cần đặt câu hỏi cụ thể, rõ ràng, yêu cầu đơn giản hơn.
Như vậy, trong một tiết dạy, giáo viên linh hoạt thì tất cả học sinh đều được tham gia vào bài, không để học sinh đứng "bên lề" của tiết dạy, giờ học Mỹ thuật sẽ cuốn hút các em, không khí lớp sẽ hào hứng.
* Vận dụng khoa học công nghệ thông tin:
 Vận dụng triệt để lợi thế khoa học công nghệ thông tin sẽ đem lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy. Cho nên là người giáo viên nói chung và giáo viên Mỹ thuật nói riêng cần nhanh chóng nắm bắt những lợi thế mà khoa học đem lại, tạo hứng thú và sự đổi mới trong cách giảng dạy. 
  Muốn gây được hứng thú cho các em trong tiết học thầy cô giáo phải giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức điều khiển mọi hoạt động nói chung cũng như hoạt động nhận thức riêng của học sinh bằng việc cập nhập các thông tin về mĩ thuật mới nhất trên mạng xã hội.
 * Chuẩn bị và sử dụng tốt đồ dùng dạy học:
 Đồ dùng dạy học là những hình ảnh, dụng cụ, đồ vật phục vụ cho việc dạy và học mà học sinh có thể nhìn thấy được đặc biệt là được sử dụng trong công tác giảng dạy. Đối với bộ môn mĩ thuật ở trường trung học cơ sở: Đồ dùng dạy học không thể thiếu đối với người thầy khi lên lớp và đối với học sinh khi nghiên cứu vấn đề. Vì thế đồ dùng dạy học chính là điều kiện, phương tiện để dạy và học môn mĩ thuật ở các lớp trong trường trung học cơ sở. Rõ ràng qua thực tế giảng dạy, bản thân tôi đã thấy được tầm quan trọng của đồ dùng dạy, nhất là trong việc hình thành cho các em thao tác thực hành, đem hình ảnh sống động vào thực tế và có thể nói đồ dùng dạy học là nhịp cầu bắt qua ngôn ngữ, giúp học sinh các lớp trung học cơ sở cảm thấy gần gũi và yêu thích bộ môn hơn. Tóm lại nội dung kiến thức của bộ môn mĩ thuật bao giờ cũng đặt quan sát, phân tích và tiến hành thực hành lên hàng đầu, do đó đồ dùng dạy học là không thể thiếu đối với hoạt động dạy và học môn mĩ thuật. Sử dụng các đồ dùng dạy học trong các tiết học lí thuyết và làm thực hành sẽ giúp học sinh rèn luyện kĩ năng thao tác với các đồ dùng dạy, là một trong những biện pháp quan trọng để thu thập thông tin từ thực tế qua đó giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn hơn. Có thể nói đồ dùng dạy học với việc sử dụng có hiệu quả đồ dùng, thiết bị dạy học là một trong những yếu tố quyết định thành công của giờ dạy. Như vậy có thể khẳng định: muốn nâng cao được chất lượng và hiệu quả dạy cho môn học, giáo viên cần phải sử dụng tích cực và phát huy tối đa những chức năng của đồ dùng dạy học. Việc sử dụng đồ dùng dạy học ở trường hiện nay có các hình thức sau: * Phiếu học tập (cá nhân hoặc nhóm) kết hợp với bảng phụ hoặc máy chiếu. Có thể sử dụng trong các tiết lý thuyết hay thường thức mĩ thuật. * Tranh, ảnh, mô hình ( Tranh phiên bản của các họa sĩ trong nước và thế giới, bài vẽ của học sinh, tranh vẽ và cách hướng dẫn của giáo viên, đồ vật thật) *
 Các phương tiện nghe nhìn: Máy chiếu projector, đầu video, băng hình, máy tính Để một tiết dạy mĩ thuật đạt kết quả cao tôi luôn ý thức cho mình phải có sự chuẩn bị chu đáo và thực hiện trọn vẹn những vấn đề sau : - Sử dụng thiết bị dạy học phải phù hợp với mục tiêu bài học. - Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo, khoa học và có hiệu quả. - Sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc đúng chỗ. - Khai thác đồ dùng dạy học hết tính năng và tác dụng của nó. - Không lạm dụng đồ dùng dạy học . 1. Sử dụng thiết bị dạy học phải phù hợp với mục tiêu bài học: Đồ dùng dạy học có nhiều loại như tranh phiên bản của họa sĩ trong nước và thế giới, tranh vẽ của họa sĩ và học sinh, mẫu vật thực, máy chiếu đa năng, máy tính Vì thế khi sử dụng giáo viên phải lựa chọn đồ dùng trực quan phù hợp với mục đích, yêu cầu bài học, đi theo một trình tự nhất định thì mới đạt được hiệu quả bài dạy. Giáo viên phải khéo léo đưa ra những câu hỏi vừa sức với học sinh, tránh những câu hỏi thách đố để các em rơi vào thế bí điều đó chỉ làm mất thời gian tiết
 Để học sinh dễ phân tích và quan sát khơi dậy hứng thú cho các em ngoài đồ dùng giáo viên phải sưu tầm thêm tranh vẽ của học sinh. Giúp các em học tập kinh nghiệm của các bạn và biến nó thành kinh nghiệm của bản thân. Khi vẽ tranh các em sẽ phát huy được những mặt tối đa và hạn chế những mặt chưa tốt trong cách sắp xếp bố cục và sử dụng màu sắc trong bài.
 Một số hình thức trực quan hết sức cần thiết khác chính là cuộc sống hàng ngày đang diễn ra xung quanh các em.
*. Tổ chức lồng ghép trò chơi trong từng tiết dạy học:
VD: Trò chơi 1: Thử làm họa sĩ 
 1. Mục tiêu của trò chơi: Giúp học sinh:
 - Rèn luyện tính chính xác, khéo léo.vui chơi nhẹ nhàng.
 2. Giáo viên chuẩn bị:
 Một số bìa cứng để che kín mắt .
 3. Cách chơi:
 Giáo viên vẽ một khuôn mặt trên bảng, mỗi khuôn mặt còn thiếu 1 chi tiết
mới hoàn chỉnh, cho vài học sinh (tương ứng với số khuôn mặt trên bảng) lên
quan sát 2-3 phút để xác định vị trí. Sau đó giáo viên che mắt học sinh bằng giấy rồi cho các em vẽ thêm chi tiết còn thiếu để thành một khuôn mặt hoàn chỉnh.
 4. Hình thức chơi :
 Cá nhân, nhóm, tổ
5. Nhận xét trò chơi:
 Đội nào vẽ nhanh, đúng chính xác được tặng danh hiệu “Họa sĩ tài ba”.	
VD: Tròchơi 2: Trả lời câu đối bằng cách vẽ hình
1. Mục tiêu trò chơi: Giúp học sinh:
 - Rèn luyện tư duy hình tượng.
 - Khắc sâu kiến thức về quả.
2. Chuẩn bị:
 Giáo viên thuộc câu đố.
3. Cách chơi:
 Giáo viên đọc câu đố, học sinh trả lời bằng cách vẽ.
4. Hình thức chơi:
 Cá nhân, nhóm, tổ
 Ví dụ: Đố vẽ quả
 Giáo viên Học sinh
 Đố: Quả gì mà ở trên cao
 Không phải giếng đào
 Mà có nước trong?
 Đố: Quả gì ruột đỏ
 Lấm tấm hạt đen
 Mời bạn nếm xem
 Ngọt ơi là ngọt?
 Vẽ quả dừa:
 Vẽ quả dưa hấu:
*. Nêu tấm gương sángnhững họa sĩ tài ba ở Việt Nam và trên thế giới. 
Họa sĩ khuyết tật Lê Thị Mỹ Bình, sinh năm 1981 tại TP. Yên Bái
Em Trần Minh Anh- họa sĩ nhí 2 lần đoạt giải Nhất vẽ tranh tuyên truyền ATGT)
(Bức tranh “Nguy hiểm tàu hỏa đến”)
c) Điều kiện để thực hiện biện pháp và giải pháp
 Để thực hiện thành công các giải pháp, biện pháp cho đề tài này, giáo viên cần đảm bảo những điều kiện sau : Yêu nghề, mến trẻ, nắm vững các yêu cầu, nội dung của từng bài. Nắm được trình độ, năng lực của từng nhóm đối tượng học sinh. 
 Thường xuyên vận dụng các giải pháp trên vào trong quá trình giảng dạy để học sinh đi vào nề nếp, vận dụng phương pháp dạy – học một cách hợp lí
 Đảm bảo về cơ sở vật chất, phòng lớp rộng rãi để tổ chức lớp học theo nhóm nhỏ thuận tiện hơn.
 Khi hướng dẫn phân loại các kiểu, dạng bài, giáo viên cần sử dụng ngôn ngữ gãy gọn, dễ hiểu và hướng dẫn cụ thể, sát thực với tâm lý của học sinh để giúp các em hiểu ngay nội dung yêu cầu của từng phần một cách chắc chắn. Tôn trọng sự lựa ý kiến phát biểu của học sinh, tăng cường thúc đẩy tinh thần tích cực tham gia học tập của trẻ, nhằm phát huy khả năng vận dụng ngôn ngữ mĩ thuật tạo hình vào thực hành một cách có hiệu quả. 
 Thường xuyên trao đổi, thảo luận với đồng chí, đồng nghiệp , trao đổi thêm về phương pháp hình thức tổ chức dạy học thông qua các tiết chuyên đề, dự giờ, thao giảng để rút kinh nghiệm trong quá trình dạy – học.
d) Mối quan hệ giữa các biện pháp và giải pháp
 Nói tóm lại, các giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài này có mối liên kết, quan hệ chặt chẽ với nhau nhằm góp phần nâng cao chất lượng bài vẽ cho học sinh. Mỗi giáo viên cần linh hoạt trong việc vận dụng các giải pháp, biện pháp, hình thức tổ chức dạy – học, thực hiện đồng bộ các biện pháp nêu trên để đạt được hiệu quả giáo dục cao nhất. 
e) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Kết quả khảo nghiệm :
 Việc đổi mới phương pháp dạy ở môn Mĩ thuật nói chung là điều cần thiết đối với tình hình thực tế hiện nay, song với sự cố gắng nỗ lực của vai trò người giáo viên thì kết quả đã đạt được cũng là điều đáng nói ở đây. Dưới đây là một số thống kê so sánh qua việc chưa áp dụng và đã áp dụng phương pháp đổi mới này.
* Thời gian đầu chưa áp dụng : Đầu năm học 2014 - 2015
TT
Lớp
 Tổng số
 học sinh
Học sinh hứng thú vẽ tranh
SL
%
1
1A+1B
43
15
34
2
2A+2B
63
19
30
3
3A+3B
41
16
39
4
4A+4B
47
14
29
5
5A+5B
52
18
34
 Qua thời gian giảng dạy được áp dụng phương pháp mới (học kì II) với sáng tạo của cô và họat động tích cực của trò cùng với một số phương pháp tổ chức hợp lý, bản thân tôi nhận thấy kết quả đạt được một cách rất tích cực. Tỷ lệ học sinh hoàn thành bài vẽ với những yêu cầu cụ thể là rất tốt, điều đó chứng tỏ thành quả đạt được qua trải nghiệm hoàn toàn có sức thuyết phục. Những con số biểu hiện trong bảng thống kê dưới đây đã nói rất rõ điều đó :
* Thời gian đã áp dụng phương pháp mới như sau :cuối năm học 2014 - 2015
TT
Lớp
 Tổng số
 học sinh
Học sinh hứng thú vẽ tranh
SL
%
1
1A+1B
43
40
93
2
2A+2B
63
59
93
3
3A+3B
41
37
90
4
4A+4B
47
38
80
5
5A+5B
52
48
92
 Với kết quả như trên tôi thấy việc dạy học Mĩ thuật nói chung và dạy vẽ theo mẫu nói riêng muốn có kết quả giảng dạy cao thì người giáo viên phải không ngừng tìm tòi và đổi mới phương pháp dạy học để tạo được cách dạy lấy học sinh làm trung tâm cho bài dạy. Giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi mở, dẫn đường thì ngoài việc sử dụng một số phương pháp dạy truyền thống còn cần kết hợp nhiều phương pháp khác để tiết học sinh động hơn. Với kết quả này mỗi chúng ta cũng không lấy đó làm bằng lòng để rồi dừng ở đó mà theo tôi đã là giáo viên thì việc học hỏi, tìm tòi và sáng tạo trong cách dạy là một nhiệm vụ mỗi ngày của người, họat động đó phải được diễn ra thường xuyên có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao đối với tri thức.
* Giá trị khoa học : Đề tài “Một số kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học” đã giúp chất lượng dạy học phân môn vẽ trường TH Trưng Vương được nâng lên rõ rệt. Học sinh tự tin khi học môn này và chất lượng bài vẽ của các em đạt kết quả cao hơn như : Học sinh vẽ hình tự tin, thoải mái, sắp xếp hình phù hợp với khuôn khổ giấy vẽ với bố cục đẹp, đậm nhạt hài hòa. Tạo ra sự hứng thú cho học sinh với những bài vẽ theo mẫu, không khí lớp học thoải mái, nhẹ nhàng, đưa ra được đồ dùng trực quan hợp lí, ấn tượng, bám sát nội dung bài vẽ. Học sinh biết sử dụng ngôn ngữ của hội họa là bố cục, đường nét, hình khối, ánh sáng màu sắc, có khả năng thể hiện cảm xúc của mình về thế giới xung quanh.
 II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm. 
 Vận dụng các giải pháp, biện pháp nói trên vào giảng dạy phân môn Vẽ. Tôi nhận thấy rằng :
+ Đối với bản thân : Được trang bị vốn kiến thức khá vững vàng để dạy các dạng bài, tự tin và làm chủ được tiết dạy khi dạy .
+ Đối với học sinh : Chất lượng giờ học đã được nâng cao hơn : Học sinh hứng thú tham gia hoạt động học tập, có kĩ năng vẽ vững vàng, nhiều em đã bộc lộ sự đam mê vẽ qua bài thực hành, khả năng quan sát linh hoạt, nắm được cách vẽ, biết cách sắp xếp bố cục trên khung tranh một cách hợp lí, thể hiện được “ngôn ngữ” của hội họa vào trong bài vẽ một cách phù hợp, tạo cho bài vẽ chặt chẽ, đậm nhạt hài hòa. 
 -  Một số học sinh giỏi phát huy được năng khiếu của mình, có sự sáng tạo trong các bài vẽ tranh đề tài. Các bài vẽ tranh đề tài phong phú và sinh động. 
 - Năm học 2014-2015 có 10 em đoạt giải thi vẽ tranh cấp trường về vẽ tranh đề tài đảo Hoàng Sa Trường Sa trong trái tim em. 
 - Những buổi học mĩ thuật của học sinh trường Trưng Vương trông rất nhộn nhịp và sôi động. Học sinh luôn tự giác hoàn thành các bài tập được giao ngay tại trên lớp.
 Một số hình ảnh minh họa buổi học mĩ thuật tại trường TH Trưng Vương đã nói lên được sự hứng thú của các em khi được vẽ tranh.
III. Kết luận, kiến nghị.
III.1. Kết luận
. Qua nghiên cứu đề tài "Kinh nghiệm gây hứng thú vẽ tranh cho học sinh tiểu học”tôi rút ra những bài học kinh nghiệm sau:
Để học sinh đạt được hiệu quả cao của một tiết mĩ thuật đối với học sinh tiểu học đòi hỏi người thầy phải linh hoạt sử dụng các phương pháp dạy bộ môn cũng như các phương pháp dạy học truyền thống. Để được như thế thì giáo viên và học sinh phải có sự chuẩn bị, bên cạnh đó cũng phải trang bị cơ sở vật chất cho môn học; đổi mới phương pháp trong từng phần của kiến thức, bài giảng đã đem lại cái mới cho phân môn mĩ thuật. Tổ chức tiết dạy nhẹ nhàng, sinh động là rất quan trọng và giúp cho tiết học có hứng thú khi học bộ môn. Những trò chơi giáo viên phải có sự thay đổi hợp lý và áp dụng cho nhiều bài khác nhau.
 Qua nhiều tiết Mĩ thuật trẻ hoạt bát , tự tin , cởi mở với giáo viên với bạn bè .
 Do đó việc giáo dục toàn diện trẻ sẽ tốt hơn, thuận lợi hơn . 
- Qua thời gian nghiên cứu, đề tài đã được triển khai và ứng dụng giảng dạy của
trường Tiểu học Trưng Vương bước đầu đạt kết quả khá khả quan. 
Tôi mong muốn qua đây đề tài có thể được triển khai ứng dụng lâu dài trong
nhà trường.
III.2. Kiến nghị
 - Để học sinh học tốt, vẽ đẹp  thì nhà nước và nghành giáo dục cần tạo mọi điều kiện tốt hơn như: Trang bị cơ sở vật chất để tiện cho việc dạy và học. Thực hiện tốt mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội cùng nhau tham gia giáo dục.
 - Phát động nhiều những cuộc thi vẽ tranh cho học sinh.
 - Tổ chức những buổi tọa đạm, tuyên truyềnđể nâng cao tay nghề và rút ra những kinh nghiệm để giúp giảng dạy đạt kết quả cao.
 - Nhà trường cần tạo điều kiện thêm về phòng học mĩ thuật để tiện việc dùng máy chiếu , khung tranh để trưng bầy những bài vẽ đẹp của học sinh. 
 Đó là một vài ý kiến của riêng cá nhân tôi về một số khía cạnh nhỏ của việc kích thích hứng  thú đối với môn học mỹ thuật ở tiểu học. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp qua bài viết này.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
 Eak-Mut ngày 28 tháng 09 năm 2015
 Người viết sáng kiến 
	Lê Thị Thu Hà
Ý kiến của hội đồng khoa học:.
..
 TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Vở mĩ thuật 1-5 (NXB giáo dục năm 2012)
2. Sách giáo viên mĩ thuật 1 -5 (NXB giáo dục năm 2006)
3. Sách giáo khoa mĩ thuật 1 – 5 (NXB giáo dục năm

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_20152016.doc